Multiple sclerose, of MS in het kort, is een voorheen ongeneeslijke inflammatoire en chronische ziekte Het omvat de vernietiging van zenuwvezels in de centrale zenuwstelsel, dwz in de hersenen or spinal cord Kenmerkend voor de ziekte zijn de recidieven met hun symptomen, die op de lange termijn leiden tot motorische en sensorische stoornissen.
Wat is multiple sclerose?
Infographic over de symptomatologie en diagnose van multiple sclerose. Multiple sclerose, of MS, is een ziekte van de centrale zenuwstelsel Het gaat om chronisch ontsteking van het ruggenmerg en hersenen, waarin delen van de zenuwvezels (myeline-omhulsels) worden vernietigd. Bovendien is er schade aan de eigen afweercellen van het lichaam, die normaal gesproken lichaamsvreemde cellen bestrijden pathogenen Daarom staat multiple sclerose ook bekend als een auto-immuunziekte. Vreemd genoeg komt multiple sclerose vaker voor in gebieden en landen verder van de evenaar. Maar zelfs binnen verschillende landen zijn er onderscheidende distributie patronen van de frequentie van multiple sclerose. Na epilepsieMS is de meest voorkomende chronische ontstekingsziekte bij de mens zenuwstelsel In Duitsland heeft ongeveer 0.15 procent van de bevolking multiple sclerose. Vrouwen op jongere leeftijd worden vaker getroffen dan mannen. Door de vernietiging van de zenuwvezels hebben de getroffenen bijna altijd last van motorische problemen of bewegingsstoornissen. Bovendien worden lichamelijke gewaarwordingen ernstig aangetast.
Oorzaken
Er zijn drie hoofdredenen overwogen voor de oorzaken van multiple sclerose. De eerste oorzaak kan een auto-immuunziekte zijn. In dit geval is het immuunsysteem valt het eigen weefsel van het lichaam aan. Als gevolg, antilichamen worden gevormd die chronische ziekten in de bloed en zijn gericht tegen de eigen lichaamscellen. Bij multiple sclerose zijn deze antilichamen zijn gericht tegen het zenuwweefsel van de hersenen en spinal cord De tweede oorzaak van multiple sclerose is gebaseerd op genetische of erfelijke oorzaken. Mensen van wie naaste familieleden aan deze ziekte lijden, lopen dus een groter risico op MS. Toch wordt multiple sclerose niet als een erfelijke ziekte beschouwd. Omgevingsfactoren kan ook genetische veranderingen bij mensen veroorzaken, wat dan kan leiden aan deze ziekte. De laatst bekende oorzaak van multiple sclerose is infectie. Hier, pathogenen zoals chlamydia, herpes virussen en Epstein-Barr virus worden beschouwd als mogelijke oorzaken van ontsteking van de zenuwvezels. Als een patiënt al aan multiple sclerose lijdt, kunnen verschillende andere invloeden ook leiden op de bekende terugval van de ziekte. Met name, spanning, hormonale onevenwichtigheden, infecties, vaccinaties en medicijnen worden dan als triggers beschouwd.
Symptomen, klachten en tekenen
Multiple sclerose wordt in verband gebracht met veel verschillende symptomen. De ziekte vordert ook met verschillende snelheden, en de volgorde waarin de symptomen verschijnen staat niet vast. Echter, moeite met lopen, gevoelloosheid in de benen, problemen met stoelgang, zichtproblemen in één of beide ogen en ernstige 피로 komen vooral in het begin vaak voor. Er zijn echter veel andere symptomen - bijvoorbeeld gezichtsverlamming en sensorische stoornissen in de armen - die in het begin kunnen optreden. In dit geval is het symptomen van multiple sclerose verschijnen meestal plotseling en vertonen weinig tekenen. De andere symptomen treden meestal op in de loop van de ziekte. Dus, spasticiteit in de benen of het ontbreken van sterkte in hen komt voor in 90 procent van de gevallen. De meeste getroffenen zijn wankel tijdens het lopen of kunnen dat niet meer. Andere veel voorkomende symptomen (komen voor bij ten minste tweederde van de patiënten) zijn onder meer blaas ledigingsstoornissen, concentratie problemen en visuele stoornissen. In ongeveer de helft van de gevallen zijn er psychische stoornissen (zoals Depressie or psychose), spraakstoornissen, en moeilijkheden bij het grijpen of wijzen. In een derde van de gevallen treedt gezichtsverlamming op. Over het algemeen kan dat zijn pijn en tintelende sensaties op het lichaam. In zeldzame gevallen verlamming van de schedel zenuwen optreedt.
Ziekteproces
De verloop van multiple sclerose hangt af van vroege opsporing en behandeling door een arts. MS is helaas nog niet volledig te genezen. Sinds de verloop van multiple sclerose kan heel individueel en verschillend zijn, een algemene beschrijving is niet direct beschikbaar. Toch zijn er vaak drie hoofdvakken te onderscheiden. De eerste typische fase is de terugkerende en recidiverende MS. Hier treden de symptomen of klachten meerdere dagen achter elkaar op. Tussendoor kunnen soms meerdere jaren verstrijken zonder verdere complicaties. Hoe langer een terugval duurt, hoe groter de kans dat er restschade aan de zenuwvezels blijft bestaan,
De tweede fase of vorm van progressie wordt progressief en chronisch genoemd. In dit geval treden de symptomen meestal geleidelijk op, maar blijven ze aanhouden. Terugval, zoals in de terugkerende fase, komt niet voor. De derde vorm is ook progressief en chronisch. Hier worden de terugvallen steeds minder, hoewel de verstoringen van het zenuwstelsel hetzelfde blijven. Samenvattend kan multiple sclerose een goedaardig beloop hebben, waarbij de getroffen persoon verschillende klachten heeft, maar daar niet aan overlijdt. In zeldzame gevallen is er echter ook een ernstige vorm van MS, die helaas tot de dood leidt omdat de zenuwvezels van de hersenen te veel beschadigd zijn.
Complicaties
chronisch Urineweginfectie veroorzaakt door neurogeen blaas ledigingsstoornis is een van de meest voorkomende complicaties van multiple sclerose. Terugkerende urine blaas infecties die onbehandeld of onvoldoende behandeld zijn, kunnen zich verspreiden naar de nieren en, in het ergste geval, leiden naar bloed vergiftiging (urosepsis Loopinstabiliteit veroorzaakt door de ziekte is vaak de oorzaak van vallen met breuk tot gevolg botten Patiënten met multiple sclerose die bedlegerig zijn of in een rolstoel zitten, hebben vaak last van decubitus, gewrichtsstijfheid en spierpijn. krampen vanwege hun beperkte mobiliteit; het risico van trombose wordt ook verhoogd. osteoporose en aandoeningen van de luchtwegen zoals bronchitis or longontsteking zijn in veel gevallen ook het gevolg van inactiviteit veroorzaakt door multiple sclerose. Verdere complicaties van de ziekte kunnen zijn constipatie en urine en fecaal incontinentie Een verminderd concentratievermogen, geheugen stoornissen en depressieve stemmingen leiden vaak tot een persoonlijkheidsverandering, die ook van invloed is op sociaal gedrag. De drugs nodig om multiple sclerose te behandelen, kan de immuunsysteem en maak het organisme vatbaar voor infecties veroorzaakt door virussen, schimmels of bacteriën. Therapie Met interferon gaat vaak gepaard met griep-achtige symptomen, en allergische reacties zijn ook mogelijk. Slaapstoornissen en problemen in het seksuele leven kunnen optreden als gevolg van de ziekte zelf of de medicamenteuze behandeling.
Wanneer moet je naar een dokter?
Multiple sclerose is een ziekte die mogelijk herhaaldelijk een arts moet bezoeken vanwege de chronische aard en de progressie in episodes. De eerste doktersbezoeken dienen echter om de diagnose te bevestigen en ook om uit te sluiten andere mogelijke oorzaken in het geval van tekenen zoals zwakte, tintelingen of sensorische stoornissen en verlamming. Het eerste aanspreekpunt hierbij is de huisarts, die indien nodig doorverwijst naar een neuroloog of radioloog. Als de diagnose eenmaal is gesteld en indien nodig medicatie is toegediend, zijn doktersbezoeken niet per se nodig. De terugval markeert een plotselinge verandering in de verloop van multiple sclerose, die lange tijd stabiel kunnen blijven en vervolgens de aandacht trekken met nieuwe symptomen. In dit geval is het zinvol om naar de dokter te gaan om eventuele optredende symptomen zo goed mogelijk te kunnen behandelen. Dit lukt vaak in samenwerking met medische specialismen zoals logopedie, ergotherapie or fysiotherapie Psychische problemen kunnen het ook nodig maken om naar een arts of psychotherapeut te gaan. Als getroffen personen slecht omgaan met multiple sclerose, is een professioneel contact uit de medische sector hier ook nuttig. Hij of zij kan de getroffen persoon psychisch ondersteunen voorwaarde en waardevolle tips geven om met de ziekte om te gaan. Ook mantelzorgers kunnen hierbij worden betrokken.
Behandeling en therapie
Als multiple sclerose wordt vastgesteld tijdens een onderzoek door een arts, therapie moet zo snel mogelijk worden gestart. Omdat MS momenteel niet te genezen is, is het doel van de behandeling om de vernietiging van zenuwvezels in de hersenen te vertragen of te stoppen spinal cord. In deze context is het therapie van multiple sclerose hangt af van het beloop.
instorting therapie is primair bedoeld om het ongemak of de symptomen die gepaard gaan met terugval van MS te bestrijden. Drugs worden gebruikt om de immuunsysteem en probeer te voorkomen dat de eigen lichaamscellen worden aangevallen. Bovendien ontstekingsremmend drugs or cortisone worden beheerd. Bijwerkingen zijn vaak: slaapstoornissenrusteloosheid, hartkloppingen en onbedwingbare trek. Basistherapie:
De basistherapie is bedoeld om de progressie van de lichaamsmotoriek en zintuigen te vertragen en om opkomende terugvallen te verzwakken of te voorkomen. Het is ook bedoeld om de kwaliteit van leven te behouden door symptomen van ongemak te behandelen. Medicijnen zijn hier onder meer glatirameer-acetaat or interferon bèta, die de duur en frequentie van terugvallen van multiple sclerose vertragen. Behandeling van symptomen:
Naast basistherapie en terugvalstherapie worden ook bijkomende symptomen of klachten behandeld om het lijden van de getroffenen te verminderen en hen in staat te stellen een leven te leiden dat de moeite waard is. Fysiotherapie, massages, bekkenbodem opleiding en ontspanning methoden zijn in dit opzicht bijzonder succesvol. Typische symptomen van ongemak, zoals duizeligheid, tremoren, frequent urineren en potentieproblemen kunnen zowel met medicatie als met het bovengenoemde duurzaam worden behandeld maatregelen en leiden vaak tot een verbetering van de kwaliteit van leven van multiple sclerosepatiënten.
Nazorg
Veel mensen met multiple sclerose lijden aan de heteronomie die de ziekte met zich meebrengt. Dit komt doordat elke terugval vaak een of meer beperkingen in het dagelijks leven met zich meebrengt. De focus van nazorg ligt dan ook op begeleiding, training en advies. Mensen moeten alles wat voor hen nog kan, zelf kunnen doen en alleen ondersteuning krijgen als dat nodig is. Op het gebied van wassen en aankleden kunnen familieleden of verzorgers daarom resource-gericht werken. Dit betekent bijvoorbeeld de voorbereiding en opvolging van de dagelijkse ochtendhygiëne overnemen of hulp bieden bij spasticiteit-gerelateerde bewegingsstoornissen. Als patiënten er last van hebben polyneuropathie, familieleden moeten de voeten en aan druk blootgestelde delen inspecteren huid schade zodat decubitale ulcera of letsels in een vroeg stadium kunnen worden herkend en behandeld. Familieleden bieden ook alleen hulp bij het eten en drinken als ze beperkt zijn coördinatie, tremorof spasticiteit mobiliteit zodanig beperken dat eten niet mogelijk is. Speciale borden of bestek maken het voor getroffenen gemakkelijker om zelfstandig te eten en te drinken. Wanneer mensen met multiple sclerose last hebben van incontinentie, leveren therapeuten een waardevolle bijdrage aan blaastraining of instructie in zelfkatheterisatie. Dit komt omdat voldoende incontinentie zorg kan infecties voorkomen en de kwaliteit van leven verbeteren. Vanwege de beperkte mobiliteit moeten tapijten, drempels of andere mogelijke bronnen van struikelen in de woonruimte worden geëlimineerd. Voor elke mobilisatie, spierontspannend massage en door de gewrichten wordt aanbevolen om de mobiliteit te behouden en de toon te normaliseren.
Vooruitzichten en prognose
De prognose bij multiple sclerose is zeer individueel en daarom kunnen alleen algemene uitspraken worden gedaan en gunstige factoren worden genoemd. Ten eerste moet worden opgemerkt dat de ziekte bij ongeveer een derde van de getroffenen tot ernstige invaliditeit leidt. Een ander derde lijdt aan neurologische beperkingen, die echter nog gedeeltelijk verenigbaar zijn met het beroepsleven en ook grotendeels de onafhankelijkheid behouden. Het laatste derde deel kan zijn hele leven zonder grote beperkingen doorbrengen, maar er zijn verschillende kleine handicaps of andere aandoeningen mogelijk. De onafhankelijkheid blijft in ieder geval bij deze laatste groep. Bovendien hebben mensen met multiple sclerose die uitsluitend lijden aan een recidiverend beloop altijd een betere prognose met betrekking tot het ontstaan van verdere beperkingen. In het chronisch-progressieve beloop komen ernstige beperkingen veel vaker voor en nemen ook bijna nooit af. Het is ook aangetoond dat vrouwelijke individuen een betere prognose hebben voor een goede levensverwachting. Dit geldt ook voor mensen die de ziekte ontwikkelen vóór hun 40ste en voor mensen met een recidiverende vorm van de ziekte met weinig recidieven. Moderne therapieën, het behoud van mogelijke zelfstandigheid en psychologische zorg en een stabiele omgeving zijn bepalend voor de kwaliteit van leven van de getroffenen. De levensverwachting is in veel gevallen nauwelijks lager dan bij mensen die niet ziek zijn.
Je kan het zelf doen
Multiple sclerose is niet te genezen, maar het beloop van de ziekte kan positief worden beïnvloed. Naast langdurige medicamenteuze behandeling hebben patiënten andere opties om de symptomen te verlichten en complicaties te voorkomen. De arts zal eerst een verandering in levensstijl aanbevelen. Bewegen en een evenwichtig en gezond dieet ondersteuning van het immuunsysteem en andere organen die een significante invloed hebben op het beloop van multiple sclerose. Steun van vrienden en familieleden is ook belangrijk. Sociale steun kan aanzienlijk bijdragen aan welzijn en dus volksgezondheid Een gezond leven beschermt ook tegen bijkomende ziekten van de cardiovasculair systeem Alledaagse aandoeningen kunnen worden verminderd door enkele basisaanbevelingen op te volgen. Het is belangrijk om regelmatig medicatie in te nemen, omdat alleen een consistente behandeling het gewenste succes zal opleveren. Als er bijwerkingen optreden of de wens bestaat om de medicatie om andere redenen te veranderen, moet de verantwoordelijke arts worden geraadpleegd. In principe zijn regelmatige doktersbezoeken geïndiceerd zodat eventuele achteruitgang in volksgezondheid kan snel worden gedetecteerd. Maatregelen zoals fysiotherapie en sport helpen ook om de typische symptomen te bestrijden. Patiënten moeten ook veel drinken en overtollig gewicht vermijden of verminderen. Daarbij kan het bijwonen van een zelfhulpgroep nuttig zijn.
