Auto-antilichamen

Wat zijn auto-antilichamen?

Het eigen afweersysteem van ons lichaam produceert continu de zogenaamde antilichamen, klein eiwitten die de immuuncellen ondersteunen bij hun verdediging tegen ziekteverwekkers en kanker cellen. Helaas is dit systeem niet onfeilbaar en sommige mensen produceren antilichamen waardoor onze eigen lichaamscellen vreemd en bedreigend aanvoelen. Dit leidt ertoe dat de immuuncellen deze cellen vernietigen, wat resulteert in ziekten zoals reumatoïde artritis or suikerziekte mellitus type 1. Deze antilichamen, die gericht zijn tegen de lichaamseigen cellen, worden auto-antilichamen genoemd.

Deze auto-antilichamen bestaan

Er is een groot aantal bekende auto-antilichamen. Het volgende is een overzicht van typische auto-antilichamen en de ziekten die daarmee verband houden:

  • Acetylcholinereceptorantilichaam (AChR-Ak) bij myasthenia gravis
  • Antimitochondriale antilichamen (AMA) bij primaire biliaire cirrose
  • Antinucleaire antilichamen (ANA) bij verschillende ziekten (bijv. Lupus erythematosus, sclerodermie)
  • Dubbelstrengs DNA-antilichamen (anti-dsDNA) bij systemische lupus erythematosus en andere collagenosen
  • Antifosfolipide-antilichamen (aPL) bij antifosfolipidensyndroom
  • Anti-neutrofiele cytoplasmatische antilichamen (c-ANCA) bij de ziekte van Wegener
  • Anti-neutrofiele perinucleaire antilichamen (pANCA) bij microscopisch kleine polyangiitis en andere ziekten
  • Reumatoïde factor (RF) bij reumatoïde artritis
  • Antithyroglobuline (anti-Tg)
  • Thyeroperoxidase-antilichaam (TPO-AK) en TSH receptor auto-antilichamen bij auto-immuunziekten van de schildklier.

Deze symptomen veroorzaken auto-antilichamen

Auto-antilichamen kunnen bijna overal in ons lichaam een ​​verscheidenheid aan ziekten veroorzaken en daarom een ​​breed scala aan symptomen hebben. Wat ze allemaal gemeen hebben, is dat functioneel weefsel door ons lichaam wordt vernietigd immuunsysteem. Dit leidt in ieder geval tot een functionele beperking van het aangetaste lichaamsgebied.

In gewrichtenDit leidt bijvoorbeeld tot een pijnlijke bewegingsbeperking (bijvoorbeeld bij reumatoïde artritis), in organen met verminderde prestaties (bijv. verminderde productie van schildklierhormoon in Hashimoto's thyroiditis of verlaagd insuline productie door de alvleesklier in suikerziekte mellitus type I) of spierzwakte zoals in myasthenia gravis. Dergelijke auto-immuunziekten gaan vaak gepaard met algemene vermoeidheid, vermoeidheid en zwakte.

Veel patiënten vertonen relatieve bloedarmoede. Sommige ziekten kunnen ook van buiten het lichaam worden gezien, zoals de pijnlijke, ontstoken gewrichten in reumatiek of de huidveranderingen in lupus erythematosus. Andere ziekten manifesteren zich door verslechtering van organen of zelfs orgaanfalen.

Men kan dus zien dat de vele verschillende auto-antilichamen de oorzaak zijn van vele ziekten, die, afhankelijk van het beschadigde weefsel, zeer verschillende symptomen vertonen. De zogenaamde reumafactor (RF) is waarschijnlijk een van de bekendste auto-antilichamen. Het wordt gebruikt bij de diagnose van reumatoïde artritis, een chronische ontstekingsziekte van de gewrichten en vaak ook van de interne organen.

Pijnlijke ontsteking van de kleine vinger gewrichten zijn typisch, vergezeld van ernstig ochtend stijfheid. Veel patiënten lijden ook schade aan de interne organen, zoals een ontsteking van de riep or hartzakje. Indien reumatoïde artritis wordt vermoed, kunnen verschillende parameters worden bepaald met een bloed test, inclusief de reumafactor.

Als de reumafactor in hoge concentraties optreedt, kan dit een indicatie zijn van reumatoïde artritis. Helaas vertoont de reumafactor geen bijzonder hoge specificiteit, wat betekent dat deze ook bij veel gezonde mensen of bij chronische infecties verhoogd kan zijn. Het is vaak pas aantoonbaar in de loop van de ziekte.

Daarom kan de aanvullende bepaling van het anti-CCP-antilichaam, dat een hogere specificiteit heeft, nuttig zijn. De lichamelijke symptomen van een patiënt zijn echter bepalend voor de diagnose van reumatoïde artritis. Zo wordt een positieve reumafactor zonder gewrichtsklachten niet als reumatoïde artritis beschouwd.

Het volgende artikel kan op dit punt ook interessant voor u zijn: Reuma De antinucleaire antilichamen, ook bekend als ANA, kunnen verhoogd zijn bij veel auto-immuunziekten, maar ze zijn vooral typisch voor de groep van collagenosen. Collagenoses is een verzamelnaam voor auto-immuunziekten die vooral de ziekte aantasten bindweefsel en komen vaker voor bij vrouwen. Bekende vertegenwoordigers van deze groep zijn lupus erythematosus, sclerodermie or Syndroom van Sjogren.

Bij al deze ziekten kunnen antinucleaire antilichamen typisch worden gedetecteerd in de bloed, dus ze zijn niet specifiek voor een ziekte. Er kunnen echter complexere laboratoriumprocedures worden gebruikt om de auto-antilichamen nog duidelijker van elkaar te onderscheiden en om typische patronen voor de individuele ziekten te vinden. Het is belangrijk op te merken dat een positieve ANA niet mag leiden tot een therapie zonder lichamelijke symptomen.

Aan de andere kant mag een vermoeden van collagenose met typische symptomen niet worden afgewezen vanwege negatieve auto-antilichamen. Dus een positieve ANA bloed test kan een indicatie van ziekte geven, maar kan nooit op zichzelf tot een diagnose leiden. Antineutrofiele cytoplasmatische antilichamen, of kortweg ANCA, zijn doorgaans verhoogd bij ziekten van de vasculitis groep.

In deze groep auto-immuunziekten, de immuunsysteem valt ten onrechte het eigen bloed van ons lichaam aan schepen. Het diagnostische gebruik van ANCA omvat het onderzoeken van het bloed op verschillende typen van dit autoantilichaam. Het auto-antilichaam cANCA is bijvoorbeeld vaak verhoogd bij zogenaamde granulomatose met polyangiitis (de ziekte van Wegener).

Deze reumatische ziekte manifesteert zich in vroege stadia door niet-specifieke infecties van het bovenste deel luchtwegen of de middenoor en kan leiden tot levensbedreigende complicaties door het hele lichaam. Daarentegen is het auto-antilichaam pANCA verhoogd bij het zogenaamde Churg-Strauss-syndroom en microscopische polyangiitis. Beide zijn ziekten die vooral het kleine bloed aantasten schepen en, afhankelijk van de regio van het lichaam, leiden tot een verscheidenheid aan symptomen tot orgaanfalen.

Ten slotte kan ook atypische ANCA worden gedetecteerd. Deze kunnen bij veel auto-immuunziekten voorkomen vasculitis, zoals chronische inflammatoire darmziekten zoals De ziekte van Crohn or colitis ulcerosa. Het antimitochondriale antilichaam, kortweg AMA, is typerend voor de auto-immuunziekte primaire biliaire cholangitis (PBC).

Dit is een chronische ontsteking van de kleine gal leidingen in de lever. Dit leidt in de loop van de ziekte tot een structurele hermodellering van de lever en tenslotte naar zogenaamde levercirrose, wat geassocieerd is met een significante verslechtering van de orgaanfunctie en een verhoogd risico op lever kanker. De significantie van AMA is relatief goed en positief bij ongeveer 90% van de PBC-patiënten.

Bovendien kunnen vaak typische antinucleaire auto-antilichamen (PBC-specifieke ANA) worden gedetecteerd. Helaas is de therapie van primaire biliaire cholangitis vandaag de dag nog steeds moeilijk, maar met een vroege diagnose kan de progressie van de ziekte worden vertraagd. De antifosfolipide-antilichamen zijn specifieke auto-antilichamen voor het antifosfolipidensyndroom.

Bij deze auto-immuunziekte, abnormaal bloedstolling treedt op, wat leidt tot de terugkerende vorming van bloedstolsels. Deze kunnen zweren op de huid veroorzaken, maar kunnen ook de bloedtoevoer naar de organen onderbreken en deze zo beschadigen (bv. Bij een beroerte). Om de diagnose antifosfolipidensyndroom te stellen, moet naast de aanwezigheid van bloedstolsels een positief antifosfolipide-antilichaam in het bloed aanwezig zijn.

De anti-acetylcholine receptorantilichaam (AChR-AK) is verhoogd bij de auto-immuunziekte myasthenia gravis. Bij deze ziekte blokkeren de auto-antilichamen de overdracht van excitatie tussen zenuw en spier - het resultaat is een te snelle vermoeidheid van de spieren, die een lange rustperiode nodig hebben om te herstellen. Typische eerste symptomen zijn hangende oogleden, dubbel zien, moeite met slikken en spreken.

Naast de veel voorkomende anti-acetylcholine receptorantistoffen, zijn er andere autoantilichamen die de ziekte kunnen veroorzaken. Vandaag, myasthenia gravis is goed te behandelen. De TSH receptorantilichaam, ook bekend als TRAK, is bijzonder typerend voor de schildklieraandoening Ziekte van Graves.

Bij deze auto-immuunziekte activeren de auto-antilichamen de schildkliercellen en stimuleren ze om meer hormonen te produceren. Het resultaat is een uitgesproken hyperthyreoïdie met symptomen zoals hartkloppingen, gewichtsverlies en overmatig zweten. TSH receptorantistoffen worden aangetroffen in meer dan 90% van de Ziekte van Graves patiënten en zijn daarom zeer geschikt voor de diagnose van hyperthyreoïdie.

Een ander veel voorkomend auto-antilichaam is het thyroperoxidase-antilichaam (TPO-AK). De anti-CCP-auto-antilichamen worden vaak aangetroffen bij reumatoïde artritis. Deze bekende auto-immuunziekte leidt tot chronische ontstekingen van de gewrichten, maar kan ook organen aantasten.

De basisdiagnose van reumatoïde artritis omvat ook de bepaling van autoantilichamen in het bloed. Hier zijn de anti-CCP-antilichamen positief in ongeveer. 60% van de patiënten met reumatoïde artritis.

Deze auto-antilichamen zijn zeer specifiek, wat betekent dat bijna alle patiënten met een positieve anti-CCP daadwerkelijk aan reumatoïde artritis lijden. Dit is het voordeel ten opzichte van de andere typische autoantilichaamreumafactor. Opgemerkt moet worden dat niet alle patiënten met reumatoïde artritis auto-antilichamen in hun bloed moeten hebben.

Het dubbelstrengs-DNA-antilichaam (anti-dsDNA-antilichaam) behoort tot de groep van antinucleaire antilichamen (ANA), die doorgaans verhoogd zijn bij auto-immuunziekten van de bindweefsel, de zogenaamde collagenosen. Hier is het anti-dsDNA-antilichaam erg specifiek voor lupus erythematosus, een auto-immuunziekte die kan beïnvloeden bindweefsel door het hele lichaam. Dit kan leiden tot huidveranderingen, gewrichtsontsteking en nier mislukking.

Het anti-dsDNA-antilichaam kan niet alleen lupus erythematosus aangeven, maar ook de ziekteactiviteit tot uitdrukking brengen - hoe hoger het auto-antilichaam, hoe actiever de relapsing-remitting ziekte momenteel is. De endotheelcel-antilichamen zijn typerend voor het zogenaamde Kawasaki-syndroom. Deze auto-immuunziekte wordt veroorzaakt door een ernstige ontsteking van het middelgrote bloed schepen en treft vooral kinderen.

Typische symptomen zijn hoog koorts, conjunctivitis, felrode lippen en tong, zwelling van de weefselvocht knooppunten in het nek en uitslag over het hele lichaam. Endotheelcel-antilichamen kunnen worden gedetecteerd in de bloed Test.