Spook pijn in de ledematen, ook bekend als fantoomledemaat, is een pijn die voornamelijk wordt geassocieerd met ontbrekende of geamputeerde ledematen. Hoewel de lichaamsdelen niet meer aanwezig zijn, voelt de getroffen persoon pijn in dit geval. Phantom pijn in de ledematen een van de amputatie pijn, samen met stronk pijn.
Wat is fantoompijn?
Infographic op pijn regio's, progressie en ontwikkeling van pijn en intensiteitsniveaus in pijnsensatie. Klik op de afbeelding om te vergroten. Zelfs in de oude beschavingen van de mensheid, zoals in het oude Egypte of onder de Zuid-Amerikaanse Maya's, amputeerden artsen zieke of gewonde ledematen. In vroegere tijden gangreen was een veel voorkomende oorzaak van de amputatie van een arm of been en vaak de enige hoop om een mensenleven te redden. Zelfs vandaag de dag moeten ledematen soms worden geamputeerd, bijvoorbeeld vanwege onherstelbare schade door een ongeval of besmettelijke ziekte Naar schatting 50 tot 80 procent van de patiënten bij wie een ledemaat of zelfs een orgaan is verwijderd, klaagt daarover fantoompijn of fantoomsensaties in de nu ontbrekende lichaamsdelen. Phantom pijn in de ledematen treedt meestal op binnen een maand na de operatie en kan in intensiteit variëren. In zeldzame gevallen kunnen getroffen personen echter voor het eerst maanden of jaren na de operatie klagen over fantoompijn in de ledematen.
Oorzaken
De wetenschap heeft nog geen specifieke oorzaken kunnen vinden voor het optreden van het fenomeen fantoompijn in de ledematen. Een paar jaar geleden werd aangenomen dat de oorzaak van virtuele pijn ontstoken zenuwstompen waren. Tegenwoordig geloven doktoren dat fantoompijn wordt veroorzaakt door een soort hersenen verwarring. Zelfs na de amputatie hersenen heeft het ledemaat of orgaan nog niet als vermist geclassificeerd en gaat gewoon door met het oude, volledige lichaamsschema. Deze benadering verklaart ook waarom fantoomsensaties optreden: sommige patiënten denken bijvoorbeeld dat ze kunnen gebaren met een ontbrekende hand. Een andere observatie ondersteunt de stelling van de hersenen dat kan niet heroverwegen: fantoompijn is in zijn intensiteit gebaseerd op de echte pijn die vóór de operatie werd gevoeld. Tegelijkertijd lijken de hersenen van patiënten zich de echte pijn te herinneren die ze vóór de operatie hebben doorgemaakt. Sommige mensen beweren dat ze fantoompijn voelen als het weer verandert wonden of breuken, bijv. van hoge druk naar lage druk. Deze oorzaak is echter nog niet wetenschappelijk geverifieerd en vertegenwoordigt daarom een subjectieve gewaarwording.
Symptomen, klachten en indicaties
Patiënten kunnen meestal precies aangeven waar ze fantoompijn voelen. Bijvoorbeeld een persoon wiens recht onderarm werd geamputeerd kan de fantoompijn voelen in de (nu ontbrekende) bal van de hand of in de kleine vinger en ringvinger. Hoewel de pijn niet afkomstig is van een adequate prikkel in het geamputeerde weefsel, is de zenuwstelsel reageert alsof er een geschikte neurale stimulus aanwezig is. De pijn wordt niet gesimuleerd en komt niet direct voor op het stompbeen. In principe kan fantoompijn in de ledematen ontstaan in elk deel van het lichaam dat is geamputeerd. Het ongemak komt echter vooral vaak voor wanneer de operatieplaats zich dicht bij de romp bevindt. Fantoompijn in de ledematen komt vaak in fasen voor. Aanhoudende pijn is ook mogelijk, maar komt minder vaak voor. Zowel de pijnaanvallen als de aanhoudende fantoompijn vertegenwoordigen een last die vaak resulteert in psychisch ongemak. Zowel de intensiteit als de kwaliteit van de pijn kan variëren. Fantoompijn in de ledematen kan scherp, snijdend of aanvoelen brandend Bovendien kunnen getroffen patiënten het gevoel hebben dat ze een pijnlijke spasme hebben in het geamputeerde lichaamsdeel. Sommige patiënten hebben onmiddellijk na amputatie last van fantoompijn. In andere gevallen verschijnen de symptomen pas na een langere periode. De meeste patiënten ontwikkelen de fantoompijn in de ledematen binnen de eerste maand na de operatie. De symptomen kunnen echter ook pas na enkele jaren optreden.
Diagnose en verloop
Fantoompijn wordt voornamelijk gediagnosticeerd op basis van patiëntbeschrijvingen. Voordat de arts zich echter tot deze diagnose begaat, moet hij eerst organische oorzaken van de pijn uitsluiten. Zogenaamde stomppijn komt ook vaak voor na amputatie en is voor de patiënt soms moeilijk te onderscheiden van fantoompijn in ledematen. Stomppijn wordt vaak veroorzaakt door drukpunten veroorzaakt door slecht passende prothesen, ontsteking or circulatiestoornissen Fantoompijn in ledematen treedt meestal op in de vorm van episodes of aanvallen. Het komt zelden voor dat ze de hele tijd aanwezig zijn. De aard van de pijn kan sterk variëren: patiënten rapporteerden scherpe, brandend, krampen, stekende of zelfs snijdende fantoompijn in de ledematen. Fantoompijn in ledematen varieert ook in intensiteit en duur. Sommige mensen hebben er zo erg last van dat ze zelfmoord willen plegen.
Complicaties
Fantoompijn na amputatie komt vaak voor, waarbij ongeveer 70 procent van alle mensen eraan lijdt. Tot een bepaald niveau is het normaal en komt het vaak voor in combinatie met pijn in de restledematen. Hoewel fantoompijn in de ledematen in de meeste gevallen onschadelijk is, moet toch een arts worden geraadpleegd om te voorkomen dat de symptomen verergeren of chronisch worden. Het is belangrijk dat fantoompijn in de ledematen vroegtijdig wordt behandeld, omdat het lichaam anders een zogenaamde pijn ontwikkelt geheugen In dit geval worden signalen van de hersenen naar het geamputeerde deel van het lichaam gestuurd en is er geen reactie. Als dit meerdere keren gebeurt, classificeren de hersenen de ontbrekende feedback als een blessure en reageren ze er met pijn op. Daarom is het belangrijk om deze pijn tegen te gaan geheugen zo vroeg mogelijk. Fantoompijn in de ledematen kan ernstig zijn en pijnstillers vereisen. Bij langdurig gebruik van pijnstillers bestaat echter weer het risico afhankelijk te worden van pijnstillers. Bovendien kan fantoompijn in de ledematen verhoogde prikkelbaarheid en slaapstoornissen veroorzaken, en beide beperken volksgezondheid en het sociale leven. Zonder behandeling, Depressie of geestesziekte kan ook voorkomen en behandeling vereisen.
Wanneer moet je naar een dokter?
Fantoompijn wordt ervaren door mensen die lichaamsdelen hebben verloren. Andere mensen behoren niet tot de risicogroep van deze onaangename pijnervaring. Als de getroffen persoon ongemak ervaart in delen van de ledematen die zijn doorgesneden bij een ongeval of amputatie, moet hij of zij een arts raadplegen. Wat in deze gevallen nodig is, is therapeutisch werk met verschillende oefeningen en trainingen zodat de nodige herprogrammering in de hersenen kan plaatsvinden. Anders zullen de symptomen aanhouden of in intensiteit toenemen. Er moet een bezoek aan de dokter worden gebracht zodat a therapie plan kan worden gemaakt. Bij slaapstoornissen een aanhoudende ervaring van spanninginnerlijke rusteloosheid en aantasting van de levensvreugde dient een arts te worden geraadpleegd. Als er vegetatieve stoornissen, persoonlijkheidsveranderingen, algemene ontevredenheid of een beperking van de manier van leven zijn, is een arts nodig. Depressieve stemmingen, apathie of gedragsproblemen moeten ook met een arts worden besproken. Storingen in concentratie, aandachtstekorten en een afnemend vermogen om ermee om te gaan spanning zijn tekenen van een volksgezondheid bijzondere waardevermindering. Er moet een arts worden geraadpleegd zodat er verlichting kan worden gestart. Vaak varieert de intensiteit van de klachten. Er kan ook een periode zijn van afwezigheid van symptomen. Tijdens deze periodes is een arts normaal gesproken niet nodig. Als de pijn echter na verloop van tijd terugkeert, wordt overleg met een arts geadviseerd.
Behandeling en therapie
Er is geen enkele behandelingsoptie voor fantoompijn in de ledematen. Mogelijke therapieën moeten voor elke patiënt worden geïndividualiseerd en zijn ontworpen om de hersenen te helpen zichzelf te reorganiseren. Over het algemeen wordt fantoompijn in de ledematen behandeld met medicatie, fysiek of psychosomatisch therapie, of een combinatie van enkele of meer van de bovenstaande. Ernstige gevallen van fantoompijn in de ledematen worden aanvankelijk behandeld verdovend opiaten, zoals morfine, om het leed van de patiënt te verlichten. Behandeling met antidepressiva en / of elektrostimulatie is gebruikelijk. Hier is een elektrode geplaatst onder de huid irriteert de spinal cord met elektrische impulsen die zijn ontworpen om de hersenen af te leiden van de fantoompijn. Nieuwere methoden zoals mirror therapie evenals therapie met behulp van virtual reality lijken zeer goede resultaten te behalen. Beide therapieën simuleren het geamputeerde ledemaat en vragen de patiënt om het te bewegen, waardoor het uit zijn pijnlijke positie wordt bevrijd. Ook een gerichte afleiding en andere bezigheden van de patiënt doen de fantoompijn soms verdwijnen. acupunctuur, hypnose, fysiotherapie of biofeedback hebben bewezen weinig te helpen. Behandelingsmethoden zoals het verkorten van het stompbeen, het doorsnijden van de sensorische zenuwen in de spinal cord, en het verwijderen van de thalamus zijn niet langer gebruikelijk. Ze lieten over het algemeen weinig of geen succes zien.
Vooruitzichten en prognose
Wat de prognose is voor fantoompijn in de ledematen, hangt van bepaalde factoren af. Het is vooral belangrijk om zo vroeg mogelijk een medische behandeling voor de pijn te starten. Als de pijnbehandeling positief is, treedt een gunstig beloop van symptomen op bij ongeveer 70 tot 90 procent van alle getroffen personen. Echter, als pijntherapie wordt gestart in een later stadium, zijn de vooruitzichten minder gunstig. Slechts een derde van de patiënten vertoont dus een positief genezingsverloop. Het is onmogelijk te zeggen hoe lang fantoompijn zal duren. Het is mogelijk dat de pijn spontaan verdwijnt. Een plotselinge terugkeer van de pijnlijke symptomen is echter ook mogelijk. De prognose is vooral ongunstig als de patiënt langer dan zes maanden aan de amputatiepijn lijdt. Het type amputatiepijn speelt een belangrijke rol bij het verdere verloop van de klachten. Plotselinge stomppijn treedt bijvoorbeeld plotseling op onmiddellijk na de chirurgische ingreep en kan in sommige gevallen chronische vormen aannemen. Ze zijn echter vaak acuut en ernstig. Bij fantoompijn is doorgaans een langdurige periode van ongemak te verwachten. Bovendien kan de pijn op elk moment weer verschijnen. Soms ontstaat er fantoompijn in de ledematen als gevolg van ontsteking of infectie. De prognose kan echter meestal worden verbeterd door de administratie of antibiotica.
het voorkomen
Fantoompijn in de ledematen is moeilijk te voorkomen. In veel gevallen administratie of neuroleptica of analgetica vóór een geplande operatie is nuttig geweest. Fantoompijn in de ledematen kwam daarna niet zo ernstig voor of kwam in sommige gevallen helemaal niet voor.
Follow-up
Fantoompijn in de ledematen verdwijnt met de juiste therapie in de eerste weken na een amputatie. Veel patiënten hebben geen nazorg nodig omdat ze symptoomvrij zijn. Daaropvolgende acuut ongemak is niet ongebruikelijk, maar kan meestal worden opgelost zonder een arts te raadplegen. Als er echter terugkerende pijnaanvallen zijn of een continu gevoel van pijn, wordt nazorg onmisbaar. De mate van follow-up hangt af van de intensiteit van de symptomen. Langdurige behandeling met medicatie is niet ongewoon. Alternatieve geneeswijzen zijn soms veelbelovend. Afhankelijk van de ernst van de symptomen, psychotherapie kan worden aangegeven. De leer van ontspanning oefeningen helpen vaak ook. Sommige patiënten zijn zo bedroefd door hun voorwaarde dat ze zelfmoord proberen te plegen. De controles en behandelingen dienen om levensvernietigende neigingen in een vroeg stadium te identificeren en aan te pakken. Nazorg weerspiegelt primair de gevoelens van de patiënt. Lichamelijke onderzoeken dienen om andere ziekten uit te sluiten. De behandelende arts documenteert het effect van uitgevoerde therapieën. Wat succes belooft, wordt voortgezet, wat niet bijdraagt aan een verbetering wordt weggegooid. Artsen kunnen fantoompijn niet voorkomen vanwege het onvoorspelbare begin ervan. Opvolging kan dus geen preventief karakter hebben, zoals gebruikelijk in tumor ziekten.
Wat u zelf kunt doen
Mensen die aan fantoompijn lijden, kunnen cognitieve benaderingen gebruiken om hun symptomen te verbeteren. Omdat pijn in de hersenen wordt opgeslagen op basis van zowel ervaringen als ervaringen en niet is gebaseerd op een werkelijke impact, kan training verlichting bieden van de pijn. Het is nuttig om de hulp en ondersteuning van een therapeut te hebben. Samen met de therapeut kunnen oefeningen worden uitgewerkt die de betrokkene zelf kan uitvoeren als dat nodig is in het dagelijks leven. De spiegeltherapie-aanpak is nuttig en veelbelovend. Ze zijn een enorme opluchting voor de patiënt en verbeteren het welzijn aanzienlijk. In overleg met de therapeut kunnen de trainingen tussen of na de behandelingen zelfstandig worden uitgevoerd. Met behendigheidsoefeningen voor een spiegel worden zintuiglijke indrukken opgeroepen die helpen pijnbeheersingBovendien zijn bewustwordingsprocessen behulpzaam bij het omgaan met de veranderde situatie. Omdat het een ingebeelde pijn is, slagen sommige patiënten erin om deze specifiek te veranderen door met hun opgeslagen herinneringen om te gaan. Cognitieve technieken bieden mogelijkheden en methoden die de patiënt ook in het dagelijks leven autonoom kan toepassen. Fantoompijn mag niet worden genegeerd, aangezien dit kan leiden tot een intensivering van de symptomen en aanzienlijke beperkingen in het dagelijks leven.
