A smaak stoornis, of smaakstoornis, manifesteert zich als een verslechtering van de smaakbeleving. Een gezonde levensstijl kan soms het risico op het ontwikkelen van de aandoening helpen verminderen.
Wat is een smaakstoornis?
In de geneeskunde smaak stoornis is ook bekend als dysgeusie. In deze context omvat de term smaakstoornis verschillende vormen van smaakstoornissen:
Eerste, smaak stoornis is onderverdeeld in de zogenaamde kwalitatieve en kwantitatieve smaakstoornis. Deskundigen spreken van een kwalitatieve smaakstoornis wanneer niet de kwantitatieve uitdrukking van de smaaksensatie wordt verstoord, maar eerder de aard van de smaaksensatie: kwalitatieve smaakstoornissen omvatten bijvoorbeeld de sensatie van smaakimpressies, hoewel er geen overeenkomstige smaakprikkel is (bijv. eten) aanwezig is. Dit wordt phantogeusia genoemd. Als er daarentegen een smaak wordt ervaren die niet geschikt is voor het onderliggende object, wordt dit parageusia genoemd. Een kwantitatieve smaakstoornis is daarentegen wanneer de uitdrukking van de smaaksensatie wordt verstoord; hypergeusie beschrijft een verhoogde, hypogeusie een beperkte smaakbeleving. Bij ageusie is er een volledig verlies van smaak.
Oorzaken
De oorzaken van een smaakstoornis kunnen gevarieerd zijn. In de meeste gevallen ontwikkelt zich in de loop van de tijd een smaakstoornis; in zeldzame gevallen kan een smaakstoornis aangeboren zijn. Bij de oorzaken van een smaakstoornis wordt onderscheid gemaakt tussen de zogenaamde zenuw-, centrale en epitheeloorzaken:
Een zenuwgerelateerde smaakstoornis is meestal gebaseerd op schade aan verschillende schedel zenuwen die betrokken zijn bij de smaaksensatie. Dit kan onder meer gebeuren tijdens operaties in de hoofd regio of als gevolg van letsel door vallen. Centrale oorzaken (die van invloed zijn op de centrale zenuwstelsel) van een smaakstoornis kan worden veroorzaakt door verwondingen aan de hersenen of verschillende neurologische, degeneratieve ziekten. Als er epitheliale (aantasting van het omhulsel en klierweefsel) oorzaken van een smaakstoornis aanwezig zijn, kunnen bijvoorbeeld ontstekings- of virale processen, maar ook bijwerkingen van medicijnen aanwezig zijn. Een andere oorzaak van smaakstoornissen zou de nieuwe coronavirusziekte kunnen zijn (Covid-19 Artsen uit verschillende landen wijzen op dit nieuwe symptoom bij coronabesmetting.
Symptomen, klachten en tekenen
Smaakstoornissen kunnen verschillende vormen aannemen. Symptomen zijn afhankelijk van hoe lang de aandoening al aanwezig is en de onderliggende oorzaken. In feite komen smaakstoornissen tot uiting in het feit dat de getroffen persoon smaken en in sommige gevallen geuren op een andere manier waarneemt. Bij sommige mensen is er een volledig verlies van smaak, terwijl anderen prikkels intenser waarnemen. Sommige patiënten ervaren een bepaalde stimulus anders en kunnen de smaak ervan niet meer duidelijk identificeren uien, bijvoorbeeld. In individuele gevallen wordt een smaak waargenomen die niet aanwezig is. Dit gaat vaak gepaard met merkbare sensorische stoornissen in het gebied van de mond en tong De getroffenen voelen zich dan gevoelloos of zelfs tintelend in de mond De symptomen van een smaakstoornis verschijnen vaak plotseling en houden weken, maanden of zelfs jaren aan. In de meeste gevallen kunnen ze snel worden verlicht door medicamenteuze behandeling of verdwijnen ze zelfs spontaan vanzelf. Bijkomende symptomen komen meestal niet voor bij een smaakstoornis. De veranderde smaaksensatie wordt door de getroffenen echter als zeer onaangenaam ervaren. Als de symptomen ernstig zijn, is er een verlies van eetlust en als gevolg daarvan ongewenst gewichtsverlies.
Diagnose
De diagnose van een smaakstoornis is in eerste instantie gebaseerd op de beschrijvingen van een getroffen patiënt. Zo vraagt een arts zich meestal eerst af of er een beperking is van de smaakzin en hoe uitgesproken een dergelijke beperking is. De arts kan ook vragen of de verminderde smaakzin in de context van een smaakstoornis alleen betrekking heeft op bepaalde smaken of op het hele spectrum van smaken. Op deze manier kan onder meer de aard van een huidige smaakstoornis nauwkeuriger worden gedefinieerd. Na het inwinnen van de informatie van de patiënt zijn verdere diagnostische procedures gebruikelijk; deze omvatten smaaktesten en onderzoek van de mond en keel. Afhankelijk van de oorzaak van een smaakstoornis die de arts vermoedt, kunnen ook procedures worden gebruikt die onthullen hersenen golven die optreden wanneer een smaakstimulus wordt aangeboden (bijvoorbeeld EEG).
Complicaties
Smaakverstoring kan verschillende oorzaken hebben, wat kan leiden tot verschillende complicaties. Bijvoorbeeld, invloed kan de storingen veroorzaken. In de cursus, bacteriën kan het lichaam infecteren naast de onderliggende ziekte, wat leidt tot otitis media (ontsteking van de middenoor). Sinusitis or bronchitis zijn ook mogelijk. Een van de meest gevreesde complicaties is bacterieel longontsteking. Bovendien is de hart- wordt ook zwaar benadrukt door de griep, Zodat hartritmestoornissen kan toegevoegd worden. Diabetes mellitus kan ook de oorzaak zijn van smaakstoornissen. Langdurig verheven suiker niveaus kunnen leiden naar vasculaire afsluiting, die vervolgens schade toebrengt aan bepaalde organen. De nieren worden vaak aangetast en kunnen in de loop van de ziekte falen (diabetische nefropathie Storingen in de elektrolyt en water evenwicht zijn de gevolgen. De schepen in het oog worden ook vaak aangetast. Dit kan leiden tot verminderd gezichtsvermogen, wat zelfs kan resulteren in blindheid (diabetische retinopathie). zenuwen kan ook worden beschadigd, de getroffen persoon krijgt dan meestal gevoeligheidsstoornissen. Dit kan leiden aan de patiënt geen gevoel meer pijn, vooral in de voet. wonden kan dus niet meer worden gevoeld, wat zich kan verspreiden en tot de dood van de voet kan leiden.
Wanneer moet je naar de dokter gaan?
Een arts moet worden geraadpleegd zodra de getroffen persoon veranderingen in zijn smaakperceptie registreert. Als hij merkt dat zijn smaaksensatie significant verschilt van die van zijn leeftijdsgenoten, is een bezoek aan de dokter aan te raden. Als er gevoelloosheid is van de tong of overgevoeligheid voor voedsel, moet een arts worden geraadpleegd. Als de smaakstoornis het onmogelijk maakt om giftige en gevaarlijke stoffen te herkennen, is het noodzakelijk om een arts te raadplegen. In veel gevallen kan het dagelijkse leven goed worden beheerd, zelfs met een smaakstoornis. Desalniettemin is een medisch onderzoek noodzakelijk om de omvang en oorzaak van de aandoening vast te stellen. Dit is de enige manier om toekomstig wangedrag te voorkomen en rekening te houden met de bijzondere waardevermindering. Als symptomen zoals plotseling braken, misselijkheid or duizeligheid optreden onmiddellijk na inname van voedsel, moet een arts worden geraadpleegd. Overleg met een arts is ook vereist als maag pijn or spijsverteringskanaal er treedt een bijzondere waardevermindering op. In het geval van diarree or constipatiemoet een medische controle worden uitgevoerd om er zeker van te zijn dat er geen verdere beperkingen optreden. Als de getroffen persoon lijdt hoofdpijn, krampen of een algemeen gevoel van malaise, een bezoek aan de dokter is noodzakelijk. Als er een diffuus gevoel van is pijn, druk in de borst of een gevoel van volheid, moet een bezoek aan de dokter worden gebracht om de oorzaak op te helderen. Als er psychische problemen optreden als gevolg van de smaakstoornis, is ook een arts nodig.
Behandeling en therapie
Een effectieve behandeling van een smaakstoornis vereist eerst een gedetailleerde diagnose. Op deze manier kan de oorzaak van een smaakstoornis gericht worden aangepakt. Als er een kwalitatieve smaakstoornis aanwezig is (dwz een smaakstoornis die zich manifesteert in het feit dat een getroffen persoon een kwalitatief veranderde smaak heeft of smaken waarneemt zonder de aanwezigheid van een echte smaakdrager), is de kans groot dat de symptomen verdwijnen vanzelf na ongeveer 12 maanden. Therapeutische successen worden hier ook geregistreerd, bijvoorbeeld na de therapie administratie of zink of zogenaamd alfa-liponzuur, die verondersteld worden de overeenkomstige ongevoelingen te bestrijden. Als de kwalitatieve smaakstoornis bijvoorbeeld wordt veroorzaakt door het innemen van medicijnen (dit kan zich bijvoorbeeld manifesteren als een bittere of metaalachtige smaak), leidt het staken van de bijbehorende medicatie meestal tot een snel herstel van de oorspronkelijke smaaksensatie. Als een smaakstoornis wordt veroorzaakt door ontstekingsprocessen in de mondholte (vanwege arme mondhygiëne of infecties), behandeling met antibiotica kan effectief zijn.
Vooruitzichten en prognose
De prognose van smaakstoornis hangt af van de huidige oorzaak. Als de smaakpapillen in de tong zijn vernietigd als gevolg van een brandwond, verlichting van de symptomen treedt binnen een paar dagen of weken op. Het organisme kan dode smaakpapillen regenereren, zodat na korte tijd symptoomvrijheid kan worden verwacht. Bij beschadiging van de zenuwbanen moet worden bepaald of deze regeneratief of onherstelbaar is. Een blijvende aantasting van de zenuwvezels leidt tot een levenslange aantasting van de smaakbeleving. Als er bijvoorbeeld verlamming aanwezig is, is herstel niet meer mogelijk. Als er een tumorziekte aanwezig is, neemt ook de kans op herstel van de smaakstoornis af. De goedaardige of kwaadaardige tumor moet volledig worden verwijderd voordat de symptomen kunnen worden verlicht. In sommige gevallen wordt de smaakstoornis vervolgens geregenereerd wanneer de smaakpapillen zich opnieuw vormen. In principe komt de prognose echter voor kanker hangt af van de individuele omstandigheden en de algemene diagnose van de patiënt. Genezing is niet altijd mogelijk. In het geval van een traumatische aandoening is verlichting van smaakbeleving gekoppeld aan het succes van de therapie en de medewerking van de patiënt. Normaal gesproken is verbetering in volksgezondheid treedt op zodra het emotionele leed is verwerkt of cognitief opnieuw is geëvalueerd.
het voorkomen
Effectieve preventie van een smaakstoornis kan vooral gebeuren door de mogelijke oorzaken positief te beïnvloeden. Bijvoorbeeld consistent mondhygiëne kan helpen voorkomen ontsteking of bijzondere waardevermindering in de mondholte Een verantwoord beheer van de aanwezige onderliggende aandoeningen die tot een smaakstoornis kunnen leiden, kan het risico op het ontwikkelen van een smaakstoornis helpen verkleinen.
Follow-up
Nazorg bij een smaakstoornis blijkt doorgaans relatief moeilijk te zijn. In dit opzicht kan de smaakstoornis ook niet altijd volledig worden behandeld, dus in sommige gevallen zal de getroffen persoon een levenslange behandeling moeten ondergaan of de rest van zijn of haar leven met de stoornis moeten leven. De levensverwachting van de patiënt wordt echter niet verminderd of anderszins beperkt door deze aandoening. In sommige gevallen kan medicatie worden ingenomen voor een smaakstoornis en inname zink met name kan een positief effect hebben op het beloop van deze aandoening. De getroffen persoon moet er daarom voor zorgen dat deze medicatie regelmatig wordt ingenomen, en natuurlijk mogelijk interacties met andere medicijnen moet ook rekening worden gehouden. Raadpleeg bij twijfel altijd een arts. Verder gepast mondhygiëne kan ook de smaakstoornis verminderen of volledig verwijderen. Getroffen personen moeten daarom altijd hun tanden poetsen en, indien nodig, ook een mondspoeling gebruiken. Dit is de enige manier om het ongemak te verlichten. Als de smaakstoornis wordt behandeld met behulp van antibiotica, moet worden opgemerkt dat deze niet samen mogen worden ingenomen alcohol Bovendien kan contact met andere patiënten van deze ziekte ook nuttig zijn. Daarbij is het niet ongebruikelijk dat informatie wordt uitgewisseld.
Wat u zelf kunt doen
De getroffen persoon kan enkele hoeveelheden doen, afhankelijk van de oorzaak van de ziekte, om verlichting of zelfs genezing van de symptomen te verkrijgen. Als de smaakstoornis wordt veroorzaakt door een ongezonde levensstijl, kan een verandering in voedsel en het vermijden van gifstoffen en schadelijke stoffen al na enkele weken of maanden bijdragen aan herstel. Als een genetische ziekte of schade aan de zenuwen aanwezig is, is genezing van de smaakstoornis tamelijk onwaarschijnlijk. In deze gevallen moet de getroffen persoon, met het oog op zelfhulp, zijn levensstijl zodanig aanpassen dat hij belangrijke bronnen van gevaar vermijdt. Bij het uitvallen van het smaaksysteem is een belangrijk natuurlijk waarschuwingssignaal van het organisme voor hem niet beschikbaar. Hiermee moet rekening worden gehouden bij het eten van voedsel. Er moet aandacht worden besteed aan de temperatuur, het uiterlijk en de geur van het voedsel voordat het wordt vervormd. Op deze manier, brandwonden in de mond of het inslikken van bedorven voedsel kan worden vermeden. Bij twijfel over de kwaliteit van de voeding dient advies te worden ingewonnen bij een vertrouwenspersoon. Aangezien de smaak waarschuwt voor de inname van te pikante voedingsmiddelen, is het in principe aan te raden producten met een sterk kruidig gehalte te vermijden. Dit voorkomt ongemak en maag en darmproblemen.
