A centrale veneuze katheter is een externe toegang tot het veneuze systeem via een grote ader​ De hiervoor gebruikte kunststof slang wordt centraal voor de rechter atrium van de hart-​ Het voordeel van deze techniek is dat het zowel zeer irritant als veelvoudig is drugs kan parallel worden toegediend.
Wat is een centraal veneuze katheter?
A centrale veneuze katheter is een externe toegang tot het veneuze systeem via een grote ader. Een centrale veneuze katheter, ook bekend als een CVC, is centrale toegang via een ingebrachte plastic buis (katheter) in een grote ader​ Aders in de nek or sleutelbeen worden hiervoor vaak gebruikt. Het uiteinde van de plastic buis is net voor de rechter atrium van de hart- en staat dus 'centraal' in het individu. De centraal veneuze katheter maakt intraveneuze medicatie mogelijk administratie en diagnostische procedures, zoals het meten van de centrale veneuze druk. Deze vorm van toegang tot het veneuze systeem wordt gebruikt op de intensive care en spoedeisende hulp. Binnen Duitsland worden gemiddeld 4110 centraal veneuze katheters per dag geplaatst. Het is een van de meest gebruikte producten op het gebied van geneeskunde.
Vormen, typen en stijlen
Er wordt onderscheid gemaakt tussen de grootte van een centraal veneuze katheter. Doorslaggevend is het latere gebruiksdoel. Meestal worden veneuze katheters van drie tot vijf lumen geplaatst. Latere doeleinden van gebruik kunnen parenterale hoogcalorische voeding zijn of chemotherapie​ Door de individuele lumen is het mogelijk om meerdere te leveren drugs of zelfs vloeibare voeding aan de patiënt parallel zonder incompatibiliteit van de afzonderlijke stoffen. Opgemerkt moet worden dat het risico op infectie toeneemt met het aantal lumen. Daarom moet het daadwerkelijke gebruik van lumen van tevoren worden geanalyseerd en moet de gebruiksduur zo kort mogelijk worden gehouden. De plaatsing van een CVC moet worden uitgevoerd door een ervaren arts. De patiënt is generaal voorwaarde en met eventueel aanwezig letsel moet rekening worden gehouden. Er moeten ook steriele omstandigheden zijn voor het plaatsen van een katheter. Als een centraal veneuze katheter als noodmaatregel moet worden aangebracht, moet daarna zorgvuldige zorg worden gevolgd. Regelmatige verwisselingen van het CVC-verband moeten worden uitgevoerd en de inbrengplaats moet worden gecontroleerd op roodheid en zwelling zonder gaten. Er zijn veel mogelijkheden voor toegangsroutes. De interne halsader aan de nek of de subclavia ader onder het sleutelbeen (sleutelbeen) hebben de voorkeur. Alternatief toegang via de basilic ader in de arm of de brachiocephalic ader in de nek is mogelijk. Zelden worden toegangen gemaakt in elleboogaders of in de liesstreek.
Structuur en werkwijze
Voor het plaatsen van een veneuze katheter zijn de volgende materialen nodig:
Steriele handschoenen, een schort en mond bewaker, steriele gordijnen, plaatselijke verdoving, een scalpel, schaar, pincet, naaldhouder, hechtmateriaal, steriel verbandmateriaal en een prik kit gespoeld met zoutoplossing. Als er een centraal veneuze katheter moet worden geplaatst, kan de prik gebied wordt geïnspecteerd door de behandelende arts; dit kan ook met een steriel ultrageluid machine. Het gebied rond de prik plaats wordt dan plaatselijk verdoofd met een verdovingsmiddel. De veneuze katheter wordt blindelings ingebracht onder steriele omstandigheden. Als de toegang zich voor de rechter atrium, wordt het doorgespoeld met een zoutoplossing en gefixeerd met een CVC-verband. Positionele controle kan worden uitgevoerd door ultrageluid or Röntgenstraal, dus exclusief pneumothorax indien nodig. De patiënt moet tijdens de procedure worden aangesloten op een ECG-apparaat, omdat dit myocardirritatie kan veroorzaken tachycardie of fibrillatie. Als de katheter niet correct is geplaatst of als er sprake is van intravasculaire omzet van de CVC, bevindt de plastic slang zich niet voor het rechteratrium van de hart-​ Dit kan resulteren in de vorming van hematomen of perforatie van de ader. Zelden slagaders of zenuwen kan hierdoor letsel oplopen. In het geval van een verkeerde plaatsing, hartritmestoornissen of acute spanning pneumothorax kan ook voorkomen. Dit kan mogelijk levensbedreigend letsel veroorzaken. Andere ongewenste bijwerkingen, zoals katheter bloedvergiftiging, kan gebeuren. Dit kan worden veroorzaakt door bacteriëmie (bacteriën) of fungemia (schimmelinfectie) .Als er lucht de centraal veneuze katheter binnendringt, kunnen bovendien complicaties optreden in de vorm van embolietrombusvorming of tromboflebitis. Algemene symptomen zoals koorts, pijn, zwelling en aspiratie kunnen wijzen op mogelijke complicaties.
Medische en gezondheidsvoordelen
Een centraal veneuze katheter wordt gebruikt om infusie toe te dienen solutions of medicijnen die zeer irriterend zijn voor de aderwanden. Deze kunnen zijn: kalium chloride, natrium bicarbonaat (natriumbicarbonaat), en glucose or aminozuren​ Deze stoffen irriteren de aderen te veel om via een perifere veneuze katheter te worden toegediend. Ze kunnen ook zijn cytostatica, antibiotica, drugs met korte halfwaardetijden of langdurige infusietherapieën die langer dan 10 dagen duren. Niet alleen irriterende stoffen, maar ook infuus solutions voor cardiovasculaire stabiliteit moeten vaak via een CVC worden toegediend. Als een perifere veneuze katheter moet worden geplaatst, wordt vaak een centraal veneuze katheter geplaatst als alternatief bij slechte veneuze omstandigheden om mogelijke perforatie te voorkomen. Indicaties voor een centraal veneuze katheter omvatten alle vormen van schokken, zoals volume deficiëntie shock (hypovolemische shock), cardiogene shock or septische shock, hypothermie (onderkoeling) of uitgebreid brandwonden​ Bovendien kan een CVC worden gebruikt om de centrale veneuze druk te meten en intravasculaire te beoordelen volume status en rechterventrikelfunctie.
