Cyclofosfamide is een geneesmiddel in de klasse van cytostatica. Het wordt gebruikt om te behandelen kanker en om ernstig te behandelen autoimmuunziekten.
Wat is cyclofosfamide?
Cyclofosfamide wordt gebruikt om kankers te behandelen en om ernstige te behandelen autoimmuunziekten. Cyclofosfamide is een medicijn met alkylerende activiteit. Alkyleringsmiddelen zijn chemische stoffen die alkylgroepen in het DNA kunnen introduceren. Cyclofosfamide behoort tot de groep van mosterd- gas-stikstof verbindingen en dus naar de cytostatica. Cytostatica zijn drugs die celgroei en / of celdeling remmen. Ze worden met name gebruikt om te behandelen kanker als onderdeel van chemotherapie In hun zoektocht naar een kanker drug, produceerden chemici van het farmaceutische bedrijf Asta Medica een derivaat van fosfamide mosterd- Op basis hiervan werd cyclofosfamide ontdekt in 1956. Het medicijn werd uiteindelijk gepatenteerd in 1962. Tegenwoordig wordt cyclofosfamide geproduceerd uit bisamine en fosfor oxychloride. Fosforzuur amide daarbij wordt dichloride gevormd. Bij de reactie met 3-amino-1-propanol, in aanwezigheid van het basische oplosmiddel triethylamine, wordt het stoffenmengsel cyclofosfamide gevormd.
Farmacologische werking
Cyclofosfamide behoort tot de klasse van prodrugs. prodrugs zijn inactieve voorlopers van drugs die hun effecten alleen ontwikkelen via verschillende stofwisselingsprocessen in het lichaam. Het cytotoxische effect van cyclofosfamide wordt alleen geactiveerd in de lever Cyclofosfamide is dus op zichzelf een stof die aanvankelijk geen cytostatische werking heeft. De biobeschikbaarheid na mondeling administratie is meer dan 75 procent. De halfwaardetijd is tussen de drie en twaalf uur. In de cellen van de lever, hydroxylering van het medicijn vindt plaats door het cytochroom P450-systeem. Dit levert 4-hydroxycyclofosfamide-aldofosfamide op. Dit splitst acroleïne, waardoor het fosforamide wordt mosterd- Fosforamide-mosterd is een alkylaan met een actieve bifunctionele. Het beschadigt het DNA van de cellen door zogenaamde crosslinks. Crosslinks zijn kruisverbindingen tussen de individuele DNA-strengen. Door de DNA-schade kunnen de cellen niet meer delen. De proliferatie van de cellen wordt hierdoor geremd.
Medische toepassing en gebruik
Cyclofosfamide wordt gebruikt om verschillende kankers te behandelen als een cytostatisch medicijn. Meestal wordt het medicijn gecombineerd met andere cytostatica drugs in therapie Bij volwassenen wordt cyclofosfamide gebruikt om Hodgkin- en non-Hodgkin-lymfomen te behandelen. Hodgkin- en non-Hodgkin-lymfomen zijn kwaadaardige ziekten van het lymfestelsel. In combinatie met methotrexaat en 5-fluoruracilwordt cyclofosfamide toegediend in het zogenaamde CMF-regime bij de behandeling van borstkanker (borstcarcinoom). Andere indicaties voor cyclofosfamide zijn onder meer wekedelensarcomen en Het sarcoom van Ewing. Het sarcoom van Ewing is de tweede meest voorkomende vorm van botkanker bij kinderen. Cyclofosfamide wordt ook gebruikt om stamcellen te mobiliseren voor stamcelaferese en als conditionerende behandeling voorafgaand aan immuuntherapieën en stamceltransplantaties. Niet alleen bij kinderen Het sarcoom van Ewing wordt behandeld met cyclofosfamide. Andere indicaties voor het medicijn zijn onder meer medulloblastoom, neuroblastoma, retinoblastoom, en ernstig aplastic bloedarmoede Cyclofosfamide wordt echter niet uitsluitend bij kanker gebruikt therapie Ernstige cursussen van autoimmuunziekten zoals granulomatose, reumatoïde artritis of systemisch lupus erythematosus (SLE) worden ook behandeld met cyclofosfamide. Verschillende onderzoeken hebben ook een verbetering van de symptomen aangetoond bij multiple sclerose Momenteel is er echter geen goedkeuring voor de behandeling van multiple sclerose.
Risico's en bijwerkingen
Cyclofosfamide mag niet worden gebruikt tijdens zwangerschap Voldoende anticonceptiemiddel moet worden gebruikt tijdens therapie zodat zwangerschap komt onder geen enkele omstandigheid voor. Daarnaast vaccinaties met levend vaccins mag niet worden gegeven tijdens de behandeling met cyclofosfamide. Anders kunnen mogelijk levensbedreigende infecties optreden als gevolg van het immunosuppressieve effect van het geneesmiddel. In de loop van de behandeling met cyclofosfamide, een vermindering van wit bloed cellen (leukocyten) kan gebeuren. Vaak voorkomende bijwerkingen zijn ook: misselijkheid en haaruitval Cumulatieve doses cyclofosfamide verhogen het risico op leukemie en blaas tumoren Hemorragisch ontsteking van de blaas (cystitis) kan optreden in de loop van chemotherapie met het medicijn. Om deze reden is het medicijn mercapto-ethaansulfonaat natrium (vlees) wordt parallel met cyclofosfamide toegediend. Of dit administratie is echt nuttig is momenteel nog steeds controversieel. Vooral in het geval van lagere doses cyclofosfamide, bijvoorbeeld bij de therapie van auto-immuunziekten, de administratie of vlees is meestal niet nodig. Na toediening van cyclofosfamide, onvruchtbaarheid kan voorkomen bij zowel mannen als vrouwen. Daarom, voorafgaand aan de therapie, cryopreservatie of eieren en sperma wordt aanbevolen voor patiënten die kinderen willen hebben.
