Pubertas tarda markeert een vertraagde ontwikkeling van meisjes of jongens tijdens de puberteit. Hiervoor kunnen verschillende redenen zijn. Vaak is er sprake van een constitutionele ontwikkelingsachterstand, die ook al bij de ouders optrad.
Wat kenmerkt pubertas tarda?
Pubertas tarda betekent het vertraagde begin of de ontwikkeling van de puberteit. Soms komt de puberteit helemaal niet voor. Dit kan zowel meisjes als jongens treffen. Pubertas tarda treedt per definitie op wanneer de puberteit nog niet is begonnen bij meisjes op de leeftijd van 13.5 jaar en bij jongens op de leeftijd van 14, wanneer er meer dan vijf jaar verstrijken tussen het begin en het bereiken van het Tanner-stadium P5 G5, of wanneer de ontwikkeling in de puberteit langer sluimert. dan 18 maanden. Volgens Tanner is de puberale ontwikkeling onderverdeeld in afzonderlijke stadia. Ze definiëren verschillende ontwikkelingsstadia van primaire en secundaire geslachtskenmerken. Deze omvatten de vrouwelijke borst, vrouwelijke en mannelijke genitaliën en schaamhaar haar Pubertas tarda heeft geen enkele oorzaak. In de meeste gevallen vindt de ontwikkeling later plaats. In zeldzamere gevallen is er echter een onderliggende ziekte.
Oorzaken
Er zijn veel oorzaken van pubertas tarda. Meestal is er een constitutionele pubertas tarda. Hier is de ontwikkelingsachterstand aangeboren. Vaak trad bij één of beide ouders al een puberale ontwikkelingsachterstand op. Een vertraagde ontwikkeling wordt ook in verband gebracht met een vertraagde skeletrijping. De puberteit verloopt dan normaal, maar de lengte ligt meestal in het lagere normale bereik. Constitutionele pubertas tarda is niet pathologisch, maar slechts een kenmerk van genetische diversiteit. Pubertas tarda kan echter ook het gevolg zijn van pathologische processen. Een verscheidenheid aan chronische ziekten veroorzaakt bijvoorbeeld verstoringen in de groei van het skelet. Deze omvatten bijvoorbeeld De ziekte van Crohn, taaislijmziekte or suikerziekte mellitus. Ondervoeding leidt ook tot een vertraagde puberteit. Bovendien kunnen psychische aandoeningen zoals Depressie hebben ook invloed op de puberale ontwikkeling. Primair functionele stoornissen van de geslachtsklieren veroorzaken vaak hypogonadisme met verminderde productie van seks hormonen Deze kunnen genetisch zijn, zoals Ulrich-Turner syndroom bij meisjes of syndroom van Klinefelter bij jongens. Ontsteking van de testikels of eierstokken leidt ook tot een verminderde synthese van geslachtshormonen. Secundaire disfunctie van de geslachtsklieren is het gevolg van het verlies van belangrijke afgifte hormonen die de aanmaak van geslachtshormonen stimuleren. In dit geval is een ziekte van de hypofyse is aanwezig. Tertiaire disfuncties van de geslachtsklieren worden veroorzaakt door ziekten van de hypothalamus Bij afwezigheid van receptoren voor het geslachtshormoon testosteron, worden de primaire en secundaire mannelijke geslachtskenmerken niet gevormd ondanks normaal testosteron concentratie in het lichaam. Ondanks een mannelijk genotype heeft de getroffen persoon een vrouwelijk fenotype. De puberteit komt niet voor.
Symptomen, klachten en tekenen
Pubertas tarda manifesteert zich als een vertraagd begin van de puberteit of een vertraagde puberale ontwikkeling. Soms is de puberteit helemaal afwezig. Menstruatie (menarche) bij meisjes, groei van schaamhaar haar (pubarche), en borstontwikkeling (thelarche) zijn vertraagd. Bij jongens zijn er vertragingen in de groei van de testikels en penis. Over het algemeen is de rijping van het skelet vertraagd. Een puberteit groeispurt komt meestal niet voor. Daarom wijkt de lichaamsgrootte af van die van adolescenten van dezelfde leeftijd. In zeldzame gevallen kan de epifysairschijf gewrichten sluit met een vertraging, resulterend in lange gestalte Een vertraagde puberale ontwikkeling kan soms psychische problemen veroorzaken. Bijkomende symptomen variëren afhankelijk van de onderliggende oorzaak voorwaarde.
Diagnose en verloop van de ziekte
Voor de diagnose wordt pubertas tarda gedocumenteerd aan de hand van Tanners stadia van puberteit. De medische geschiedenis kan al onderscheid maken tussen constitutionele en ziektegerelateerde oorzaken. Als pubertas tarda vaker is voorgekomen in het gezin en naasten, kan worden aangenomen dat er een grondwettelijke oorzaak is. Tijdens laboratoriumtests, de androgenen, oestrogenen, de gonadotrofinen LH en FSH en prolactine worden bepaald in de bloed De bepaling van de gonadotrofinen kan op zijn beurt een onderscheid maken tussen primaire en secundaire of tertiaire gonadale disfunctie. MRI evalueert intracerebrale processen bij secundaire en tertiaire disfunctie. Bepalingen van skeletale volwassenheid en botleeftijd maken ook deel uit van de diagnose van vertraagde puberale ontwikkeling. De ontwikkeling van de interne vrouwelijke genitaliën wordt gevolgd door echografie.
Complicaties
Omdat pubertas tarda meestal een symptoom is van een onderliggende aandoening, gaat het vaak gepaard met complicaties van deze aandoeningen. In dit geval is het vertraagde begin van de puberteit meestal niet de trigger van de volksgezondheid verslechteringen. Dit geldt vooral bij chronische ziekten zoals De ziekte van Crohn, taaislijmziekte, suikerziekte mellitus, Depressie or ondervoeding zijn onderliggend. Maar ernstige complicaties kunnen ook optreden bij endocriene aandoeningen, waarvan sommige aangeboren zijn, of bij adenomen van de hypofyse, evenals bij ontstekingen, bloedingen en kwaadaardige tumoren van de centrale zenuwstelsel, maar deze worden niet veroorzaakt door pubertas tarda maar door de eigenlijke ziekten. Maar zelfs pubertas tarda die alleen wordt gekenmerkt door een onschadelijke constitutionele late ontwikkeling, moet dringend worden behandeld administratie of hormonen Anders treedt een vertraagde skeletrijping op. De puberteit groeispurt afwezig is, met als gevolg afwijkende lichaamsmaten ten opzichte van de normale populatie. In sommige gevallen is het zelfs zo extreem mogelijk lange gestalte treedt op als gevolg van vertraagde sluiting van de epifysairschijf gewrichten Bovendien kan het vertraagde begin van de puberteit leiden tot ernstige psychische problemen bij sommige getroffen personen. Zo is de ontwikkeling van Depressie tot het risico van zelfmoord of sociaal isolement mogelijk is. Andere psychologische ontwikkelingsstoornissen worden ook waargenomen. In de regel hormoon therapie zou goede resultaten moeten opleveren bij constitutionele late ontwikkeling. Echter, als androgeenreceptorresistentie aanwezig is bij jongens, zelfs hormoon therapie Met testosteron kan de puberteit niet induceren.
Wanneer moet je naar een dokter?
De voorwaarde pubertas tarda moet altijd door een arts worden behandeld. Bij deze ziekte is er meestal geen zelfgenezing en in de meeste gevallen ook een significante verslechtering van het algemeen voorwaarde van de getroffen persoon, als er geen behandeling wordt gestart. Hoe eerder pubertas tarda wordt behandeld, hoe beter de vooruitzichten op een positief beloop van de ziekte. Een arts moet worden geraadpleegd als de ontwikkeling van de puberteit ernstig wordt vertraagd. Bij meisjes kan dit zich manifesteren door de afwezigheid van menstruatie, en bij jongens door significant vertraagde groei van de testikels en penis. Evenzo duidt een hoge groei van de getroffen persoon vaak op pubertas tarda en moet deze altijd in een vroeg stadium worden behandeld. Aangezien echter meestal een andere ziekte verantwoordelijk is voor pubertas tarda, moet eerst de onderliggende ziekte worden behandeld. Meestal kan voor deze aandoening een kinderarts of huisarts worden geraadpleegd. Verdere behandeling wordt echter uitgevoerd door een specialist.
Behandeling en therapie
Behandeling van pubertas tarda is gebaseerd op de onderliggende aandoening. Als constitutionele pubertas tarda aanwezig is, is behandeling meestal niet nodig omdat de puberteit wordt vertraagd maar vanzelf verloopt. In het geval van tumoren, chirurgisch, radiotherapeutisch of chemotherapeutisch maatregelen worden gebruikt. Hormoonvervangende therapie Met testosteron bij jongens en oestrogenen or progestines bij meisjes kan de puberteit meestal snel induceren. Jongens krijgen meestal intramusculair injecties van testosteron in de vorm van depotpreparaten vanaf de leeftijd van 13 jaar. In het geval van androgeenreceptorresistentie is deze behandeling echter niet effectief. Meisjes kunnen worden behandeld metdosis oestrogeenpreparaten vanaf 12 jaar. Later een combinatie van oestrogenen en progestines wordt toegediend. In sommige gevallen is levenslange hormoonvervanging nodig om mogelijke deficiëntieverschijnselen zoals botverlies (osteoporose Hormoon therapie moeten worden gecontroleerd door ervaren endocrinologen om bijwerkingen zoals ernstige gewichtstoename te voorkomen, stemmingswisselingen, fysieke veranderingen, of zelfs kanker ontwikkeling.
het voorkomen
Maatregelen ter voorkoming van pubertas tarda zijn niet bekend. In de meeste gevallen treedt de vertraging in de puberteitsontwikkeling op ongeacht de levensstijl. ondervoeding speelt niet langer een rol als oorzaak. De invloed van slechte voeding op de puberale ontwikkeling moet nog worden onderzocht.
Follow-up
De nazorg na een succesvolle behandeling van pubertas tarda is afhankelijk van de onderliggende aandoeningen. Omdat veel getroffen personen zelf niet genoeg geslachtshormonen produceren, zelfs niet na behandeling van pubertas tarda, kan het nodig zijn hormonen te blijven gebruiken tot op hoge leeftijd of in ieder geval tot de leeftijd waarop de veronderstelde aanvang van menopauze Dit is vooral belangrijk omdat een gebrek aan geslachtshormonen de vruchtbaarheid beperkt en de ontwikkeling van ernstige botziekten bevordert, zoals osteoporose Regelmatige bezoeken aan de dokter met bloed tests zijn nodig om de hormoonspiegels in het lichaam te controleren. Als een tumor de oorzaak was van pubertas tarda, zijn regelmatige controles ook na verwijdering noodzakelijk om het terugkeren van een tumor in een vroeg stadium op te sporen. Als de tumor echter volledig is verwijderd, is verdere follow-up niet nodig. Als een ziekte gepaard gaat met enorm gewichtsverlies, zoals anorexia, was de oorzaak van de pubertas tarda, zijn regelmatige controles bij een arts ook nodig om een hernieuwde dreiging van gewichtsverlies in een vroeg stadium op te sporen en tegen te gaan. Bovendien is er een verandering in dieet (hoog in koolhydraten, eiwitten en vetten) actief moeten worden nagestreefd om een normaal gewicht te behouden. De administratie van nutritioneel supplementen kan ook nuttig zijn. Passende langdurige therapie dient intensief met de behandelende arts te worden besproken.
Wat u zelf kunt doen
Als het kind tot de adolescentie geen tekenen van beginnende puberteit vertoont, wordt een bezoek aan de dokter aanbevolen. Als pubertas tarda aanwezig is, kan een vroege hormonale behandeling het puberale proces op gang brengen en langdurige fysieke en psychische problemen voorkomen. Bovendien is de aandoening vaak gebaseerd op een ziekte die moet worden opgehelderd en behandeld. Daarom moet bij een vermoeden al een arts worden geraadpleegd. Als er nog meer klachten optreden, bijvoorbeeld malaise of pijnkan een tumor of een andere ziekte de oorzaak zijn. Ouders moeten onmiddellijk een specialist raadplegen en verder bespreken maatregelen met hem of haar. Gerichte zelfhulp is mogelijk door de dieet en het opnemen van lichaamsbeweging in het dagelijks leven. Dit kan het hormoon reguleren evenwicht en dragen zo bij aan het begin van de puberteit. Ouders zouden dat ook moeten doen praten veel met het getroffen kind en hem of haar voorlichten over de oorzaken van pubertas tarda. De steun van familie en vrienden is vooral belangrijk wanneer de puberteit vertraagd begint. Als medicamenteuze behandeling wordt gestart, moet aandacht worden besteed aan eventuele bijwerkingen en interacties Verdere zelfhulpmaatregelen zijn meestal niet nodig, aangezien de puberteit meestal vanzelf begint na een uitgebreide medicamenteuze behandeling.
