BK-virus is een polyomavirus. Deze beschrijven een groep naakte virusdeeltjes met een DNA-genoom. Het virus wordt over de hele wereld aangetroffen en bijna iedereen heeft het virus opgelopen, omdat het meestal wordt overgedragen jeugd en blijft het hele leven bestaan. Het virus is de veroorzaker van polyomavirusnefropathie of PVN.
Wat is het BK-virus?
BK-virus (afgekort HPyV-1) is een virus dat over de hele wereld wordt aangetroffen. Het behoort tot de familie Polyomaviridae en tot het geslacht Polyomavirus. Humaan polyomavirus 1 is een synoniem voor het BK-virus. De ziekteverwekker wordt waarschijnlijk overgedragen jeugd en komt vervolgens in het nier of centraal zenuwstelsel (CNS), waar het uiteindelijk gedurende het hele leven aanhoudt. Tijdens zijn persistentie kan het virus zich vermenigvuldigen. Dit gebeurt echter alleen als het menselijk lichaam lijdt aan een zwakte van de immuunsysteem, zoals het geval is met 에이즈 of zwangerschap Daarom wordt het BK-virus ook wel een opportunistische ziekteverwekker genoemd. Het BK-virus is een naakt virusdeeltje, wat betekent dat het niet omgeven is door een lipidenvelop. Daarom is de ziekteverwekker veel stabieler en resistenter tegen verschillende omgevingsinvloeden dan virussen omgeven door een lipidenvelop. Het genoom dat door het virus wordt gedragen, is een dubbelstrengs DNA. De ziekteverwekker werd voor het eerst gevonden in 1971 in de urine van een patiënt met een nier transplantatie. Zijn initialen waren BK, daarom is het virus naar hem vernoemd.
Voorkomen, verspreiding en kenmerken
Het BK-virus wordt over de hele wereld aangetroffen. Ongeveer 75 procent van de wereldbevolking draagt het virus. Blijkbaar wordt de ziekteverwekker overgedragen jeugd via uitstrijkje infectie met urine, druppel infectie, of door besmet drinken water en blijft het hele leven bij mensen aanhouden. Als het lichaam is geïnfecteerd, verspreidt het virus zich naar de nier of centraal zenuwstelsel Bij de eerste infectie verloopt de infectie door het virus zonder symptomen bij gezonde mensen. Echter, als de mens immuunsysteem verzwakt is, kan de ziekteverwekker reactiveren en zich vermenigvuldigen. Virale replicatie wordt ook vaak waargenomen tijdens therapie Met immunosuppressiva na niertransplantatie BK-nefropathie komt voor bij ongeveer 5 procent van de niertransplantatie ontvangers, ongeveer 8 tot 13 maanden daarna transplantatie Bij vermenigvuldiging is er ook een verhoogd risico op infectie, omdat de ziekteverwekker dan in toenemende mate via de urine wordt uitgescheiden. Het BK-virus draagt geen lipidenvelop, waardoor het virus beter bestand is tegen verschillende omgevingsinvloeden. Desinfectie alleen is bijvoorbeeld niet voldoende om besmetting met het virus te voorkomen. Bijzonder ontsmettingsmiddelen zijn hiervoor nodig. Het BK-virus heeft een dubbelstrengs DNA. Slechts een paar virussen zijn niet-omhulde DNA-virussen. Deze omvatten de adenovirussen, het humaan papillomavirus en het tweede polyomavirus dat relevant is voor de menselijke geneeskunde, het JC-virus. Het DNA kan in twee delen worden verdeeld. Een sectie bevat het niet-coderende deel dat het controlegebied, de replicatie en de synthese van virale deeltjes reguleert. De andere sectie bevat het coderende deel van het DNA. Dit bevat het virale eiwitten, zoals de virale capside-eiwitten VP1, VP2, VP3 en een zogenaamd agnoproteïne. Het virale genoom is omgeven door een icosaëdrische capside. Dit is een eiwitomhulsel dat de virale vorm vormt en het virus beschermt. Het capside is samengesteld uit de zogenaamde capsomeren, die op hun beurt weer zijn samengesteld uit het capside eiwitten VP1, VP2 of VP3.
Ziekten en aandoeningen
Het BK-virus is voornamelijk verantwoordelijk voor de zogenaamde polyomavirus-nefropathie. Dit is een nierziekte die vaker voorkomt niertransplantatie Het virus is bij bijna iedereen aanwezig, met een infectiepercentage van bijna 75 procent. Het blijft bestaan in de epitheelcellen van de nier en vermenigvuldigt zich bij een verzwakking van de immuunsysteem Deze verzwakking wordt voornamelijk veroorzaakt door het gebruik van therapeutische immunosuppressie tacrolimus of mycofenolzuur, die typisch worden gebruikt voor behandeling daarna niertransplantatie In dit proces worden de epitheelcellen beschadigd en gaan ze verloren. De ziekteverwekker wordt in toenemende mate via de urine uitgescheiden, wat andere mensen met het virus kan infecteren. Er treedt ook een ontstekingsreactie op, die gepaard kan gaan met een verminderde orgaanfunctie. Polyoma-geassocieerde nefropathie (PVN) manifesteert zich dus als tubulo-interstitiële nefritis, dwz ontsteking van de nier. Aan het begin van PVN, die optreedt bij 5 procent van de patiënten na een nier transplantatie, er zijn aanvankelijk geen symptomen. Als het bloed wordt onderzocht, verhoogde niveaus van creatinine kan worden gezien, wat wijst op verslechtering van nierfunctie In sommige gevallen vernauwing van de urineleider treedt op, resulterend in urineretentie Hoewel zeldzaam, ontsteking van de urinewegen blaas kan nog steeds voorkomen. Andere niet-specifieke symptomen zijn onder meer koorts, uitslag en gewrichtspijn en pijn in de ribben In het ergste geval treedt transplantaatafstoting op.
