Nasaal en oraal ademhaling beide dienen het doel van de ademhaling, maar ze verschillen in hun fysiologische proces. Neus ademhaling omvat in- en uitademen door de neus-. in mond ademhaling, aan de andere kant, wordt lucht door de mondholte in de bredere luchtwegen.
Wat is neus- en mondademhaling?
Neus en mond ademhaling dienen beide het doel van de ademhaling, maar ze verschillen in hun fysiologische proces. Nasale ademhaling is fysiologische ademhaling. Dit betekent dat een gezond persoon in en uit ademt door de neus- wanneer in rust. Wanneer er meer vraag is naar zuurstof en dus ook voor het inademen van lucht, bijv. tijdens lichamelijke activiteit, mond ademhaling kan ook fysiologisch zijn. Oorzaken van permanent en dus pathologisch mond ademen omvatten poliepen, verkoudheid, slechte afsluiting van tanden en kaken, allergieën of een onjuiste rustpositie van de tong. Gedurende nasale ademhalingwordt de ademlucht door de neusgaten aangezogen en in de neusholtes geleid. Het glijdt langs de neusschelp en gaat dan door de keelholte naar de luchtpijp, de bronchiën en uiteindelijk naar de longen. Daar vindt gasuitwisseling plaats. De uitgeademde lucht, die bevat carbon kooldioxide, gaat door de bronchiën en luchtpijp, door de keel en in de neusholtes, en wordt vervolgens uitgeademd door de neusgaten. Nasale ademhaling treedt normaal gesproken op met de mond gesloten. Bij lichamelijke rust vindt ademhaling niet gelijktijdig plaats door beide neusgaten. Er stroomt afwisselend meer of minder lucht door de neusgaten, waardoor het neusgat met de verminderde luchtstroom de tijd krijgt om de slijmvlies Dit proces staat ook bekend als de nasale cyclus. In mond ademenwordt de ademlucht door de mond aangezogen. De lucht is dus direct in de mondholte, waarbij het pad via de neusholtes en neusschelpen volledig wordt weggelaten. Het resterende pad van de ademlucht valt samen met het pad tijdens neusademhaling. Van de mondholte, de lucht gaat door de keelholte en de lagere luchtwegen naar de longen.
Functie en taak
De fysiologische vorm van ademen bij mensen is neusademhaling. Hiervoor zijn verschillende redenen. De neusholten en neusschelpen zijn bekleed met neusslijmvlies. De neusslijmvlies wordt door velen doorkruist schepen en bedekt met een laag trilharen. De trilharen kloppen ongeveer 500 keer per minuut in de richting van de keel. Ingeademde vreemde voorwerpen en pathogenen vasthouden aan de slijmlaag van de slijmvlies en worden vervolgens door de trilharen naar de keelholte getransporteerd. Daar worden ze ingeslikt met de speeksel en onschadelijk gemaakt door de maag zuur. Dit voorkomt dat de lichaamsvreemde stoffen de longen binnendringen en in het ergste geval daar een infectie veroorzaken. Vanwege de vele schepen, het slijmvlies is zeer goed voorzien van bloed en daarom warm. Koud lucht die binnenkomt via de neus- wordt opgewarmd door het slijmvlies. Dit beschermt de longen en bronchiën tegen overmatig koud lucht. Daarnaast zorgen de slijmvliezen ervoor dat de ingeademde lucht bij elke ademhaling wordt bevochtigd. Neusademhaling stimuleert ook de reukzenuw. In het slijmvlies zijn zogenaamde reukcellen ingebed. Als we inademen door de neus, geur moleculen bereiken het slijmvlies, waardoor we een grote verscheidenheid aan geuren kunnen waarnemen. Een ander voordeel van neusademhaling is dat stikstofoxide, dat wordt geproduceerd in de sinussen, bereikt de longen samen met de lucht die we inademen als we inademen. Stikstofoxide kan vernietigen virussen, parasieten en gedegenereerde cellen in de luchtwegen en longen. Bovendien speelt het blijkbaar een rol in pijn perceptie, slapen en leren. Stikstofoxide veroorzaakt ook meer zuurstof om te worden vrijgelaten hemoglobine in de longen. Hetzelfde geldt voor carbon dioxide. Een hoogtepunt carbon dioxydegehalte bevordert de opname van zuurstof in de longen. Dit wordt het Bohr-effect genoemd. De neusholte en neusbijholten behoren tot de zogenaamde respiratoire dode ruimte. Dit is waar toegenomen kooldioxide hoopt zich op. Bij inademing via de neus wordt dit naar de longen getransporteerd. Omdat de lucht tijdens mond ademenminder kooldioxide bereikt ook de longen, waardoor het moeilijker wordt voor de longen om zuurstof op te nemen. Nasale ademhaling resulteert in 10-15% hoger bloed zuurstofverzadiging vergeleken met mondademhaling. Bovendien lijkt nasale ademhaling meer van het parasympathische te activeren zenuwstelsel. Het parasympathische zenuwstelsel maakt deel uit van het autonome zenuwstelsel. Het controleert de meeste interne organen Het dempt de hartslag en zorgt voor rust en slaap en wordt daarom ook wel de rustzenuw genoemd. De tegenhanger van het parasympathische zenuwstelsel is de sympathische zenuwstelsel, de vecht-of-vlucht zenuw. Het activeert het lichaam en leidt tot een stimulatie van de cardiovasculair systeem Studies hebben een significant hogere sympathische activiteit aangetoond tijdens mondademhaling.
Ziekten en kwalen
Nasale obstructie kan verschillende oorzaken hebben. Bij volwassenen is in veel gevallen vergroting van de inferieure neusschelp aanwezig. Een krom neustussenschot kan ook nasale obstructie veroorzaken. Minder vaak voorkomende oorzaken zijn poliepen, tumoren of verwondingen. Als kinderen niet meer goed door de neus kunnen ademen, moet altijd rekening worden gehouden met een vreemd lichaam. Bepaalde medicijnen, zoals sommige antidepressiva, hypertensiva en anticonceptiva, kan ook leiden tot obstructie van de neusluchtwegen. Hetzelfde geldt voor langdurig gebruik van decongestivum-neusdruppels of neussprays De druppels veroorzaken aanvankelijk de neusslijmvlies opzwellen, maar zodra het effect verdwijnt, is er reactief meer vulling van de schepen en dus nog meer zwelling dan voor gebruik. De meest voorkomende reden voor belemmerde neusademhaling is rhinitis, dat wil zeggen een verkoudheid Dit kan van bacteriële, virale of allergische oorsprong zijn. Acuut of chronisch ontsteking van de sinussen kan ook de neusademhaling zo moeilijk maken dat extra mondademhaling vereist is. Overheersende mondademhaling kan leiden tot aerofagie. Aerofagie is de term die wordt gebruikt om overtollige lucht in de maag en darmen. Het resultaat is opgeblazen gevoel, pijn in de buiken verhoogd boeren.
