Wat is een maculagat?
De macula is het scherpste punt op het netvlies. Het netvlies is uiteindelijk een dun laagje zenuwcellen, de zogenaamde fotoreceptoren. Deze zijn bijzonder dicht in de macula, daarom is het zicht hier bijzonder scherp.
Zoals elk weefsel in het lichaam, is het netvlies een kwetsbaar orgaan en zeer kwetsbaar vanwege zijn dunne structuur. Als door verschillende mogelijke oorzaken teveel aan het netvlies wordt getrokken, kan het maar in beperkte mate bezwijken en op een gegeven moment onvermijdelijk scheuren. Als dit gat zich dan bij de macula bevindt, wordt het een macula foramen genoemd (foramen = Latijn voor "gat").
Het beschadigde gebied is ook niet meer in staat de informatie van de zenuwcellen op te nemen en te verwerken. Vloeistof hoopt zich op tussen het netvlies en de onderliggende laag. Dit resulteert in een aanzienlijke vermindering van het gezichtsvermogen, tot het verschijnen van een blinde vlek in het midden van het gezichtsveld (= deel van een kamer dat met het niet-bewegende oog te zien is) een zogenaamd centraal gezichtsvelddefect.
Maculair foramen is geen zeldzame ziekte. De meest voorkomende vorm, het idiopathische maculagat, ontwikkelt zich zonder enige aanwijsbare oorzaak en treft ongeveer 33 van de 10,000 mensen in de leeftijdsgroep ouder dan 55 jaar. Bij 17% komt het in beide ogen voor. Over het algemeen worden vrouwen significant vaker getroffen dan mannen.
Wat zijn de stadia van maculaire gaatjes?
Er zijn verschillende stadia en vormen van maculaire gaatjes. Bij de eenvoudigste of ook lichtste vorm spreekt men van een zogenaamd gelaagd foramen. Dit is een eenvoudig defect, een soort gaatje in het netvlies ter hoogte van de macula.
Dit is echter geen echt gat in het oog (het oog als geheel blijft onaangetast door een maculair foramen), maar eerder een dunner worden van het netvliesweefsel. Deze uitdunning kan van verschillende intensiteit zijn en verloopt gewoonlijk relatief langzaam maar onophoudelijk. Een spontane genezing zonder oftalmologische behandeling is niet te verwachten, de voorwaarde zal in de loop van de tijd steeds erger worden.
Soms ontstaat er een gatachtig defect op het netvlies, dat wordt veroorzaakt door een vervorming van het netvlies. Dit wordt veroorzaakt door een zogenaamde epiretinale gliosis. Door het trekken aan het netvlies vervormt het in het gebied van de macula tot een gatachtige vorm zonder dat het netvlies of de macula daadwerkelijk dunner worden.
In dit geval spreekt men dan van een pseudoforamen. Na chirurgische verwijdering van de epiretinale gliosis wordt niet meer aan het netvlies getrokken en kan het zijn oorspronkelijke vorm terugkrijgen. De cellen van het netvlies zelf worden niet verkleind of beschadigd door de gliosis.
Daarom spreekt men alleen van een "pseudoforamen", niet van een "echt maculair foramen". De maximale vorm van een maculagat wordt een doordringend maculagat genoemd. Door het continu dunner worden en trekken van het glaslichaam aan het netvliesweefsel in het gebied van de macula scheurt het netvlies uiteindelijk op dit punt en steekt de macula uit de ondergrond.
Er gaan geen componenten van de macula verloren, deze wordt figuurlijk gesproken “slechts” uit elkaar getrokken. De grondige macularoramina kan worden onderverdeeld in vier fasen, afhankelijk van hun kenmerken en ernst. In de latere stadia kunnen de randen van het maculagat door continue processen van elkaar af bewegen.
Voor de patiënt wordt een maculagat merkbaar door een relatief acuut verlies van gezichtsscherpte in het aangedane oog. Dit gaat dan zeer snel achteruit. Een spontane genezing wordt in individuele gevallen soms in de vroege stadia waargenomen, maar in de latere stadia is het bijna onmogelijk.
Daarom is een operatie vaak onvermijdelijk en moet deze indien mogelijk onmiddellijk worden uitgevoerd om te voorkomen dat het gaatje verder gaat. De vroege diagnose van een maculagat is erg belangrijk voor het genezingsproces. Heeft u een maculagat?
Deze test helpt u bij het maken van een beoordeling: Amsler Grid Test Aangezien de processen van een macula foramen allemaal plaatsvinden in het gebied van de macula en de rest van het netvlies relatief onaangetast blijft, zijn de optredende symptomen bij alle patiënten relatief uniform. macula is het punt van het scherpste zicht in het netvlies, dwz ook het gebied waar we ons centrale gezichtsveld zien, de symptomen treden het eerst op wanneer we proberen te focussen en een beeld scherp waar te nemen. Dit is bijvoorbeeld het geval bij een ander symptoom van een maculagat, dat voornamelijk optreedt in meer gevorderde stadia, is een verlies van het gezichtsveld, dwz de vorming van een blinde vlek. In het geval van grondige maculaire holeorama's komt dit vaak voor.
Op de plaats van het gaatje in de macula kan geen informatie over wat er wordt gezien worden geregistreerd of doorgestuurd zodat de patiënt op deze plek een donkere plek waarneemt. Dit verlies van gezichtsveld wordt ook wel genoemd scotoom. In de vroege stadia van een maculagat zien patiënten echter vaak slechts een lichte vervaging van hun gezichtsveld, voornamelijk in de centrale gebieden.
Dit wordt in eerste instantie gecompenseerd door de hersenen heel goed, zodat het vaak lange tijd onopgemerkt blijft. Een eenvoudige manier om de voortgang van een maculagat te controleren, is door de patiënt een Amsler-rooster mee naar huis te geven. De test moet dan eenmaal per dag door de patiënt zelf worden uitgevoerd.
Zo kan een progressie snel worden gedetecteerd en kan een verdere therapeutische procedure met de behandelende persoon worden besproken oogarts. De vroege diagnose van een maculagat is erg belangrijk voor het genezingsproces. Heeft u een maculagat?
Deze test helpt u bij het maken van een beoordeling: Amsler grid test Een ander symptoom van een maculagat, dat vooral in meer gevorderde stadia voorkomt, is een verlies van het gezichtsveld, dwz de ontwikkeling van een blinde vlek. Dit komt vaak voor bij een penetrerend maculagat. Op de plaats van het gaatje in de macula kan geen informatie over wat er wordt gezien worden geregistreerd of doorgestuurd zodat de patiënt op deze plek een donkere plek waarneemt.
Dit verlies van gezichtsveld wordt ook wel genoemd scotoom. In de vroege stadia van een maculagat zien patiënten echter vaak slechts een lichte vervaging van hun gezichtsveld, voornamelijk in de centrale gebieden. Dit wordt in eerste instantie gecompenseerd door de hersenen heel goed, zodat het vaak lange tijd onopgemerkt blijft.
Een eenvoudige manier om de voortgang van een maculagat te controleren, is door de patiënt een Amsler-rooster mee naar huis te geven. De test moet dan eenmaal per dag door de patiënt zelf worden uitgevoerd. Zo kan een progressie snel worden gedetecteerd en kan een verdere therapeutische procedure met de behandelende persoon worden besproken oogarts.
De vroege diagnose van een maculagat is erg belangrijk voor het genezingsproces. Heeft u een maculagat? Deze test helpt u bij het maken van een beoordeling: Amsler-Gitter-Test De diagnose van een maculagat wordt voornamelijk gedaan door een oogarts.
Maar ook een huisarts moet de kenmerkende symptomen kunnen herkennen en de getroffen persoon doorverwijzen naar een geschikte collega. De oogarts zal allereerst gebruiken oogdruppels om de leerling om een meer onbeperkt zicht te hebben in het binnenste van het oog en het netvlies. Hij kan dan een vergrootglas en / of een speciale contactlens gebruiken om een eerste overzicht te krijgen.
Nu al kan de diagnose van een maculagat worden gesteld. Om de concrete omvang en eventuele bijbehorende symptomen en complicaties in te kunnen schatten, is het echter noodzakelijk om een beeld te creëren van het netvlies. Hiervoor beschikt de oogarts over de Optical Coherence Tomography, kortweg de OCT.
Het kan een driedimensionale dwarsdoorsnede van het netvlies vertonen en zo het maculaire foramen duidelijk zichtbaar maken in zijn afmetingen. Bovendien wordt aanbevolen om een angiografie gedaan. Hiermee angiografie de voorwaarde van de schepen in het netvlies kan worden beoordeeld en eventuele gaatjes of bloed lekken kunnen exact worden gelokaliseerd.
Optische coherentietomografie is volkomen onschadelijk voor de patiënt en heeft geen andere bijwerkingen. Alleen in het geval van angiografie, kunnen patiënten soms reageren op de kleurstof die noodzakelijkerwijs wordt geïnjecteerd en klagen over lichte misselijkheid of zwakte. Ook wordt de kleurstof vervolgens uitgescheiden via de nier, wat verkleuring van de urine kan veroorzaken.
Dit is echter onschadelijk en ook slechts van korte duur, maar indien niet bekend, kan dit bij de patiënt tot irritatie leiden. De vroege diagnose van een maculagat is erg belangrijk voor het genezingsproces. Heeft u een maculagat? Deze test helpt u bij het beoordelen van: Amsler Grid Test De operatie van een maculagat is de enige redelijke behandelingsoptie om het gat in het netvlies effectief te dichten.
Spontane genezingen worden soms waargenomen, maar zijn uiterst zeldzaam en van verschillende duur. De operatie moet zo snel mogelijk worden uitgevoerd, omdat het maculagat na verloop van tijd kan verwijden en uitzetten. Er bestaat dan het risico van verlies van het centrale gezichtsveld, wat niet wil zeggen blindheid maar vertegenwoordigt nog steeds een aanzienlijke beperking van het gezichtsvermogen.
Als een maculagat echter vroegtijdig wordt geopereerd, is de kans groot dat de patiënt zijn gezichtsvermogen terugkrijgt en zelfs kan zien op een vergelijkbaar niveau als vóór de vorming van het maculagat. Maar zelfs als het maculagat al een langere tijd bestaat, is een operatie nog steeds redelijk en aan te raden omdat de macula nog tot op zekere hoogte kan regenereren. Er zijn maar weinig situaties waarin de behandelende oogarts een chirurgische therapie van het maculagat zou afraden.
De chirurgische therapie van een maculagat is de zogenaamde vitrectomie. Zoals voor elke operatie die wordt uitgevoerd onder narcose de patiënt moet verschijnen vastend. Dit betekent dat de patiënt minimaal zes uur voor de operatie niets heeft gegeten en twee uur voor de operatie niets heeft gedronken.
Als een patiënt niet ondergebracht kan worden narcose vanwege bijkomende ziekten of andere klachten kan de operatie ook onder worden uitgevoerd plaatselijke verdoving. Als er regelmatig medicatie wordt ingenomen, dient dit vooraf met de verantwoordelijke anesthesist te worden besproken. Zelfs vóór de operatie zijn de pupillen verwijd oogdruppels om de chirurg het best mogelijke zicht op het oog te geven.
Tijdens de gehele operatie zijn in de operatiekamer de volgende personen aanwezig: de opererende oogarts, een assistent oogarts, een of twee opererende verpleegkundigen en de anesthesie team, dat meestal bestaat uit een anesthesist en een assistent. De operatie duurt meestal tussen de 30 en 60 minuten, afhankelijk van de locatie, omvang en complexiteit van het maculagat. De eigenlijke vitrectomie bestaat er nu uit dat de chirurg het glaslichaam in het oog zorgvuldig met verschillende instrumenten verwijdert en ook eventuele weefselafzettingen (bijvoorbeeld epiretinale gliosis) op het netvlies verwijdert.
Vervolgens wordt, afhankelijk van de bevindingen, het maculaire foramen aanvullend opnieuw met een laser aan het oppervlak bevestigd of ermee verbonden door cryotherapie. Ten slotte wordt het oog dan gevuld met een gas- of oliemengsel in plaats van het oorspronkelijke glaslichaam. Deze zorgen voor een bepaalde druk in het oog, waardoor de macula stevig op zijn basis wordt gedrukt, zodat hij zich daar weer kan verankeren.
Om een optimaal operatieresultaat te bereiken, moet de patiënt de komende dagen in een zogenaamd hoofd-beneden positie. Dit betekent dat hij zijn gezicht zoveel mogelijk naar beneden houdt en snelle, schokkerige bewegingen van de hoofd of ogen. Een oogverband is alleen in de beginperiode nodig.
Vaak wordt er een doorzichtige beschermhoes over het oog geplakt om het oog te beschermen tegen mogelijke stoten, vliegen stof of iets dergelijks. Uiteraard brengt de operatie van een maculagat de gebruikelijke risico's met zich mee die elke operatie met zich meebrengt. Omdat het voor een vlot verloop en een goed postoperatief resultaat wenselijk is om de patiënt onder te opereren narcose, de bekende bijwerkingen zoals misselijkheid, problemen met de bloedsomloop, allergische reacties, etc.
kunnen optreden, die worden veroorzaakt door de anesthetica. Als het niet mogelijk is om algemene anesthesie uit te voeren bij een patiënt vanwege reeds bestaande bijkomende ziekten, kan de operatie ook worden uitgevoerd onder plaatselijke verdoving. Dit kan echter betekenen dat de chirurg niet zo precies kan werken als hij zou kunnen met een slapende patiënt.
Daarnaast zijn er algemene chirurgische risico's zoals bloeding, postoperatieve bloeding, infectie, letsel aan andere structuren in of rond het oog, of de noodzaak van een postoperatie als het resultaat niet naar wens is. Als een patiënt met een maculagat nog in het bezit is van zijn of haar originele lens, is het mogelijk dat de ingreep de ontwikkeling van een staarIndien de patiënt op het moment van de operatie al last heeft van cataract, kan van de gelegenheid gebruik worden gemaakt en kan de oude lens direct worden vervangen zodat een tweede operatie kan worden vermeden. Een typische bijwerking van een maculagatoperatie is de ontwikkeling van retinale tranen of zelfs een netvliesloslating.
Dit kan worden veroorzaakt door het afzuigen van het glaslichaam in het oog, dat bij sommige patiënten steviger vastzit aan het netvlies en er dus aan trekt. Retinale scheuren of netvliesloslating komen echter zeer zelden voor, slechts bij 2% van alle geopereerde patiënten. In deze gevallen is een tweede operatie nodig om het netvlies aan te brengen.
Bovendien kan er postoperatief een toename van de intraoculaire druk optreden, vooral als de chirurg een gas- of oliemengsel in het oog heeft gebracht in plaats van het oude glaslichaam. Daarom de intraoculaire druk na de operatie regelmatig gecontroleerd worden. Ook is het mogelijk dat als gevolg van de ingreep roodheid en zwelling in het oog ontstaat, zowel in als rond het oog.
In sommige gevallen kan het netvlies tijdelijk opzwellen of kan er een ontsteking optreden in de voorste delen van het oog, zoals de bindvlies. In deze gevallen ontstekingsremmend en decongestivum oogdruppels kan worden voorgeschreven, die meestal bevatten cortisone en zijn snel en effectief. De meest gevreesde, hoewel zeer zeldzame, complicatie is een infectie van het oog.
Indien onbehandeld, kan het zich verder verspreiden en in het ergste geval leiden tot blindheid of verlies van het oog. Een typische bijwerking van een maculagatoperatie is de ontwikkeling van retinale tranen of zelfs een netvliesloslating. Dit kan worden veroorzaakt door het afzuigen van het glaslichaam in het oog, dat bij sommige patiënten steviger vastzit aan het netvlies en er dus aan trekt.
Retinale scheuren of netvliesloslating komen echter zeer zelden voor, slechts bij 2% van alle geopereerde patiënten. In deze gevallen is een tweede operatie nodig om het netvlies aan te brengen. Bovendien kan er postoperatief een toename van de intraoculaire druk optreden, vooral als de chirurg een gas- of oliemengsel in het oog heeft gebracht in plaats van het oude glaslichaam.
daarom de intraoculaire druk moet regelmatig worden gecontroleerd gedurende een periode na de operatie. Ook is het mogelijk dat als gevolg van de ingreep roodheid en zwelling in het oog ontstaat, zowel in als rond het oog. In sommige gevallen kan het netvlies tijdelijk opzwellen of kan er een ontsteking optreden in de voorste delen van het oog, zoals de bindvlies.
In deze gevallen kunnen ontstekingsremmende en decongestivum oogdruppels worden voorgeschreven, die meestal bevatten cortisone en zijn snel en effectief. De meest gevreesde, hoewel zeer zeldzame, complicatie is een infectie van het oog. Indien onbehandeld, kan het zich verder verspreiden en in het ergste geval leiden tot blindheid of verlies van het oog.
De oorzaken van de ontwikkeling van een maculagat kunnen talrijk zijn. Het glaslichaam vult de binnenkant van het oog volledig en zit op sommige plaatsen stevig vast aan het netvlies. Als er in de loop van natuurlijke verouderingsprocessen een krimp van het glaslichaam optreedt, kan het glaslichaam in sommige gevallen bij diezelfde verbindingspunten aan het netvlies trekken.
Het tere netvlies is door deze trekkrachten maar beperkt gegroeid lopend parallel aan het netvlies. Dit leidt tot toenemende spanning, wat uiteindelijk leidt tot een geleidelijke scheuring van het netvlies. Het gaatje of de scheur zorgt ervoor dat vloeistof van binnenuit het oog binnendringt en het netvlies steeds verder van het oppervlak af duwt.
Het maculaire foramen wordt groter. Het kan natuurlijk ook onafhankelijk van een glasvochtkrimp tot een te sterke trekkracht aan het netvlies optreden. Bijvoorbeeld na een ongeval, vooral in de hoofd en nek gebied of na een operatie aan het aangedane oog kan een maculagat ontstaan.
In deze gevallen is het, in tegenstelling tot het idiopathische leeftijdsgebonden maculagat, een acute gebeurtenis en geen geleidelijk proces. Daarom beschrijft de patiënt ook een plotseling verlies van het centrale gezichtsveld (= deel van een kamer dat te zien is met het niet-bewegende oog). In de leeftijdsgebonden maculaire gaatjes neemt het zicht echter slechts langzaam af. In het algemeen wordt alleen het centrale gebied van het gezichtsveld aangetast, aangezien de macula het scherpste punt is op het netvlies en de buitenste gebieden niet verder worden beïnvloed door een macula foramen.
De vroege diagnose van een maculagat is erg belangrijk voor het genezingsproces. Heeft u een macula foramen? Deze test helpt u bij het beoordelen van: Amsler grid test Een genezing van een maculagat is absoluut mogelijk.
Spontane genezingen worden echter slechts in zeldzame individuele gevallen beschreven, zodat de gouden standaard vandaag de dag nog steeds de chirurgische behandeling is. Slechts in enkele gevallen zijn er argumenten die tegen een operatie kunnen spreken. Als de operatie goed verloopt en er geen complicaties of verdere oogaandoeningen zijn, kan de macula in veel gevallen na verloop van tijd volledig regenereren.
Dit genezingsproces kan in sommige gevallen enkele maanden duren, waarover de patiënten moeten worden geïnformeerd. Als een patiënt echter relatief lang heeft gewacht totdat hij / zij met zijn / haar symptomen naar een oogarts is gekomen, kan worden aangenomen dat het macula foramen al een hele tijd bestaat. In deze gevallen is de kans op succes niet zo groot meer.
Het is mogelijk dat de macula dan slechts gedeeltelijk herstelt van zijn defect. Daarom is het belangrijk om al bij de eerste symptomen een oogarts te raadplegen, zodat hij / zij een mogelijk maculagat vroegtijdig kan herkennen en dienovereenkomstig kan behandelen. Als de operatie niet succesvol is of als de patiënt nadien een verminderd gezichtsvermogen voelt, kan de operatie worden herhaald in de hoop een beter resultaat te bereiken.
Er zijn momenteel geen verstandige en veelbelovende alternatieven voor chirurgische therapie. De vroege diagnose van een maculagat is erg belangrijk voor het genezingsproces. Heeft u een maculagat? Deze test helpt je bij de beoordeling: Amsler-Gitter-Test
