de bof virus (paramyxovirus parotitis) wordt wereldwijd gedistribueerd in slechts één basisvorm (serotype) en komt uitsluitend voor bij mensen. Het is de veroorzaker van de bof (ook wel geitenbof, boerenwetzel of domoor genoemd).
Wat is het bofvirus?
De de bof virus werd voor het eerst vermeerderd en gestructureerd in geïncubeerde kippen eieren in 1945. Het bofvirus is omgeven door een lipidehoudende envelop. Het is een enkelstrengs RNA-virus met een spiraalvormige capsule. Deze ongebruikelijke structuur resulteert in een bijzondere gevoeligheid van het virus voor milde zepen en voor uitdroging. Tot op heden zijn enkele genetisch enigszins afwijkende subtypes van het bofvirus gevonden, maar dit is niet relevant voor ziekte of serologische respons. Verschillende natuurlijke en gekweekte stammen van het bofvirus worden in verzwakte vorm als levend gebruikt vaccins Bof-infectie breekt bijna uitsluitend uit in jeugd en resulteert in het algemeen in levenslange immuniteit tegen de ziekte. Een enkele vaccinatie biedt echter mogelijk niet altijd bescherming tegen de bof.
Voorkomen, verspreiding en kenmerken
Volgens een huidige nomenclatuur, bof virussen onderscheiden zich door genotypen A tot en met N. De belangrijkste distributie gebied van typen A, C, D, G en H is het westelijk halfrond; dat van de overige soorten zijn de Aziatische en Pacifische regio's. In Duitsland wordt de bof de laatste tijd voornamelijk veroorzaakt door genotype G, dat wereldwijd steeds vaker voorkomt. De ziekte kent echter maar zeer zelden een dodelijk verloop, aangezien het virus zich zeer stevig heeft aangepast aan de mens als zijn zogenaamde reservoirgastheer. De virale infectie van de bof wordt gekenmerkt door een pijnlijke zwelling van de speekselklieren op het oor. Door een ophoping van vocht aan de zijkanten van de oorlellen, de oren lijken uit te steken en de wangen op het gezicht zien er gezwollen uit. Kinderen tussen de twee en vijftien jaar worden het meest getroffen door de ziekte. Echter, sinds bof vaccinatie landelijk is ingevoerd, is het aantal zaken in Duitsland sterk afgenomen. Infecties kunnen het hele jaar door optreden, maar zijn meestal geconcentreerd in de winter en de lente. Er werd één ziekte per 125,000 inwoners vastgesteld. Bof wordt overgedragen door druppel infectie, direct slijmvliescontact of af en toe speeksel op kinderspeelgoed. Het virus kan ook in de urine aanwezig zijn en moedermelk.
Ziekten en symptomen
Het bofvirus heeft meestal een incubatietijd van 16 tot 18 dagen. In sommige gevallen kan dit oplopen tot 25 dagen. Er is een risico op infectie ongeveer zeven dagen vóór en negen dagen nadat de typische zwelling van de speekselklier zichtbaar wordt. Ongeveer een derde van alle bofinfecties vertoont weinig of geen symptomen. Bij kinderen jonger dan vijf jaar wordt de bof vaak aangezien voor een verkoudheid in milde gevallen. De ziekte is meestal, maar niet altijd, geassocieerd met koorts. Ontsteking van de parotisklier bij de bof begint vaak aan één kant en kan zich dan naar beide kanten verspreiden. Kinderen melden het kenmerk pijn bij het kauwen, in de oren en bij het draaien van de hoofd. Ontsteking van de parotisklier kan zich verspreiden naar andere speekselklieren In zeldzame gevallen kan het ook de alvleesklier aantasten. De gevolgen hiervan zijn braken en erg vet diarree Op zichzelf wordt de bof echter zelden geassocieerd met grote complicaties, vooral in jeugd Op oudere leeftijd kunnen de symptomen ernstiger zijn. Na zeven tot tien dagen verzwakt de ziekte gewoonlijk vanzelf en verdwijnt dan snel. Bij de bof kunnen verstrekkende gevolgen optreden virussen migreren en tasten soms verre organen en orgaansystemen aan. In een flink aantal gevallen verergert de bof ook tot hersenvliesontsteking Dit wordt bijna altijd gezien op volwassen leeftijd. De infectie kan zich zelfs verder uitstrekken tot de vestibulaire zenuw Met deze progressie is er een risico op het binnenoor gehoorverlies of zelfs doofheid. Verder ontsteking van de testis kan voorkomen, opnieuw gewoonlijk op volwassen leeftijd. Dit is erg pijnlijk voorwaarde kan drie tot vier dagen duren en leiden tot merkbare zwelling van de zaadbal. Bilateraal voorkomen leidt tot onvruchtbaarheid in ernstige gevallen. In veel gevallen hebben meisjes en vrouwen last van ovariële ontsteking wanneer de bof virussen verspreid, maar dit is na een week vaak niet meer merkbaar. zeer zelden leidt het bofvirus tot secundaire ziekten zoals encefalitis, ontsteking van de schildklier, iris, hart- spieren en nieren. Het bofvirus is niet te behandelen met een specifieke antivirale behandeling. De focus van therapie is pijn-verlichtend en koorts-reducerend maatregelen Afhankelijk van de patiënt voorwaarde, de toepassing van hete of koud kompressen kunnen hem goed doen. Licht pijnstillers zijn ook nuttig tegen de gezwollen delen van de keel. Vanwege de moeilijkheid bij het kauwen, mogen gedurende een paar dagen alleen papachtige maaltijden worden ingenomen. Zure voedingsmiddelen en dranken (zoals vruchtensappen) kunnen de pijn en worden daarom tijdelijk beter vermeden. De grotendeels zeer effectieve vaccinatie tegen het bofvirus, omdat het een specifiek levend vaccin is, leidt soms tot ziekteverschijnselen (het lichaam is immers specifiek besmet met het virus), maar in een milde en snel tijdelijke vorm. Het gebied rond de injectieplaats kan enigszins rood, gezwollen en enigszins pijnlijk worden.
