pericardium

Definitie en functie

Het pericardium, in de geneeskunde ook wel pericardium genoemd, is een zak gemaakt van bindweefsel dat de hart-, behalve de uitgaande schepen. Het hartzakje dient als beschermend omhulsel en voorkomt de hart- van buitensporig uitbreiden.

Anatomie en positie

Het pericardium bestaat uit twee lagen: de laag die direct op de hart- en een buitenlaag. In de geneeskunde worden ze pericardium fibrosum (buitenste laag) genoemd, die is gemaakt van collageenen pericardium serosum (binnenste laag). Het pericardium serosum bestaat op zijn beurt uit twee lagen.

Een daarvan is de lamina parietalis pericardii en de lamina visceralis pericardii, die direct op het hart ligt. Tussen de twee binnenste bladeren bevindt zich een vloeibaar, pericardiaal CSF, dat bedoeld is om wrijving tussen de bladeren te verminderen. De hoeveelheid vloeistof is ongeveer 10 ml.

De bladeren draaien rond in het gebied van de grote schepen, Dwz de aorta en vena Cava. Het hartzakje is geïnnerveerd, wat betekent dat het wordt geleverd door zenuwen. Deze zenuwen incl nervus vagus en phrenic zenuw, die beide kleine takken afgeven die naar het hart gaan. De bloed levering wordt verzorgd door de arteria thoracia interna via de ast arteria pericardiacophrenia.

Diagnostiek

De gemakkelijkste manier om het hartzakje te visualiseren is door ultrageluid. Ultrageluid is de onderzoeksmethode bij uitstek, vooral voor effusies. Bij vochtophoping is dit ook mogelijk prik het pericardium en onderzoek de verkregen vloeistof. Daarnaast is er ook de mogelijkheid om het pericardium te onderzoeken door middel van computertomografie. Op deze manier kunnen bijvoorbeeld verkalkingen zichtbaar worden gemaakt.

Pathologie

De ontsteking van het hartzakje wordt genoemd pericarditis. Het kan worden waargenomen als wrijven bij het luisteren naar het hart. De ophoping van vocht in het hartzakje wordt genoemd pericardiale effusie.

Het niet behandelen van een toenemende vochtophoping kan leiden tot pericardiale tamponade. Afhankelijk van de grootte van de pericardiale tamponadekan het hart niet langer uitzetten en cardiogeen zijn schokken kan voorkomen. De therapie voor pericardiale tamponade is een prik met afvoer.