Insuline

Insuline is een endogeen hormoon dat wordt geproduceerd in de alvleesklier. Insuline zorgt ervoor dat suiker wordt opgenomen uit de bloed in de lever en spieren. Dit veroorzaakt de bloed suikerniveau dalen.

Insuline, ook wel insuline, insulinehormoon of eilandhormoon genoemd, kan worden ingedeeld in de klasse van proteohormonen. Alle leden van deze hormoonklasse worden gekenmerkt door een hoge vetoplosbaarheid. In waterige oplossingen blijven ze daarentegen vrijwel onaangetast.

Voor alle gewervelde dieren en zoogdieren is insuline een van de belangrijkste hormonen dat moet worden vervangen als er een tekort is. Insuline is een van de belangrijkste medicijnen in suikerziekte. Insuline wordt meestal gebruikt bij type 1 suikerziekte en in gevorderde stadia van diabetes type 2 die niet meer reageren op orale medicatie.

Insulinevorming (synthese)

Het weefselhormoon insuline wordt aangemaakt in zogenaamde ß-cellen van de eilandjes van Langerhans in de alvleesklier. De genetische informatie over insulinesynthese is gecodeerd in de korte arm van het 11e chromosoom. Tijdens de insulinesynthese wordt in een eerste stap de hormoonprecursor preproinsuline aangemaakt.

Met een lengte van 110 aminozuren is deze voorloper veel groter dan het eigenlijke, actieve hormoon. Tijdens een verwerkingsfase (aanpassingsfase) wordt de insulinevoorloper in twee stappen ingekort en aangepast. Ten eerste wordt het eiwit gevouwen door zogenaamde disulfidebruggen te vormen.

Dit wordt gevolgd door hormoonverwerking, waarbij de daadwerkelijke verkorting van het preproinsuline plaatsvindt. De zogenaamde signaalsequenties worden eerst gescheiden van de nog te lange hormoonprecursor (de tweede precursor wordt gevormd: proinsuline). Deze bevatten gewoonlijk ongeveer 24 aminozuren.

In de hormoonprecursor dienen de signaalsequenties als signalen voor opname in speciale celcompartimenten. Het is dus een soort herkenningskenmerk van het hormoon. Vervolgens moet een ander deel van het weefselhormoon, het C-peptide, worden gescheiden.

Na de hormoonmodificatie blijft volwassen, actieve insuline over. Deze bestaat uiteindelijk uit twee peptideketens (A- en B-keten) die via twee disulfidebruggen met elkaar zijn verbonden. Een derde disulfidebrug vormt een contact tussen twee aminozuren van de A-keten. De afgewerkte insulinemoleculen worden vervolgens in blaasjes verpakt en gestabiliseerd door de toevoeging van zinkionen.