Introductie
Niet alleen voetballers en wedstrijdsporters worden getroffen, maar vaak ook hobbyatleten die zich tijdens de training te veel hebben ingespannen. We praten over pijn in de wreef, meer bepaald "voet wreef" genoemd. De achterkant van de voet is - vergelijkbaar met de hand - een ingewikkelde structuur van vele botten, spieren, pezen en zenuwbanen.
Sommige daarvan liggen op dit punt erg oppervlakkig en worden daarom bijzonder blootgesteld aan externe invloeden. Bovendien zijn de voet en de voetboog een structuur van het menselijk lichaam die gedurende zijn hele leven aan grote krachten wordt blootgesteld. Het hele lichaamsgewicht ligt tenslotte elke dag op hen.
Het is daarom geen wonder dat onze voeten van tijd tot tijd pijn doen. Vooral de wreef, in de sport ook wel wreef genoemd, of voetwreef, veroorzaakt vaak pijn. Hieronder worden de verschillende oorzaken en vormen van therapie besproken.
Oorzaken
Er zijn veel oorzaken van pijn in de voetwreef, die bijna altijd verband houden met overbelasting of onjuiste belasting van de voet. Dit is vaak het geval bij atletiek atleten of marathon hardlopers. Vaak is een schoenenwisseling voldoende om plotselinge pijn te veroorzaken.
Voor de schoenenindustrie is het niet eenvoudig om de “perfecte” schoen te maken, omdat elke achterkant van de voet anders is. Zo hebben sommige hardlopers een bijzonder hoge, sterke voetwreef, terwijl andere een relatief lage, stompe rug hebben. Een en dezelfde schoen moet echter op beide passen, wat niet altijd mogelijk is.
Atleten moeten dus vaak meerdere schoenen passen voordat ze er een vinden die echt past. EEN huiduitslag op de achterkant van de voet kan ook pijn veroorzaken. Het is daarom raadzaam om schoenen in een speciaalzaak te passen in plaats van ze via internet te kopen.
Vaak treedt de pijn echter pas op na enige training. Het is niet voor niets dat een echt passende schoen door atletieksporters als een echte zegen wordt beschouwd. Naast sporten zijn er ook andere oorzaken van pijn in de wreef: bijvoorbeeld zwaarlijvigheid (te zwaar) kan pijn bevorderen.
Dit komt doordat enerzijds meer weefsel de voet omgeeft. Hierdoor wordt de voet permanent vergroot en "past hij niet meer in schoenen". Aan de andere kant, natuurlijk, weegt een veel zwaarder gewicht op de voet en belast deze extra.
Kleine onnauwkeurigheden in de pasvorm, die een persoon met een normale constitutie nog steeds zou tolereren, worden pijnlijke drukpunten bij obese patiënten. De drukpunten kunnen leiden tot zenuwcompressies aan de voetwreef, aangezien de zenuwen in dit gebied zeer oppervlakkig over het bot lopen. Zenuwcompressies leiden altijd tot pijn en gevoelloosheid tot volledige spier- en sensorische insufficiëntie.
De te zwaar kan ook leiden tot een zogenaamde perifere arteriële occlusieve aandoening (afgekort pAVK). In dit geval worden perifere slagaders van het lichaam - omdat ze ook de voeten voeden - geblokkeerd door afzettingen en voorkomen dat de voet wordt voorzien van verse, zuurstofrijke bloed. Dit resulteert in koude, bleke voeten zonder pols, die buitengewoon pijnlijk worden.
Verder is er een grote groep chronische of systemische ziekten, zoals jicht, suikerziekte, reumatiek en artritis, wat pijn kan veroorzaken in de hele voet. Pijn die selectief optreedt aan de voetwreef is echter meer typerend voor peesontsteking in de voet of trauma. Ontsteking van pezen kan eenvoudig optreden als gevolg van constante, overmatige belasting en manifesteert zich als een stekende pijn die lichtjes afneemt bij voortdurende beweging.
Dit is ook het misleidende aan tendinitis, men is geneigd het te negeren, maar dit maakt het probleem nog erger. Trauma's - dat wil zeggen breuken of gescheurde ligamenten - hoeven niet altijd verband te houden met een directe gebeurtenis en kunnen ook weken of maanden duren. Fragmentatie van kleine stukjes bot wordt vaak niet eens opgemerkt en wordt pas na lange tijd een probleem.
Ligamentbevestigingen kunnen gedurende lange tijd langzaam uit het bot scheuren, zodat ze niet direct verband houden met een specifieke beweging. De pijn wordt in de loop van maanden vaak geleidelijk aan gevoeld, totdat deze op een gegeven moment te sterk wordt. Helaas gaat de pijn vaak maar zo langzaam als ze is gekomen.
Het enige dat hier meestal helpt, is pauzeren en het rustig aan doen - een geduldsoefening als je je op een wedstrijd voorbereidt; plotselinge zwellingen van de voetwreef zijn echter meer een teken van een acuut proces: zwellingen - ook wel oedemen genoemd - worden veroorzaakt door een verhoogde vloeistofdoorlaatbaarheid van de beste bloed schepen. Door de haarvaten ontsnapt meer vloeistof uit het vat in het weefsel en bezinkt daar. Dit resulteert in water in de voeten.
Als gevolg hiervan zwelt het aangetaste lichaamsdeel op. Oedeem kan het gevolg zijn van een ontstekingsreactie zoals hierboven beschreven. Maar blessures kunnen ook leiden tot scheuren schepen en opeenvolgend bloed lekkage in het weefsel.
Het weefsel ziet er meestal roodachtig uit, later zwart. EEN gescheurde ligament in de voet wordt merkbaar door verkleuring van het omliggende weefsel en plotselinge, hevige pijn. Het weefsel wordt roodachtig door het ontsnappende bloed.
Na 2-3 dagen bezinkt het gestolde bloed nabij de voetzool, volgt de zwaartekracht, en ziet het er nu blauwachtig zwart uit. Dit veroorzaakt ook binnen enkele uren een zwelling, die na een goede week meestal weer verdwijnt. Gescheurde ligamenten tasten meestal de laterale ligamenten aan in het voetgebied, na een klassiek 'voorover buigen' met de voet.
Maar ook de voetwreef kan worden aangetast. pezen zijn structuren die de spieren verbinden botten. Er zijn een groot aantal verschillende spieren in de voet, waarvan elk een pees heeft die aan bepaalde spieren is bevestigd botten.
Vooral als er een plaatselijke pijn aan de wreef is, moet worden besproken of een ontsteking van de pees (tendinitis) of een ontsteking van de pees schede (tendovaginitis) kan de oorzaak zijn van de klachten. Deze ontstekingen worden vaak veroorzaakt door chronische overbelasting of wrijving van de pees. Deze overbelasting van de wreef kan worden veroorzaakt door ongeschikt schoeisel en overmatige training.
Kenmerkend voor pijn die optreedt in de context van peesontsteking is dat deze in het begin van de beweging erg sterk is en daarna langzaam beter wordt (beginnende pijn). Het is ook typerend dat de pijn aan het begin van de ziekte als zwak wordt ervaren en vervolgens toeneemt in de loop van de ziekte. Een gedetailleerde anamnese (arts-patiëntgesprek) en een fysiek onderzoek kan vaak al duidelijk maken of de individuele pijn het symptoom is van tendinitis.
Verdere onderzoeken met ultrageluid, Röntgenstraal of MRI (Magnetic Resonance Imaging) worden meestal gebruikt om andere ziekten uit te sluiten die mogelijk ook verantwoordelijk zijn voor de symptomen. Immobilisatie van de pees en het innemen van ontstekingsremmende en pijnstillende medicatie is meestal voldoende om de peesontsteking volledig te genezen. Pijn in de voet wreef komt af en toe voor, niet alleen afhankelijk van de situatie, maar ook van het tijdstip van de dag.
De vraag wordt vaak gesteld waarom de pijn vooral optreedt na het opstaan of 's nachts. Als de pijn korte tijd na het opstaan optreedt en dan weer verdwijnt, wordt dit "doffe pijn" genoemd. Elke atletisch actieve persoon heeft dit minstens één keer in zijn leven meegemaakt toen de training tijdens de lezing erg intensief en veeleisend was.
De training zit nog “in je botten”. Als de beginnende pijn na het opstaan echter een gewoonte wordt en geen verband houdt met zware training, kan dit een teken zijn van een gewrichtsaandoening. De twee belangrijkste soorten zijn artrose en artritis.
Terwijl artritische pijn gewoonlijk binnen 15 minuten verdwijnt, duurt artritische pijn langer dan een half uur. Artrose verwijst naar een degeneratieve verandering in het gewricht (meestal leeftijdsgebonden) als gevolg van overmatige slijtage. Artritis is een ontstekingsproces dat gepaard gaat met zwelling, roodheid en pijn.
Als de pijn 's nachts optreedt, zodat de getroffen persoon wakker wordt, is de kans groter dat het een traumatische gebeurtenis is. Na de blessure zelf geeft het lichaam adrenaline af, die de schepen, maar onderdrukt ook pijn. Pas in de loop van de avond wordt het volle effect van de pijn gevoeld.
Na sportverwondingen de PECH-regel moet altijd worden gevolgd: P staat voor pauze, E voor ijs, C voor (K) compressie en H voor hoge lagers. Dit vermindert zwelling, beschermt het lichaamsdeel en voorkomt verdere belasting. Als de pijn te ernstig wordt, moet een arts of een spoedkliniek worden geraadpleegd.
Verwondingen aan de wreef zijn zelden levensbedreigend, maar sommige operaties kunnen alleen onmiddellijk na het letsel of weken later worden uitgevoerd nadat de zwelling volledig is verdwenen. Dus als er 's nachts ernstige pijn optreedt, na een eerdere verwonding, moet een ziekenhuispresentatie altijd worden overwogen. Pijn aan de buitenkant van de wreef kan door verschillende ziekten worden veroorzaakt, afhankelijk van de kwaliteit van de pijn en relevante bijbehorende symptomen. Heel vaak wordt pijn aan de buitenkant van de wreef veroorzaakt door verwondingen en ongevallen.
Vooral bij het naar binnen “bukken” kunnen verwondingen van de enkel gewrichten komen zeer vaak voor, wat vervolgens leidt tot pijn in het gebied van de buitenste voetwreef. Vrijwel altijd worden een of meer ligamenten afgescheurd of afgescheurd, die zich aan de buitenkant van de voetwreef bevinden wanneer de enkel is naar binnen gebogen. Als er pijn optreedt in het binnenste deel van de voetwreef, kunnen verschillende ziekten hiervoor verantwoordelijk zijn.
Allereerst is het belangrijk om erachter te komen of een specifieke gebeurtenis verantwoordelijk kan worden gemaakt voor het optreden van de pijn. Als de pijn bijvoorbeeld direct na een ongeval of een specifieke sportactiviteit is opgetreden, komen verschillende ziekten op de shortlist. Blessures aan de voet kunnen klachten geven aan de binnenkant van de wreef.
Met name verrekkingen en verwondingen van bepaalde ligamenten moeten hier worden vermeld. Wanneer de voet naar buiten wordt gebogen, worden banden aan de binnenkant van de achterkant van de voet gespannen en kunnen in het ergste geval scheuren. Naast de hevige pijn is er meestal ook een blauwe plek in dit geval.
Ongevallen kunnen ook botbreuken veroorzaken met vergelijkbare symptomen. De binnenkant van de achterkant van de voet kan echter ook pijn veroorzaken door overbelasting. De oorzaak is vaak onjuist schoeisel.
Bij irritatie van spieren en pezen ontstaat een pijnlijke ontsteking. Er kunnen ook systeemziekten zijn, die naast de klachten aan de voet, meestal ook andere klachten aan het lichaam veroorzaken. Last but not least moeten met name ouderen worden onderzocht om te zien of er tekenen van slijtage van de gewrichten zijn de oorzaak van de klachten.
Het type pijn kan niet alleen worden beschreven aan de hand van de kwaliteit ervan (pijngevoel - brandend, steken etc.), maar ook door het tijdelijke voorkomen. Specifiek pijn in de voet wreef, die direct na het opstaan optreedt, geeft een indicatie welke ziekte de oorzaak van de klachten kan zijn.
In het bijzonder gewrichtsaandoeningen zoals artrose, reumatiek of, in zeldzame gevallen, andere systemische ziekten zoals lupus erythematosus wordt ervan verdacht pijn te veroorzaken direct na het opstaan. Ook ontsteking van bloedvaten kan dit soort klachten veroorzaken. Maar ook na het opstaan kunnen klachten als gevolg van ontsteking en overbelasting bijzonder prominent aanwezig zijn.
