Introductie
Ontsteking van de maag is een wijdverbreid ziektebeeld dat een niet onbelangrijk probleem vormt voor zowel de getroffen persoon als voor onze samenleving in het algemeen. Een op de vijf mensen in Duitsland heeft er minstens één keer last van. Ook in andere landen is gastritis met zijn vele verschillende kenmerken en diverse oorzaken een onderwerp van discussie.
Niet alleen de respectieve voedselcomponenten en de infectie van de maag bij bepaalde ziekteverwekkers spelen een rol, maar risicofactoren zoals roken, alcohol, stress, etc. spelen ook een grote rol. Het is daarom belangrijk om te weten hoe een ontsteking van de maag optreedt, hoe het kan worden herkend en wat eraan kan worden gedaan.
In het geval van een acute ontsteking van de maag, symptomen zoals misselijkheid en drukachtig te steken pijn in de maagstreek zijn op de voorgrond. Naast de misselijkheid, voelt men automatisch minder eetlust. Het is niet ongebruikelijk misselijkheid om te resulteren in meer boeren en braken, omdat de maagwand erg geïrriteerd is door de ontsteking.
Als de ziekte erg uitgesproken is, braken of bloed kan zelfs voorkomen. Daarnaast is er een algemeen gevoel van ziekte en zwakte, dat onder meer verband houdt met de verminderde voedselopname door de ontsteking in de maag en het ontstekingsproces in het algemeen. In extreme gevallen kan dat zelfs gebeuren maagbloeding en diepere schade aan de maagwand.
Afhankelijk van de locatie in de maag manifesteert dit zich als braken of bloed (hematemesis) of teerachtige ontlasting (ellende). De intensiteit van de pijn verschilt enorm. In het geval van chronische gastritiszijn de symptomen niet zo duidelijk.
In veel gevallen treden geen symptomen op en als ze dat wel doen, nemen ze de vorm aan van niet-specifiek pijn bovenin buikstreek Bij type A gastritis, a vitamine B12-tekort bloedarmoede kan zich in de loop van de ziekte ontwikkelen. In sommige gevallen voelen de getroffenen zich dan uitgeput en machteloos.
Het identificeren van een ontsteking in de maag is daarom niet altijd zo eenvoudig. Ook moet onderscheid worden gemaakt tussen acute en chronische oorzaken van maagontsteking. Een van de oorzaken van acute ontstekingen is overmatige consumptie van voedsel of alcohol.
Elke overmatige uitzetting van de maag door te veel voedsel of een vernauwing van de maaguitgang bevordert de productie van grote hoeveelheden maagzuur Aan de andere kant, geneesmiddelen uit de groep van niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen, zoals acetylsalicylzuur (een medicijn tegen hoofdpijn), maar ook geneesmiddelen zoals cortisone or cytostatica (chemotherapie) irriteren de maagwand. Voedselvergiftiging veroorzaakt door bacteriën ingenomen met voedsel leidt ook tot een ontstekingsreactie.
Stress speelt ook een belangrijke rol bij het ontstaan van ontstekingen in de maag. Stress omvat ook verwondingen of brandwonden aan de maag, die kunnen optreden tijdens een operatie of een toestand van schokken Maar psychologische stress kan zich ook onbewust uiten in een verhoogde productie van maagzuur en leiden tot ontstekingen.
Er zijn drie verschillende vormen van gastritis en dus drie verschillende oorzaken beschreven chronische gastritis: Alle genoemde oorzaken zijn gebaseerd op twee principes die het maagslijmvlies beschadigen: Enerzijds worden cellen in de maag gestimuleerd om meer maagzuur, zodat maagzuur in schadelijke concentraties aanwezig is en het milieu in het algemeen zuurder wordt. Aan de andere kant worden de cellen die de natuurlijke beschermende slijmlaag aanmaken geremd, waardoor infecties gemakkelijker optreden.
- Type A-ontsteking (auto-immuun): de oorzaak is onbekend.
Toch is er in sommige gevallen een verband met een auto-immuunziekte, zoals suikerziekte mellitus type 1 of Hashimoto's thyroiditis In de loop van een langdurige ziekte leidt een verminderde inname van vitamine B12 uiteindelijk tot schadelijk bloedarmoede.
- Type B-ontsteking (bacterieel): deze ontsteking wordt veroorzaakt door een infectie met de bacterie Helicobacter pylori, die vaker voorkomt met de leeftijd.
- Type C-ontsteking (chemisch): dit type maagontsteking treedt op wanneer niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen continu worden ingenomen (zie hierboven) of wanneer er een verhoogde terugstroom van gal in de maag.
Bij de acute vorm van de maagontsteking is het al handig om de schadelijke stoffen zoals alcohol gewoon te vermijden. Daarnaast draagt een maaltijdpauze, waarvan de duur afhankelijk moet worden gemaakt van de symptomen, bij aan een sneller herstel van het maagslijmvlies. Een voldoende vochtinname mag echter niet worden verwaarloosd.
Als de symptomen verbeteren, kan de inname van voedsel via de voeding langzaam worden hervat. Medicamenteuze therapie met zogenaamde protonpompremmers, die de afgifte van maagzuur voorkomen, of andere maagmedicatie (bijv. maagzuurremmers) kan als adjunct worden gegeven. Als de misselijkheid en het braken niet vanzelf verdwijnen, kunnen ook speciale medicijnen worden gebruikt om ze te behandelen.
Bij chronische ontsteking type B, waarbij de focus ligt op infectie met Helicobacter pylori, het doel is om deze bacterie te doden. Hiervoor worden twee verschillende zogenaamde "drievoudige therapieën" gebruikt, elk bestaande uit een combinatie van drie geneesmiddelen: een protonpompremmer (maagzuurremmer) en twee antibiotica Deze therapie duurt ongeveer zeven dagen en heeft een hoog slagingspercentage.
Helicobacter pylori behandeling kan ook nuttig zijn bij type A-ontsteking. Als er een extra vitamine B12-tekortkan deze vitamine worden vervangen door medicatie. De behandeling van type C-ontsteking omvat voornamelijk het staken van de niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen en het gebruik van protonpompremmers.
Acute ontsteking van de maag wordt gediagnosticeerd op basis van de symptomen die ermee gepaard gaan gastroscopie en bemonstering. Het monster genomen uit een verdacht deel van de maag tijdens gastroscopie wordt dan histologisch onderzocht. Dit betekent dat het weefsel, aangevuld met speciale kleuring, met een sterke vergroting wordt bekeken en beoordeeld.
Als een verhoogd aantal wit bloed cellen zijn zichtbaar in de bovenste laag van het slijmvlies en deze laag is niet meer intact, dit ondersteunt het vermoeden van een ontsteking van het maagslijmvlies. De chronische vorm van de ontsteking in de maag is dringend vereist gastroscopie en testen op Helicobacter pylori, aangezien de symptomen niet altijd indicatief zijn. Ook in dit geval een monster van de maag slijmvlies moet tijdens gastroscopie worden ingenomen om het weefsel en de omvang van de ontsteking histologisch nauwkeuriger te kunnen beoordelen.
Het testen op de bacterie wordt meestal twee weken na de drievoudige antibioticumtherapie uitgevoerd. De bacteriële ziekteverwekker kan op verschillende manieren worden opgespoord. Een mogelijkheid is om het te detecteren in een monster dat is genomen uit de slijmvlies.
Verder is er de mogelijkheid van een ademtest, waarbij een bepaalde concentratie van uitgesproken kooldioxide in de uitgeademde lucht indicatief is voor Helicobacter pylori. Verder kan de bacterie zelf wel antilichamen ertegen kan worden gezocht in ontlasting en bloedserum. Uiteindelijk wordt echter alleen het monster uit de maagslijmvlies is doorslaggevend.
