Introductie
Braken is een symptoom van of gaat gepaard met vele ziekten. Het kan in veel verschillende variaties voorkomen. Een bijzondere vorm van braken is het overgeven van bloed.
Dit is een bloed mengsel, dat in de meeste gevallen afkomstig is uit het bovenste deel van het maagdarmkanaal. In medische terminologie, braken bloed heet hematemese en duidt op een verwonding in de spijsverteringskanaal. Het bloed is vaak afkomstig van de maag, bovenste delen van de darm of zelfs de slokdarm.
Er wordt nog een onderscheid gemaakt of het bloed vers of al ouder is. Vers bloed is te herkennen aan zijn lichtrode kleur en dat het nog erg vloeibaar is. Oud bloed is eerder donkerrood tot bruin.
Dit komt omdat het bloed in de maag voor een langere tijd en heeft daar al gestold. Het bloed is meestal al gestold en het braaksel ziet eruit als koffiedik. Plotseling bloed braken kan duiden op een ernstige ziekte of letsel bij een patiënt.
Daarom moet onmiddellijk na het optreden een arts worden geraadpleegd. Mogelijke ziekten zijn onder meer slokdarm kanker of letsel zoals een traan, bloeding maag zweer of kanker, ernstige gastritis, of verschillende darmziekten die de twaalfvingerige darm. De oorzaak van het ongemak moet zo snel mogelijk worden vastgesteld, want als het letsel blijft bloeden, kan dit ook leiden tot inwendige bloedingen.
In sommige gevallen kan de oorzaak onschadelijk zijn, zoals neusbloedingen, waarvan de getroffen persoon ziek is geworden en daarom moest overgeven. Bloeden die optreedt in de onderbouw spijsverteringskanaal veroorzaakt niet de neiging tot braken, maar is eerder een bijmenging of neerslag tijdens stoelgang. Ook hier is het onderscheid tussen vers en oud bloed gemakkelijk te onderscheiden. Dit geeft vaak een eerste indicatie waar de bloeding zich zou kunnen bevinden.
Oorzaken
Er zijn verschillende oorzaken die tot hematemese kunnen leiden. Hematemese is een belangrijk symptoom van bloeding in het bovendeel spijsverteringskanaal (maagdarmkanaal). De bron van bloeding kan zich op verschillende plaatsen bevinden.
Meestal is dit lichtrood bloed dat wordt overgegeven. Het bovenste spijsverteringskanaal strekt zich uit van de slokdarm tot de overgang van de twaalfvingerige darm naar het jejunum. De meest voorkomende oorzaak van een dergelijke bloeding is de darm of de maag zweer, die verschillende oorzaken kunnen hebben.
Bovendien kunnen verwondingen aan de slijmvliezen van de slokdarm leiden tot bloedingen. Een ernstige reflux ziekte van de slokdarm kan ook bloedbraken veroorzaken. Andere oorzaken zijn tumoren van de maag en slokdarm, die ook kunnen bloeden.
Een oorzaak die niet mag worden verwaarloosd, is bloeding uit de slokdarm, die vaak wordt geassocieerd met cirrose van de lever dat bestaat al jaren of buitensporig alcoholisme. Deze omvatten bijvoorbeeld varicesbloedingen waarbij het bloedt door pathologisch verwijden schepen van de slokdarm. In deze context is het Mallory-Weiss-syndroom moet worden vermeld, wat vooral voorkomt bij alcoholisten en leidt tot tranen in het slijmvlies van de slokdarm, die ook bloedbraken veroorzaken.
Er zijn andere mogelijke oorzaken van bloedbraken. - Slokdarm: de meest voorkomende oorzaak van bloedbraken is een gescheurde slokdarm of slokdarm kanker. - Maagstreek: Ernstige gastritis kan het maagslijmvlies zodanig beschadigen dat zelfs diepere, goed van bloed voorziene wandlagen worden aangetast door de ontsteking, waardoor de maaginhoud met bloed vermengd raakt.
Ten slotte kan een andere mogelijke oorzaak van bloed braken zijn kanker. De kanker kan zowel in de slokdarm als in de maag of het bovenste deel van de darm voorkomen. De kanker ontwikkelt zich vaak in de met slijmvliezen beklede organen, zoals de maag, darmen en de slokdarm, als gevolg van een ontsteking.
Bijvoorbeeld een chronische ontsteking van de maagslijmvlies kan leiden tot enorme schade aan het weefsel, dat zelfs in diepere lagen van de muur kan doordringen. Deze schade leidt tot een verhoogde celdeling om het mucosale defect te herstellen. Het kan voorkomen dat het weefsel zich niet differentieert tot het oorspronkelijke weefsel van de maagslijmvlies maar degenereert.
In dit geval is de medische term metaplasie. Op basis van deze degeneratie van de cellen kunnen ook gevaarlijke tumorcellen ontstaan, die zich uiteindelijk vermenigvuldigen en ook agressief in het omringende weefsel groeien. Zo worden naast de bovenste slijmvlieslaag ook de andere weefsellagen verplaatst en beschadigd door tumorcellen.
Omdat tumoren met snelle groei van bloed moeten worden voorzien, het bloed schepen vaak woekeren daar ook. Als het weefsel uiteindelijk beschadigd raakt, kan de tumor ook bloedingen en dus ook bloedingen veroorzaken. Evenzo ontwikkelt de kanker zich ook in de slokdarm of darmkanker.
Een andere mogelijkheid is dat kankercellen zich via de bloed- of lymfewegen naar de bovengenoemde organen verspreiden en dat de primaire tumor zich ergens anders bevindt. In dit geval spreekt men van metastasen. Een maagzweer is een beschadigd gebied van het slijmvlies in de maagwand.
In medische terminologie, de maag zweer heet ventriculitis. De zweer kan verschillende oorzaken hebben. In veel gevallen is er sprake van een overmatige productie van maagzuur.
Hoewel het slijmvlies van de maag door een slijmlaag wordt beschermd tegen zoutzuur, kan het voorkomen dat het slijmvlies op verschillende punten in de maag onvoldoende bescherming biedt. De maagzuur is dan in direct contact met de cellaag en beschadigt deze. Als gevolg hiervan treedt een ernstige ontsteking op, die in diepere lagen kan doordringen.
Bovendien kunnen verschillende medicijnen ook een vergelijkbaar effect hebben als ze vaak worden ingenomen. Deze medicijnen omvatten acetylsalicylzuur (ASA) of medicijnen die cortisone. Deze moeten daarom altijd samen met een maagmedicijn worden ingenomen.
Nog een trigger voor een maagzweer kan een bepaalde bacterie zijn, Helicobacter pylori. Deze bacterie koloniseert de maag en neutraliseert het maagzuur met een bepaald enzym. Hierdoor kan het de beschermende slijmlaag van de maagwandcellen doorbreken.
Deze zijn dan ook niet meer beschermd tegen het zoutzuur van de maag en er ontstaat een ontsteking. Maagzweren veroorzaken ernstig pijn en voedselintoleranties bij de patiënt. Bovendien kan er ook bloedverlies optreden als deze zweren doorbreken.
Het bloed vermengt zich met de maaginhoud. Veel patiënten worden ziek en moeten overgeven. Het braaksel bevat verse of oudere bloedbijmengsels.
Bloedbraken is vaak een van de klachten die optreden na jarenlang overmatig alcoholgebruik. De alcohol veroorzaakt enorme schade aan de lever, zodat de levercellen in toenemende mate worden vernietigd. Als gevolg hiervan is het lever geleidelijk niet meer in staat zijn functie te vervullen.
De bloedtoevoer naar de lever wordt ook verstoord, omdat het bloed dat naar de lever wordt getransporteerd zich ophoopt. In de loop van de jaren ontstaan er bypass-circuits, die ook leiden tot een verhoogde bloedstroom terug naar de slokdarm. Omdat de slokdarm de druk van het verhoogde bloedvolume niet kan weerstaan, vormen zich verdikte aderen in de slokdarm, die varices worden genoemd, dwz spataderen.
In extreme gevallen kunnen deze aderen scheuren, wat resulteert in levensbedreigende en massale slokdarmspataderen, die ook gepaard gaat met braken. Bovendien hebben alcoholisten een verhoogde ontsteking van het slijmvlies in de slokdarm en maag als gevolg van de giftige alcohol en regelmatige schadelijke consumptie. Dit betekent dat er tijdens het braken ook meer bloedbijmenging kan optreden, aangezien deze ontstekingen af en toe spontaan bloeden.
De ziekte van Crohn is een chronische ontstekingsziekte van het spijsverteringskanaal. Ontstekingsdefecten van de slijmvliezen komen vaker voor, die zich bij voorkeur in de dunne en dikke darm en zeer zelden in de slokdarm bevinden. De oorzaak van het optreden van deze ziekte is nog niet helemaal duidelijk.
Het is vandaag nog steeds bekend dat er een erfelijke component is, waardoor de ziekte vaker in een gezin kan voorkomen. Bovendien kan het ook een auto-immuunreactie zijn. Dit betekent dat antilichamen van het eigen afweersysteem van het lichaam worden tegen het darmweefsel gericht en vernietigen het.
De ontsteking van het slijmvlies loopt vaak door bijna alle wandlagen, dit wordt transmuraal genoemd. Er ontstaan ontstekingshaarden die ook open kunnen breken, wat af en toe tot bloeding kan leiden. Omdat de ziekte kan optreden bij terugval, lijdt de patiënt in een acute fase en pijn, gewichtsverlies en diarree.
Bovendien kan een ernstige ontsteking leiden tot koorts, misselijkheid en zelfs overgeven. Het braken kan best vermengd zijn met bloed en geeft een aanwijzing dat er al diepe lagen van het slijmvlies zijn beschadigd. Er is dan een verhoogd risico op sterker intestinale bloeding (dat wil zeggen "met invloed op de darmen").
Deze dienen zo spoedig mogelijk gecontroleerd en behandeld te worden door middel van een colonoscopie. Braken kan ook een ontsteking in de mondholte. Voltaren® of Diclofenac is een pijnstiller van gemiddelde sterkte die op vele manieren kan worden gebruikt.
Voltaren®-tabletten worden niet door alle patiënten goed verdragen, omdat ze vaak maagproblemen kunnen veroorzaken. Na langdurig gebruik vallen de ingrediënten het slijmvlies van de maag aan en kunnen ze ontstekingen of zelfs zweren veroorzaken. Deze ontstekingen kunnen op verschillende plaatsen leiden tot verschillende gradaties van slijmvliesdefecten.
Deze defecten kunnen zich over een groot gebied verspreiden, maar kunnen ook diep in de slijmvlies. De patiënten lijden dan aan ernstig maagpijn or krampen. Diarree of braken kunnen ook voorkomen.
Bij het braken kan bloed worden gemengd. Dit kan gebeuren als de zweren scheuren of als de ontsteking diepe wonden veroorzaakt die dan gaan bloeden. Vaak zorgt de bloeding zelf ervoor dat de patiënt zich ziek voelt, zodat hij of zij moet overgeven.
In het geval van braken moet de bloeding zeker worden opgevolgd. Bij de eerste symptomen kan de patiënt de behandelende arts raadplegen. In het beste geval kunnen complicaties zoals maagzweren en ontstekingen vroegtijdig worden voorkomen door de medicatie te staken.
