Complicaties van erysipelas
Als het beloop van de ziekte bijzonder ernstig is, kunnen blaren ontstaan in het getroffen gebied, wat medisch bulleus wordt genoemd roos (bulla = blaas). Als er een bloeding is, wordt de ziekte hemorragisch genoemd roos (heem = rood bloed pigment). De meest ernstige vorm wordt gangreen genoemd roos (gangreen = een ziekte veroorzaakt door bacteriën waardoor individuele lichaamsdelen gaan “rotten”).
Een andere complicatie is de neiging tot herhaling, dwz erysipelas komt herhaaldelijk voor. De recidieven vinden vaak op dezelfde plaats plaats. De recidieven kunnen leiden tot verklevingen van het lymfestelsel en dus naar lymfoedeem. Lymfoedeem is de zwelling veroorzaakt door de overdracht van weefselvocht vloeistof in het omliggende weefsel.
Diagnose
Om erysipelas te diagnosticeren, worden voornamelijk de symptomen en het optreden van de ziekte geraadpleegd. De typische combinatie van zwelling, roodheid, opwarming en scherpe beperking op de eerder beschreven voorkeursplaatsen (vooral lager been) laat nauwelijks een andere diagnose toe. Zeker laboratoriumwaarden kan ook nuttig zijn.
In de meeste gevallen zijn de leukocyten (wit bloed cellen) zijn verhoogd, de BSG (bloedcelbezinkingssnelheid) en de CRP (C-reactief proteïne, CRP-waarde) worden verlengd. Alle drie zijn tekenen van ontsteking. De waarden zijn echter ook erg onspecifiek.
Ze zijn ook verhoogd bij andere soorten ontstekingen (bijv appendicitis or griep-achtige infecties). Als u een erysipelas vermoedt, moet u het zoeken naar de toegangspoort niet negeren. Als de eerste tekenen van erysipelas optreden, dient zo snel mogelijk een adequate therapie te worden gestart om ernstige complicaties (zoals weefselvocht congestie, flebitis, bloed vergiftiging, nier ontsteking, etc.)
naarmate de ziekte vordert. De therapie waar elke behandelend arts meestal als eerste zijn toevlucht neemt - het zogenaamde medicijn naar keuze - is de toediening ervan antibiotica in hoge doseringen. Dit is een antibioticum uit de groep van penicillines of cefalosporines, dat, afhankelijk van de ernst van de ziekte, ofwel via de ader (iv
; dan meestal als opname in het ziekenhuis) of als tablet (oraal; als poliklinische therapie bij de huisarts). Aangezien het in de meeste gevallen om groep A gaat streptokokken (Streptococcus pyogenes) en deze reageren normaal gesproken gevoelig op penicillinemoet de toediening van dit antibioticum resulteren in de beheersing en controle van erysipelas. Als de patiënt allergisch is voor penicilline of in uitzonderlijke gevallen, als de bacteriën die de allergie veroorzaken zijn resistent tegen penicilline, erytromycine of clindamycine wordt gebruikt.
Als het vermoeden bestaat dat naast de klassieke erysipelas ook andere ziekteverwekkers bij de infectie betrokken zijn bacteriën (gemengde infecties, bijv. met Staphylococcus aureus), wordt cefalosporine gebruikt. Het antibioticum moet worden ingenomen of toegediend via de ader gedurende ongeveer 10-14 dagen, zelfs als de symptomen al na een paar dagen aanzienlijk verbeteren. Naast de antibiotische therapie, pijnstillers en antipyretische middelen (zoals ibuprofen, paracetamol) kan worden gegeven om de begeleidende symptomen van erysipelas te verlichten.
Bovendien moet het lichaamsdeel dat wordt aangetast door erysipelas zo min mogelijk worden bewogen, zodat in de meeste gevallen bedrust wordt voorgeschreven. Het kan ook raadzaam zijn om een spalk om te doen en het lichaam omhoog te brengen als erysipelas optreedt op één arm of been. Bovendien heeft het koelen van het zieke gebied een extra pijnstillende werking en vermindert het de zwelling.
Omdat immobilisatie of bedrust het risico op een bloedprop (trombose) vormen in de aderen, trombose profylaxe kan van meet af aan nodig zijn (toediening van een bloedverdunnende anticoagulantia). De toepassing van steunkousen of compressieverband nadat de aanvankelijke zwelling van het getroffen gebied is afgenomen, kan ook een hernieuwde ophoping van vocht in het weefsel worden voorkomen en de terugstroom van bloed in de aderen bevorderen. Naast acute behandeling is het ook belangrijk om het toegangspunt voor de erysipelaspathogenen (huidletsels) te vinden, die zo snel mogelijk genezen dienen te worden.
