Bearwort is een van de oude Europese geneeskrachtige planten. In moderne tijden is het kruid echter nauwelijks bekend.
Voorkomen en teelt van bearwort
Bearwort (Meum athamanticum) is de enige vertegenwoordiger van het geslacht Meum. Het maakt deel uit van de familie van schermbloemigen (Apiaceae). De medicinale plant bereikt een groeihoogte tussen de 15 en 60 centimeter en een breedte van ongeveer 30 centimeter. Het heeft een winterharde wortelstok en een holle plantstengel. De wortelstok is ook uitgerust met een vezelig hoofd, terwijl de bladeren fijn geveerd zijn. Bearwort is een van de meerjarige kruidachtige planten. De bloeiperiode vindt plaats in de maanden mei en juni. Een van de typische kenmerken van de medicinale plant is dat hij sterk is geur, die zelfs na drogen kan worden waargenomen. In de herfst geven de geelwitte bloemen van de beerwortel de zaden op, die ongeveer zeven millimeter lang zijn. Het huis van de beerwortel is te vinden in West- en Centraal-Europa. Het assortiment van de plant kan zich echter uitstrekken tot in Bulgarije en Calabrië in Zuid-Italië. Exemplaren van de beerwortel zijn zelfs in Marokko te vinden. Voorkeurslocaties van de medicinale plant vormen puinhellingen, graslanden en steenachtige plaatsen onder Krummholz.
Effect en toepassing
De ingrediënten van bearroot zijn etherische oliën, ftaliden, monoterpenen, hars, vetten, ligustilide, cafeïnezuur, suiker, zetmeel en gom. Bearwort wordt niet alleen als medicinale plant gebruikt, maar ook in de keuken, waar het dient als een kruiden kruid. Dus de wortels en de dille-achtig blad zorgen voor een hartig smaak In Beieren is Bärwurz-schnaps ook erg populair. De verse bladeren van de plant worden graag in de keuken gebruikt peterselie Ze hebben de eigenschap de eetlust te stimuleren en de spijsvertering te bevorderen. Voor medicinale doeleinden kan bearwort op verschillende manieren worden toegediend. De bladeren kunnen bijvoorbeeld worden geplet en als kompressen op de aangetaste gebieden worden aangebracht in geval van jicht or huid ziekten. Het is ook mogelijk om het intern als thee te gebruiken. In dit geval wordt een theelepel gedroogde bladeren overgoten met 250 milliliter kokend heet water De thee wordt ongeveer tien minuten geweekt. Na het persen kan het preparaat worden ingenomen. De thee wordt als effectief beschouwd problemen met de spijsvertering Naast de thee kunnen de zaden van berenwortel ook over 250 milliliter gekookt worden gegoten water Voordat ze gaan persen, moeten ze ongeveer 20 minuten trekken. De zaden zijn geschikt voor de behandeling van blaas problemen, migraine en verlies van eetlust. Andere vormen van administratie van berenwortel zijn een afkooksel van de wortels en een tinctuur. De tinctuur kan ook door de gebruiker worden bereid. Hiervoor vult de gebruiker de wortels van de plant in een potje met schroefdeksel. Dan giet hij de inhoud in met ethyl alcohol of dubbele korrel. Zodra alle delen van de plant zijn bedekt, wordt het mengsel verzegeld en laat het twee tot zes weken trekken. Daarna wordt het mengsel in een donkere fles gezeefd. De tinctuur wordt vervolgens één tot drie keer per dag ingenomen met tien tot 50 druppels. Als het concentratie van de tinctuur is te intens, het is mogelijk om het mee te verdunnen water Behalve voor inwendig gebruik, kan beerwortelthee ook uitwendig worden toegediend. Dit wordt gedaan door middel van wasbeurten, kompressen of baden.
Belang voor gezondheid, behandeling en preventie.
Als medicinale plant wordt bearwort tegenwoordig grotendeels vergeten. Het is dus nauwelijks te vinden in de kruidenboeken van het heden. Grote waardering ervoer de plant er al in de oudheid voor. Het werd aanbevolen door artsen zoals Dioscorides in de 1e eeuw en Galenos in de 2e eeuw na Christus om te behandelen urineretentiegewrichtsproblemen of hysterie In het medische werk Physica noemde de polymath Hildegard von Bingen (1098-1179) ook bearwort gunstig. Zo werden de positieve eigenschappen van de medicinale plant geprezen jicht en koorts Zelfs vandaag de dag gebruikt het medicijn van Hildegard bearwort tegen koorts zowel als tegen hartinsufficiëntie De plant wordt ook gebruikt in homeopathie De conventionele geneeskunde hecht daarentegen geen belang aan beerwortel. Het werd in 1539 ook vermeld in het kruidenboek van Hieronymus Bock (1498-1554). Zijn leerling Jakob Dietrich (1522-1590), ook wel Tabernaemontanus genoemd, erkende de plant als onderdeel van het middeleeuwse tegengif theriac. De teelt van beerwortel vond vaak plaats in kloostertuinen. De hekserij gebruikte de plant als een moederskruid Het werd ook gebruikt tijdens de bevalling. Gedroogd bearwort diende ook als veevoer, omdat het vee verse exemplaren vermeed. Vanaf de 19e eeuw werd bearwort bijna uitsluitend in de diergeneeskunde gebruikt. In plaats daarvan deed de plant steeds meer dienst als keuken kruiden In Beieren wordt Bärwurz nog steeds gebruikt als basisingrediënt om Bärwurz-likeur te maken. Dit bevordert de spijsvertering en versterkt de maag De volksgeneeskunde beveelt Bärwurz aan voor de behandeling van verschillende ziekten. Waaronder winderigheid, verlies van eetlustdarmstaar, problemen met de spijsvertering, geelzucht (icterus), ziekten van de blaas, hartinsufficiëntie, jicht, vergiftiging, nier ziekte, witte afscheiding en koliek. Andere indicaties zijn onder meer menstruatie krampen, migraine, uitslag op de huid, spanning, ouderdomsklachten, en hysterie Bovendien zou bearroot hebben winderigheid-verlichtend, eetlustopwekkend, maag-versterkende, zuiverende, ontgiftende, tonificerende, diuretische en verwarmende effecten. Bovendien versterkt de medicinale plant de hart- en heeft een positief effect op vrouwen menstruatie Er wordt echter gewaarschuwd voor een te hoge dosering van de wortel van de beerworm. Het kan dus leiden tot hoofdpijn.
