Het autonome zenuwstelsel wordt begrepen als de totaliteit van zenuw en ganglion cellen die autonoom de vitale functies van het menselijk organisme regelen. Primaire ziekten van het autonome zenuwstelsel komen meestal zelden voor.
Wat is het autonome zenuwstelsel?
Het autonome deel van het zenuwstelsel dat vitale orgaanfuncties van het menselijk organisme regelt, zoals ademhaling, metabolisme, spijsvertering en bloed druk, zonder onderworpen te zijn aan de wil of het bewustzijn van de mens, wordt het autonome zenuwstelsel genoemd. Afhankelijk van het verloop en de functie van de zenuwvezels wordt onderscheid gemaakt tussen het sympathische (sympathische), parasympathische (parasympathische) en enterische zenuwstelsel. Terwijl het sympathische en parasympathische zenuwstelsel verschillende orgaansystemen in een antagonistisch samenspel reguleren, regelt het enterische zenuwstelsel, ook wel het intestinale zenuwstelsel genoemd, de darmfunctie en de spijsvertering via zenuwplexus die zich tussen de spierlagen van de darmwand bevinden.
Anatomie en structuur
Het autonome zenuwstelsel is verdeeld in sympathische, parasympathische en enterische zenuwstelsels. De sympathische zenuwvezels zijn afkomstig uit de laterale hoorns van de spinal cord (medulla spinalis) en ren in de hoofd, nek en borst gebieden via de ruggenmergzenuw (ruggenmergzenuw) naar rechts of links truncus sympathicus (grenskoord), die bestaat uit een ganglionketen (verzameling zenuwcellen buiten het CZS) en is gelegen nabij de wervellichamen. Van de truncus sympathicus strekken sympathische zenuwcellen zich afzonderlijk of in combinatie met het ruggenmerg uit zenuwen naar de organen die specifiek geïnnerveerd moeten worden. In de buik- en bekkenregio's worden de sympathische vezels omgeschakeld naar prevertebrale ganglia en vormen vervolgens zenuwplexus (plexus) samen met parasympathische vezels, die leiden met de bloed schepen naar de bijbehorende orgels. Naast de interne organen sympathische zenuwstelsel levert de schepen, gladde spieren, en scheur, speeksel en zweetklieren De parasympathische vezels zijn daarentegen afkomstig uit de hersenstam en sacrale medulla (spinal cord segmenten S1 tot S5), van waaruit ze leiden, samen met craniaal en ruggenmerg zenuwen, op de parasympathische ganglia, die zich in de buurt van of binnen de organen van succes bevinden. Parasympathische zenuwplexus zijn detecteerbaar in de maag, blaas, darmen evenals baarmoeder, onder andere. Het enterische zenuwstelsel regelt voornamelijk de darmfunctie via twee plexus (myenterische plexus, submucosale plexus) die zich tussen de darmspieren bevinden en die de gehele darmmusculatuur innerveren.
Functies en taken
Bijna alle organen van het menselijk lichaam worden geïnnerveerd door het autonome zenuwstelsel, vooral sympathische en parasympathische zenuwvezels. Hier functioneren het sympathische en parasympathische zenuwstelsel als antagonistische tegenhangers, waarvan de interactie zorgt voor een optimale functie van de organen in coördinatie met de specifieke behoeften van het organisme. Terwijl de sympathische zenuwstelsel zorgt in het algemeen voor een prestatieverhoging volgens het principe van "vechten of vluchten", de parasympathische zenuwstelsel zorgt voor regelmatige lichaamsfuncties in rust en voor lichamelijke regeneratie en de opbouw van de eigen reserve van het lichaam. Dienovereenkomstig is het sympathische zenuwstelsel regelt bijvoorbeeld de toename in frequentie en samentrekking van de hart-, Terwijl de parasympathische zenuwstelsel veroorzaakt een verlaging van beide parameters. Evenzo regelt de interactie van het sympathische (dilatatie) en parasympathische (vernauwing) zenuwstelsel de kransslagaders, bronchiën en pupilfunctie. Bovendien sympathiek en parasympathisch zenuwen zijn betrokken bij de controle van mannelijk geslacht hormonen, met sympathische zenuwvezels die ejaculatie veroorzaken en parasympathische die erectie veroorzaken. Bovendien zorgen sympathische zenuwvezels voor een milde vernauwing van de hersenen schepen net zoals huidmucosale en viscerale vaten. Het enterische zenuwstelsel regelt de peristaltiek van de darmspieren, gastro-intestinale secretie en bloed flow, en intestinale immunologische functies op een sympathisch-parasympathisch-afhankelijke manier.
Ziekten
In het algemeen worden primaire ziekten van het autonome zenuwstelsel zelden waargenomen. Trauma kan leiden tot een verminderde werking water evenwicht en lichaamstemperatuur regulering als directe schade aan de hypothalamus, terwijl systemische ziekten zoals suikerziekte mellitus of kanker beïnvloeden de algehele sympathische zenuwfunctie. Een bekend klinisch beeld is het zogenaamde Horner-syndroom, die wordt veroorzaakt door een storing van het cervicale sympathische zenuwstelsel en wordt gekenmerkt door een drietal specifieke symptomen. Vanwege het falen van de musculus dilatator pupillen, die wordt bestuurd door het sympathische zenuwstelsel, de leerling is vernauwd (miosis), als gevolg van een aantasting van de sympathisch geïnnerveerde musculus tarsalis ooglid hangt neer (ptosis) en door het falen van de musculus orbitalis ligt de oogbal lager (enophthalmus). Als het enterische zenuwstelsel of de enterische plexus wordt aangetast, is de darmfunctie verminderd. Ziekten zoals De ziekte van Crohn (chronisch ontsteking van de darm), Ziekte van Hirschsprung (aangeboren megacolon), en colitis ulcerosa (chronisch ontsteking van de dikke darm) kan resulteren. Bijzondere waardeverminderingen van de parasympathische zenuwstelsel worden in het bijzonder geassocieerd met slaapstoornissen Bovendien kunnen vegetatieve aandoeningen de bloedregulatie (bloedfluctuaties), ademhalingsregulatie (hyperventilatiekortademigheid), vasculaire regulatie (Raynaud-syndroom), gastro-intestinale regulatie (prikkelbare darm, maag), blaas controle (prikkelbare blaas), thermoregulatie (zweten of (zweten of bevriezing), bloed suiker controle (daling van de bloedsuikerspiegel, aanvallen van zwakte), functie van het binnenoor (tinnitus, duizeligheid), leerling motorische functie (wazig zien), pijn regulering (vulvodynia, fibromyalgie syndroom) en immuunafweer (verhoogde vatbaarheid voor infecties). Bovendien brengen stoornissen van het autonome zenuwstelsel over het algemeen een verhoogde gevoeligheid met zich mee.
