Water wordt in bijna het hele menselijk lichaam aangetroffen. Het maakt een groot deel uit van het gewicht van het menselijk lichaam. Water is ook een normaal bestanddeel in veel organen.
Daarnaast bevindt zich echter ook water in de vrije buikholte, dus buiten de organen. In dit geval is dit een afwijking van de normale toestand en moet de oorzaak worden gezocht, aangezien het vaak ernstige ziekten zijn die leiden tot waterophoping in de buik. Als er een ophoping van water is, spreekt men van een waterbuik. In medische terminologie wordt dit ascites genoemd. Dit is echter geen ziekte op zich, maar slechts een symptoom van een andere onderliggende ziekte.
Dit kunnen de oorzaken zijn
Er zijn veel verschillende oorzaken die tot een waterbuik leiden. Enerzijds is het voorwaarde of ondervoeding kan leiden tot het lekken van water in de vrije buikholte. Dit is vooral het geval als er niet genoeg proteïne met het voer wordt opgenomen.
Deze voorwaarde heet hypalbuminemie. Dit fenomeen kan vaak worden waargenomen in derdewereldlanden. De meest voorkomende oorzaak van het vasthouden van water in de buik is chronisch lever ziekte, zoals levercirrose.
In dit geval, de lever is zeer beperkt in zijn functie als gevolg van een sterke herstructurering van de bindweefsel. De bloed in de grote bloedvat leveren van de lever, het zogenaamde portaal ader (vena portae), raakt verstopt en hoge bloeddruk ontwikkelt. In technische terminologie wordt dit portale hypertensie genoemd.
De verhoogde druk dwingt water uit de bloed schepen in het omliggende weefsel, waar het zich verzamelt in de buikholte. Hart ziekte kan ook leiden tot bloed congestie in de lever en een waterbuik veroorzaken. Dit is vaak het geval bij hart- falen van het rechter hart.
Een andere mogelijke oorzaak is nier ziekte. Nierinsufficiëntie kan leiden tot waterophoping in de vrije buikholte. Ook als er een ontsteking in de buikholte is, zoals buikvliesontsteking of ontsteking van de alvleesklier, water hoopt zich vaak op in de buik.
De reden hiervoor is dat er tijdens de ontstekingsreactie een verhoogde doorlaatbaarheid van het bloed is schepen Water kan dan gemakkelijk in de buikholte lekken. Infecties, zoals tuberculose, kan ook leiden tot een waterbuik.
Vaak, tijdens een tumorziekte die de buikholte aantast, de buikvlies wordt ook beïnvloed door kanker cellen (peritoneaal carcinoom) en dit kan ook leiden tot een waterbuik. Dit kan bijvoorbeeld worden veroorzaakt door dikke darm kanker, alvleesklierkanker or eierstokkanker In dit geval, als een kwaadaardige ziekte aan de ziekte ten grondslag ligt, wordt dit kwaadaardige ascites genoemd.
Een lokale ascites, in de volksmond “water in de buik”, kan optreden als gevolg van een gebarsten cyste. Een cyste wordt algemeen beschouwd als een holte van celepitheel ingebed in het weefsel van de omliggende organen. Afhankelijk van de oorzaak is de binnenkant van de cyste anders gevuld.
Behalve pusbloed, urine, slijm of lucht, cysten kunnen ook weefselvloeistof bevatten. Cysten bestaan óf vanaf de geboorte, óf worden reactionair tijdens besmettelijke gebeurtenissen, chronische ziekten of verwondingen. Cysten van de buikorganen komen vaak voor: in de meeste gevallen vertonen deze geen symptomen.
Ze worden alleen symptomatisch in de vorm van ernstig pijn wanneer ze buitensporig groeien en schaalstructuren barsten. Bloeden kan ook voorkomen. Een burst-cyste is onschadelijk zolang nee bloedvat is gewond.
Als dit echter het geval is, moet onmiddellijk actie worden ondernomen en moet een noodoperatie worden uitgevoerd.
- Lever cyste
- Niercyste
- Ovariële cyste
Bij ongeveer een derde van alle patiënten met kankerascites, een ophoping van vocht in de buik, ontwikkelt zich naarmate de ziekte voortschrijdt. Er zijn verschillende oorzaken voor dit symptoom, dat meestal wordt geassocieerd met een opgezwollen buik.
Verhoogde druk op de omliggende organen en ongemak als gevolg van verminderde eiwitsynthese door de lever zijn ernstige complicaties, maar ze vormen geen directe bedreiging voor het leven van de patiënt. Als tumorcellen zich op de buikvliesDit wordt peritoneale carcinomatose genoemd. De dochtertumoren (metastasen) produceren vloeistof die zich ophoopt in de buikholte.
Minder vaak is de lever de oorzaak van de ascites die zich ontwikkelt. Als de lever door sommigen wordt aangetast metastasenkan het bloed uit de buikorganen niet meer ongehinderd via het portaal stromen ader in de lever. Het bloed hoopt zich op en de druk op de vaatwanden neemt toe. Dit staat bekend als portale hypertensie.
Door de toename van de druk wordt vloeistof in de buikholte gedrukt, die verder wordt versterkt door het lichaamseigen regulatiemechanisme van de circulatie. Een andere, nog zeldzamere oorzaak is de door de tumor veroorzaakte indruk van de grootste lymfedrainage pad. Dit is het thoracale kanaal, dat de weefselvocht naar links ader hoek.
Een hoeveelheid ascites van ongeveer één liter kan objectief worden bepaald tijdens de fysiek onderzoek. Prik verlicht symptomen en dient om de oorzaak op te helderen. De therapie hangt af van de oorzaak en kan naast symptoomverlichting ook het toedienen van medicatie omvatten.
Alvleesklierkanker is een tumorziekte van de alvleesklier dat wordt vaak laat ontdekt. Vaak zijn de eerste symptomen niet-specifiek hoger pijn in de buik en een pijnloze vergeling van de sclera (het wit van het oog) en de huid. Misselijkheid, braken en verlies van eetlust kan ook aanwezig zijn.
In meer gevorderde stadia verspreiden de kankercellen zich het vaakst naar de lever. De ophoping van water in de buik duidt meestal op een vergevorderd stadium van kanker en kan wijzen op een van beide alvleesklierkanker zichzelf of leverbetrokkenheid. Eierstokkanker is een ziekte die typisch oudere vrouwen treft.
Vaak komt de ziekte voor in een tijd waarin menstruatie is niet langer regelmatig (menopauze of later), dus eierstokkanker veroorzaakt aanvankelijk geen merkbare symptomen. Vaak wordt het daarom pas ontdekt als het zo groot is geworden dat de massa door de buikwand heen zichtbaar is. In de meeste gevallen ontwikkelt ascites zich pas als de eierstokkanker erg groot is.
De aanwezigheid van water in de buik bij eierstokkanker duidt daarom op een gevorderde ziekte. Als alternatief kan verstrooiing van de tumorcellen, bijvoorbeeld in de lever, ook deze symptomen veroorzaken. Na een operatie in de buikholte kan de buikvlies wordt meestal enige tijd aangetast.
Net zoals bij andere operatiegebieden, begint het lichaam een afweerreactie om de weefselschade die door de operatie is veroorzaakt, te herstellen. Dit manifesteert zich meestal door zwelling en het vasthouden van water. Afhankelijk van de grootte van de chirurgische ingreep in de buikholte, is een uitgesproken ophoping van water mogelijk. Daarom worden de meeste abdominale operaties laparoscopisch geprobeerd (alleen via kleine huidincisies en instrumenten die door deze huidincisies worden ingebracht), aangezien dit minder traumatisch is voor de buik. Bij zeer grote operaties kan het water in de buik niet omzeild worden, dus wordt de buikwand op een gegeven moment af en toe een beetje open gelaten om een ongecontroleerde toename van de druk in de buik te voorkomen.
