Vergrote lever

Introductie

De lever is het grootste orgaan in het menselijk lichaam en weegt normaal 1200-1500 gram. Tijdens de fysiek onderzoekkan de arts de grootte van de lever door middel van auscultatie met tikken of krabben (met een stethoscoop en een vinger). Een grootte van meer dan 12 centimeter in de medioclaviculaire lijn wordt een vergroot genoemd lever (hepatomegalie).

Normaal gesproken is de lever voelbaar op maximaal 1-2 centimeter onder de ribbenboog. Bij een vergrote lever kan de lever ook enkele centimeters onder de ribbenboog worden gepalpeerd. Een relatief nauwkeurige bepaling van de grootte van de lever is ook mogelijk met ultrageluid.

De oorzaken

Een vergroting van de lever kan verschillende oorzaken hebben. De lever kan bijvoorbeeld relatief gemakkelijk worden beschadigd door stoffen die via het maagdarmkanaal worden opgenomen doordat de lever zo goed wordt voorzien van bloed en de stoffen die in de spijsverteringskanaal komen in hoge concentraties aan in de levercellen. Alcohol bereikt dus hoge concentraties in de lever en beschadigt de levercellen.

Vooral bij regelmatig alcoholgebruik kan daardoor de structuur van de lever veranderen en kan de lever vergroot worden. Een onjuist dieet dat is te rijk aan vetten, hoge bloeddruk en suikerziekte leiden tot de opslag van vetten in de lever, die vervolgens in omvang toeneemt. De lever kan ook worden aangevallen door verschillende ziekteverwekkers, de hepatitis virussen veroorzaken relatief specifieke ontstekingen van de lever, maar de lever kan ook worden aangetast door een andere infectieziekte en daardoor vergroot worden.

Ziekten van de hart-, bijv. hartinsufficiëntie, kan leiden tot een congestie van bloed voor de hart-. Deze congestie kan zich uitstrekken tot in de lever en een vergroting van de lever veroorzaken. Een lever die vergroot is door bloed congestie wordt ook wel genoemd verstopte lever.

Bloedcongestie in de lever komt ook voor bij het zeldzame Budd-Chiari-syndroom, waarbij het bloed wegloopt schepen van de lever volledig of gedeeltelijk geblokkeerd zijn door bloedstolsels of door druk van een tumor. Zowel goedaardige als kwaadaardige tumoren van de lever leiden ook tot een vergrote lever. Als de uitstroom van gal zuren die in de lever worden geproduceerd, worden "geblokkeerd", bijvoorbeeld door een galsteen in de grote galwegze hopen zich weer op in de lever en kunnen een vergroting van de lever veroorzaken.

Chronisch alcoholmisbruik is de meest voorkomende oorzaak van leverziekte in Centraal-Europa. De ziekte begint met een vergrote lever als gevolg van leververvetting cellen. Dit resulteert in een leververvetting.

In latere stadia van de ziekte, alcoholisch leververvetting ontsteking (ASH = alcoholische steatohepatitis) en levercirrose komen vaak voor. Vette lever en ASH kunnen meestal worden teruggedraaid door geen alcohol te drinken, maar zodra de ziekte het stadium van levercirrose heeft bereikt, is de lever onomkeerbaar beschadigd.

• De leververvetting
• Levercirrose

Geneesmiddelen kunnen over het algemeen via twee hoofdmechanismen in het lichaam worden verwerkt en vervolgens worden uitgescheiden.

Een manier om ze uit te scheiden is via de nieren (deze stoffen moeten goed combineren met water, daarom worden ze hydrofiele stoffen genoemd). De uitscheiding van geneesmiddelen via de lever vindt plaats met hydrofobe stoffen, die zich beter binden met vetstoffen en daardoor niet via de urine kunnen worden uitgescheiden. Als de lever te zwaar wordt belast met dergelijke medicijnen, kan het orgaan worden beschadigd en kan de lever worden vergroot.

Het metabolisme van veel medicijnen vindt ook plaats in de lever, waar een overbelasting van stoffen ook tot vergroting kan leiden. Typische medicijnen die kunnen leiden tot leververgroting wanneer ze in te hoge doses worden ingenomen, zijn paracetamol, veel antibiotica, immunosuppressieve geneesmiddelen (medicijnen die de immuunsysteem), chemotherapeutische medicijnen, enz. Klierfluit koorts (ook wel kussende ziekte genoemd) is een ziekte die wordt veroorzaakt door de Epstein-Barr virus (EBV).

De virussen kan worden verzonden via speeksel. Ze zijn voornamelijk te vinden in het lymfestelsel, weefselvocht knooppunten en de lymfatische organen (milt en lever). In de meeste gevallen is er ook amandelontsteking met ernstige keelpijn.

Zwelling van de weefselvocht knooppunten (vooral in de nek) komt heel vaak voor, en de lever en milt zijn ook opgezwollen in tot 50% van de gevallen. Leukemieën zijn ziekten van het bloedvormende systeem. De vorming van leukocyten, dwz witte bloedcellen, wordt beïnvloed. Er is een sterke toename van leukocyten in de beenmerg, dan komen de cellen in het bloed.

Er wordt een fundamenteel onderscheid gemaakt tussen acuut (plotseling optredend) en chronisch (kruipend) leukemie. Afhankelijk van welke cellen precies zijn aangedaan, kunnen de leukemieën ook worden onderverdeeld in leukemie en myeloïde leukemie. Vanwege de infiltratie van witte bloedcellen in verschillende organen, neemt de grootte van de organen toe. De milt en lever zijn in het bijzonder aangetast, evenals de weefselvocht knooppunten.