Acathisie, of rusteloosheid bij zitten, is een symptoom uit de medische wereld van de neurologie. Het is minder waarschijnlijk dat het op zichzelf optreedt, maar het is meestal bekend als een bijwerking van psychofarmaceutische medicatie en er moet altijd rekening mee worden gehouden.
Wat is rusteloosheid bij het zitten?
Acathisie is de term die wordt gebruikt om een constante motorische rusteloosheid van het gezicht, de armen en benen te beschrijven onder invloed van medicatie. Vaak is het niet mogelijk om stil te zitten of in een bepaalde houding te blijven. Intern wordt een drang om constant te bewegen gevoeld. De belangrijkste triggers zijn bekend als medicijnen zoals neuroleptica, anti-emetica en dopamine agonisten, maar het kan ook voorkomen als een vroeg symptoom van Parkinson.
Oorzaken
De oorzaken van acathisie worden gevonden in het motorische deel van de centrale zenuwstelsel (CNS). Dit blijkt eenvoudigweg uit het feit dat het optreedt als een symptoom of bijwerking wanneer een medicijn of ziekte het dopaminerge systeem van het CZS verstoort - in het geval van neuroleptica, dit is gedeeltelijk gewenst en maakt tegelijkertijd deel uit van een misschien overdreven hoofdeffect; in het geval van dopaminerge anti-emetica, het is duidelijk een bijwerking, sinds de onderdrukking van braken wordt ook bereikt via dopamine receptoren. neuroleptica zijn psychotrope geneesmiddelen die meerdere toepassingen hebben in de neurologie en psychiatrie en vaak worden gebruikt voor psychose, schizo-affectieve stoornis, hersenen-biologisch psychose bij ouderen, waanvoorstellingen hallucinaties in alcoholopname delirium, ernstig chronisch pijn, en een verscheidenheid aan andere kleine en grote centrale zenuwstelsel problemen. Omdat ze zo vaak worden voorgeschreven, zijn hun bijwerkingen ook bekend: de zogenaamde extrapiramidale motorische symptomen zijn de zogenaamde 'vroege dyskinesieën' met spasmen van de mimische spieren en bewegingsstoornissen van de nek en armen. Deze bewegingen vinden onvrijwillig plaats en zijn het gevolg van verschuivingen in (onder andere) de dopamine zender evenwicht van de hersenstam In deze omstandigheden kan ook een Parkinon-achtig syndroom (“Parkinsonoïd”) optreden. Acathisie behoort tot deze groep vroege bijwerkingen van neuroleptica therapie, die relatief vaak voorkomen omdat hun mechanisme van optreden vrijwel in de geneesmiddelen is opgenomen werkingsmechanisme Ze zijn nog steeds relatief onschadelijk en meestal omkeerbaar wanneer het medicijn wordt stopgezet. Meer gevreesd zijn de zogenaamde "tardieve dyskinesieën", die weken tot maanden na het eerste gebruik of zelfs na stopzetting van neuroleptica kunnen optreden en vaak onomkeerbaar zijn. Anti-emetica zijn werkzame stoffen die geacht worden te onderdrukken misselijkheid en braken "Centraal" in het CNS. Daartoe maken sommige anti-emetica ook gebruik van dopaminerge systemen en receptoren en zijn zo niet-specifiek dat ze ook motorsystemen kunnen beïnvloeden en dyskinesie en acathisie. Een andere mogelijke oorzaak van acathisie, als er geen medicatie is ingenomen, is Parkinson Vooral in de vroege stadia kan rusteloosheid bij zitten en bewegen een symptoom zijn.
Symptomen, klachten en tekenen
Zitonrust komt voornamelijk tot uiting in de kenmerkende innerlijke onrust. De getroffen persoon voelt een sterke drang om te bewegen en heeft soms het gevoel onder de macht te staan. Gelijkwaardig aan rusteloze benen syndroomveroorzaakt onrustig zitten ook constant trillen van de armen en benen. Oefening verlicht de symptomen voor een korte tijd, maar daarna keren de symptomen relatief snel terug. Als gevolg van een langdurige drang om te bewegen, spanning, pijn en andere spierklachten komen voor. Slechte houding, gewrichtsaandoeningen, ontsteking en krampen kan ook niet worden uitgesloten. De constante beweging kan ook leiden tot psychologisch spanning, wat op zijn beurt het sedentaire gedrag verhoogt. Patiënten zijn zowel intern als extern erg gespannen en voelen zich meestal ongemakkelijk in hun lichaam. De symptomen kunnen permanent aanhouden of beperkt zijn tot bepaalde situaties. Bij veel patiënten treedt agitatie bijvoorbeeld slechts enkele dagen na het innemen van bepaalde medicijnen op, terwijl het bij andere beperkt blijft tot de ochtenduren of de avond. De symptomen zijn meestal tijdelijk en verdwijnen zodra de trigger wordt verwijderd. Gevolgen op de lange termijn of ernstige complicaties zijn niet te verwachten bij goed behandelde rusteloosheid tijdens het zitten.
Diagnose en verloop
Het symptoom van acathisie is subjectief kwellende motorische rusteloosheid die niet door de wil kan worden beïnvloed en die merkbaar is in de hoofd en extremiteiten. Acathisie ("onvermogen om te zitten") dankt zijn naam precies aan het feit dat getroffen personen constant moeten toegeven aan hun innerlijke drang om te bewegen en daarom in ernstige gevallen niet stil kunnen zitten. Een dergelijke beweging geeft echter altijd slechts kortstondig verlichting, zodat de onrust blijvend aanhoudt. De overgangen naar andere dys- of hyperkinesieën (“te veel beweging”) zijn vaak vloeiend. In het bijzonder is er ook een grote gelijkenis met de rusteloze benen syndroom, waarbij vooral de benen worden aangetast - hier zijn het echter vooral de gevoeligheden in de benen die leiden aan de constante drang om te bewegen en er is meestal geen verband met neuroleptica therapie Voor de diagnose van acathisie is de medicatiegeschiedenis van groot belang - als in de weken ervoor neuroleptica of dopaminerge anti-emetica werden ingenomen, is de zit- en bewegingsrust een typische bijwerking. Anders is verder onderzoek nodig om andere neurologische symptomen en ziekten op te sporen. Voor de bijwerking acathisie is schijnonderzoek geen optie, omdat de diagnose puur uitwendig en aan de hand van de omstandigheden kan worden gesteld.
Complicaties
Onrust tijdens het zitten wordt altijd geassocieerd met interne spanning. Patiënten voelen zich vaak ongemakkelijk in hun lichaam en hebben een verhoogd risico op het ontwikkelen van emotionele problemen. De drang om te verhuizen kan echter ook leiden tot lichamelijke complicaties. Bijvoorbeeld een slechte houding of pees en gewricht ontsteking kan optreden als dezelfde beweging steeds opnieuw wordt uitgevoerd. Verdere ongemakken kunnen het gevolg zijn van de medicijnen die de voorwaarde Neuroleptica worden bijvoorbeeld in verband gebracht met slaapstoornissen, concentratie problemen, verlies van libido en andere bijwerkingen en interacties naast zittend gedrag. Op de lange termijn corresponderend drugs kan leiden tot ernstige lever, hart- en nier schade. Behandeling van zittend gedrag brengt ook risico's met zich mee. Door de toegediende bètablokkers kunnen patiënten bijvoorbeeld een ernstige terugval ervaren bloed druk, duizeligheidmaagdarmklachten, oedeem en impotentie. Als de patiënt lijdt aan problemen met de bloedsomloop, ernstig astma of laag bloed druk, kunnen verdere complicaties optreden. Als suikerziekte mellitus of nierinsufficiëntie aanwezig is, kunnen ernstige cardiovasculaire problemen optreden. Als alleen de activerende medicatie wordt stopgezet om zittend gedrag te behandelen, kan dit ook tot problemen leiden. Naast ontwenningsverschijnselen kunnen de oorspronkelijke symptomen terugkeren.
Wanneer moet je naar een dokter?
Rusteloosheid bij zitten moet altijd door een arts worden behandeld. Deze klacht is in de meeste gevallen een bijwerking van verschillende medicijnen en dient daarom ook zo snel mogelijk te worden behandeld om verdere complicaties te voorkomen. Zelfgenezing kan niet plaatsvinden in geval van rusteloosheid tijdens het zitten als de medicatie niet wordt stopgezet of gewijzigd. Er moet echter altijd eerst een arts worden geraadpleegd voordat de medicatie wordt gewijzigd. Een arts moet worden geraadpleegd voor rusteloos zitten als de betrokken persoon niet stil kan zitten en meestal altijd zijn of haar ledematen beweegt. Dit resulteert in ernstige spanning of zelfs krampen in de spieren van de ledematen, wat de kwaliteit van leven aanzienlijk kan verminderen en beperken. Bovendien duidt gestrest gedrag ook op rusteloos zitten en moet het door een arts worden onderzocht als het zich gedurende een lange periode voordoet. In veel gevallen moeten buitenstaanders de lijder echter waarschuwen voor de rusteloosheid bij zitten en hem of haar overhalen om een behandeling te zoeken. Zitonrust kan worden herkend door een huisarts. Verdere behandeling hangt meestal af van de exacte oorzaak en wordt uitgevoerd door een specialist. Gewoonlijk vermindert onrust tijdens het zitten de levensverwachting van de getroffen persoon niet.
Behandeling en therapie
Therapie van acathisie in acute gevallen kan worden gedaan met bètablokkers, die het lichaam als geheel kunnen kalmeren. Als neuroleptische therapie achterwege kan blijven, is het staken van de precipiterende medicatie uiteraard de meest effectieve behandeling; anders misschien een vermindering van dosis kan worden beschouwd. Een combinatie met anticholinergica kan ook tot succes leiden.
het voorkomen
Op de lange termijn moet neuroleptische therapie goed worden gepland en zorgvuldig worden gecontroleerd, omdat, hoewel vroege dyskinesieën relatief onschadelijk zijn, bewegingsstoornissen die zich later ontwikkelen soms onomkeerbaar zijn bij langdurige therapie. Daarom moet de indicatie bijzonder streng zijn.
Follow-up
Omdat de bacteriën die trichomycose palmellina veroorzaken komen ook van nature voor op de huid, nazorg na behandelde trichomycose palmellina bestaat uit het voorkomen van herkolonisatie of overgroei van de huid met deze bacteriën. Voor dit doel is het haar op voorheen getroffen huid gebieden moeten regelmatig worden verwijderd. Daarnaast een hoog niveau van huid hygiëne moet worden gehandhaafd. Dit moet in de eerste plaats bestaan uit dagelijks douchen met zeep. Idealiter wordt hiervoor een huidreinigende en desinfecterende, kunstmatig geproduceerde zeep gebruikt. Regelmatige hand- en huiddesinfectie kan ook helpen voorkomen dat trichomycosis palmellina opnieuw optreedt, maar is hiervoor niet verplicht. Desalniettemin wordt regelmatige desinfectie van de handen aanbevolen zodra trichomycosis palmellina aanwezig is, omdat dit infectie met andere bacteriën (Staphylococcus aureus) die huidziekten kunnen veroorzaken. Handen moeten daarom grondig worden gedesinfecteerd, vooral na het bezoeken van openbare toiletten. Daarnaast kunnen regelmatige controles bij een dermatoloog helpen om een hernieuwde infectie van de huid in een vroeg stadium op te sporen. Als trichomycose palmellina herhaaldelijk terugkeert ondanks het naleven van hoge niveaus van persoonlijke hygiëne, permanent haar verwijdering met een laser kan nodig zijn. Dit geldt vooral voor mensen met een overmatig lichaam haar De voordelen en risico's van een dergelijke verwijdering moeten in detail met de behandelende arts worden besproken.
Wat u zelf kunt doen
Naast medicamenteuze behandeling met bètablokkers, wordt agitatie in zitten behandeld door verschillende zelfhulp maatregelen Patiënten met acathisie kunnen nodig hebben fysiotherapie Ze kunnen dit ondersteunen met oefeningen thuis. Dit geldt echter alleen voor rusteloosheid door psychische factoren. Als de klachten zijn gebaseerd op een lichamelijke ziekte zoals Parkinson, moet deze worden behandeld. In dit geval moeten patiënten primair algemeen volgen maatregelen Deze omvatten rustig aan doen en vermijden spanning Bovendien moeten eventuele triggers worden geïdentificeerd en vervolgens worden vermeden. Een belangrijke maatregel die elke acathisiepatiënt moet nemen, is het aanmaken van een klachtendagboek. Op basis van de symptomen die erin staan, kan de neuroloog de behandeling optimaliseren. Ten slotte moet ervoor worden gezorgd dat de patiënt een zacht oppervlak krijgt als de patiënt onvast zit. Omdat patiënten veel bewegen en op hun billen glijden, ontsteking of houdingsschade kan optreden. Een ergonomisch gevormde stoel is net zo belangrijk als leren een optimale zithouding. Patiënten kunnen het beste een orthopedisch chirurg of een sportmedische specialist raadplegen. Bij kinderen die lijden aan acathisie bij zitten, kan de voorwaarde lost vaak zichzelf op als het bovenstaande maatregelen worden gevolgd. Als acathisie zich al ernstig heeft gemanifesteerd, moet er speciaal op worden gelet dat de voorgeschreven medicatie correct wordt ingenomen.
