De peristaltische reflex is een bewegingsreflex in de darm. De reflex wordt geactiveerd door druk op mechanoreceptoren in de darm. De zenuwstelsel van de darm is relatief autonoom, dus de reflex kan nog steeds in een geïsoleerde darm worden waargenomen. Bij ziekten zoals suikerziektekan de reflex ophouden.
Wat is de peristaltische reflex?
De peristaltische reflex is een bewegingsreflex in de darm. De reflex wordt geactiveerd door druk op mechanoreceptoren in de darm. De bewegingen van de darm worden peristaltiek genoemd. Er worden verschillende bewegingspatronen van peristaltiek onderscheiden. Bijvoorbeeld de zogenaamde gangmaker cellen van de darm regelen elke seconde of minuut langzame potentiële golven. Tijdens de spijsvertering treedt niet-voortstuwende peristaltiek op in de vorm van ringvormig contracties Transport van darminhoud naar de rectum vindt plaats via voortstuwende peristaltiek. Continu contracties van verschillende darmgebieden voorkomen de opwaartse migratie van de darminhoud. De peristaltische reflex is het triggeren van de karakteristieke darmperistaltiek door a stretching stimulus. Fysiologisch zorgt de darminhoud voor de stretching stimulans om de spijsverteringsbewegingen te activeren. Hoe voller de darm wordt, hoe meer de darminhoud de zogenaamde mechanoreceptoren van de darm stimuleert. slijmvlies Wanneer een drempelpotentiaal wordt overschreden, scheiden de enterochromaffinecellen in de darmwanden zich uit serotonine Dit is een boodschappersubstantie van de darm zenuwstelsel. De serotonine prikkelt de zenuwcellen van de darmwand en triggert zo spieren contracties of relaxaties. Vanwege de neurotransmitter, de reflex is onafhankelijk van de centrale zenuwstelsel en kan ook worden waargenomen in de geïsoleerde darm.
Functie en taak
In het menselijk organisme zijn er verschillende zenuwstelsels die relatief onafhankelijk van elkaar werken. Naast het centrale zenuwstelsel moet het autonome zenuwstelsel worden genoemd. Samen met het sympathische en parasympathische zenuwstelsel vormt het enterische zenuwstelsel het autonome systeem. Het enterische zenuwstelsel is het autonome zenuwstelsel van het maagdarmkanaal, dat qua structuur vergelijkbaar is met het hersenen Om deze reden wordt het maagdarmkanaal ook wel het kleine genoemd hersenen Extrinsieke sympathische en parasympathische zenuwbanen bewaken en reguleren de darmmotoriek, maar uiteindelijk is het maagdarmkanaal het enige orgaan dat nog in staat is om los van het centrale zenuwstelsel te functioneren. Alle motorische activiteit van de anatomische structuur wordt dus quasi autonoom gecontroleerd. De enterische motorische activiteit is een reflexmotorische activiteit. Bijgevolg is de spijsvertering onvrijwillig en onafhankelijk van de eigen beslissingen van de patiënt. Het onderhouden van alle spijsverteringsbewegingen is de taak van het enterische zenuwstelsel. Voor communicatiedoeleinden synthetiseren enterische neuronen meer dan 25 transmittersubstanties. Er zijn dus theoretisch meer dan 1,000 verschillende zendercombinaties beschikbaar om de gastro-intestinale motoriek te beheersen. Ongeveer 30 populaties functioneren als sensorische neuronen, motorneuronen en interneuronen en herbergen neurotransmitters. De belangrijkste functie van het enterische zenuwstelsel is synaptisch gemedieerde activering en remming. Snelle prikkelende postsynaptische potentialen behoren tot de belangrijkste transmissiemechanismen. Acetylcholine is de primaire neurotransmitter in het enterische zenuwstelsel. Het activeert postsynaptische neuronen door zich te binden aan nicotinereceptoren. Serotonine en adenosine trifosfaat neemt ook deel aan bemiddeling. Serotonine bindt zich aan 5-HT3-receptoren. Het enterische zenuwstelsel regelt zijn effectorsystemen via reflexcircuits. De peristaltische reflex vormt daarbij voortstuwende peristaltiek. De IPAN (intrinsieke primaire afferente neuronen) in het enterische zenuwstelsel worden gestimuleerd door de mechanische druk van de darminhoud of door chemische stimuli, en initiëren een reflexcircuit dat contractie op hoger niveau en lager niveau veroorzaakt. ontspanning van de cirkelspieren. Projectiepolariteit van enterische motorneuronen zorgt voor een goede werking. Remmende en prikkelende motorneuronen kunnen rechtstreeks worden aangevallen door de IPAN. De IPAN's kunnen echter ook een intermediair interneuron gebruiken voor indirecte activering. Het circuit loopt over afstanden van millimeters tot centimeters. Verschillende van deze circuits worden onmiddellijk na elkaar geactiveerd. De modulatie wordt gegeven aan het transport van de darminhoud door synaptische contacten tussen circuitelementen die worden geactiveerd of geremd.
Ziekten en aandoeningen
Pathologische hyperactiviteit van remmende neuronen in de darm zorgt ervoor dat de darmspieren zo extreem ontspannen dat er bijna atonie is. In extreme gevallen komt de peristaltische reflex tot stilstand. Op deze manier kan zelfs een volledige verlamming van de darm optreden. De peristaltische reflex kan dan niet meer worden geactiveerd. De aanwezige mechanoreceptoren registreren geen prikkels meer, zelfs niet bij sterke darmwandspanning. Het tegenovergestelde voorwaarde kan ook ziektewaarde hebben, bijvoorbeeld in het geval van pathologische hyperactiviteit van het prikkelsysteem. Dergelijke hyperactiviteit resulteert in een versnelde doorvoer en diarree Veel ziekten van de darm gaan gepaard met functionele obstructie. Sommige van deze ziekten ontstaan op basis van neuronale degeneratie, die verschillende gradaties kan aannemen. Gegeneraliseerde degeneratie beïnvloedt bijvoorbeeld het remmende en prikkelende zenuwcel populaties van het enterische zenuwstelsel. Wanneer het remmende zenuwen mislukken, de gevolgen zijn ernstiger dan het falen van de prikkelende cellen. De remmende neuronen van de darm behouden een remmende werking op de darmbeweging. Volledig verlies van remmende tonus kan leiden tot aandoeningen zoals Ziekte van Hirschsprung, achalasieof stenose van de sluitspieren. Elk van deze ziekten kan worden veroorzaakt door lokale aganglionose. Hypoganglionose resulteert in intestinale pseudo-obstructie. Deze associaties spelen bijvoorbeeld een rol als veroorzakers van disfunctioneren bij Chagas ziekte en cytomegalovirus infectie. Diabetes mellitus kan ook enterische circuits verstoren. In dit geval manifesteren de disfuncties zich voornamelijk door een vertraagde maaglediging, die kan toenemen tot schijnbare parese. Neurologische aandoeningen zoals multiple sclerose vallen het centrale zenuwstelsel aan in plaats van het enterische systeem. Alle bijbehorende darmstoornissen hebben sympathische of parasympathische oorzaken en liggen niet in de darm zelf.
