Wat is hemodialyse?
Bij hemodialyse wordt bloed via een kunstmatig membraan het lichaam uit gestuurd om schadelijke stoffen te verwijderen. Dit membraan functioneert als een filter, dat wil zeggen dat het slechts een deel van de stoffen doorlaat.
Omgekeerd kan het bloed van de patiënt tijdens de hemodialyse door een specifieke samenstelling van het dialysaat worden verrijkt met geschikte stoffen. Schadelijke stoffen worden zo uit het bloed verwijderd en gewenste stoffen worden terug toegevoegd.
Dialyse-shunt
Dialysepatiënten hebben daarom behoefte aan een veilige en stabiele vasculaire toegang: zij krijgen een zogenaamde dialyse-shunt. Vaatchirurgen naaien meestal een slagader en een ader in de onderarm aan elkaar (Cimino-shunt). De procedure vindt meestal plaats onder plaatselijke verdoving (regionale anesthesie).
Omdat het bloed in de slagaders met een hogere druk stroomt dan in de aderen, stroomt het bloed via de dialyseshunt met een ongewoon hoge druk de ader in. Om dit mogelijk te maken, breidt de ader zich in de loop van de tijd uit en ontwikkelt hij een dikkere wand. Vervolgens kan het herhaaldelijk worden doorboord voor dialyse. Totdat de wand van de ader voldoende dikte heeft bereikt, wordt dialyse uitgevoerd via een katheter. Het wordt meestal op de nek of borst van de patiënt geplaatst.
Wanneer voer je hemodialyse uit?
Hemodialyse wordt gebruikt:
- gedurende enkele dagen bij acuut nierfalen of bij vergiftiging.
- als permanente therapie voor chronisch nierfalen (chronische nierinsufficiëntie) in gevorderde stadia.
Wat doe je tijdens hemodialyse?
Dialysepatiënten moeten doorgaans drie keer per week vier tot acht uur naar een speciaal behandelcentrum komen. Hemodialyse is daarom tijdrovend – met alle beperkingen die dit met zich meebrengt voor het werk en het normale dagelijkse leven.
Hemodialyse als thuisdialyse
Hemodialyse als thuisdialyse vergt veel persoonlijke verantwoordelijkheid van de patiënt, maar biedt hem een grotere tijdsflexibiliteit dan hemodialyse in een dialysecentrum. Bovendien komen behandelcomplicaties (zoals problemen met de dialyseshunt) bij thuisdialyse veel minder vaak voor.
Wat zijn de risico’s van hemodialyse?
Fosfaat kan zich in het lichaam ophopen als gevolg van nierzwakte. Het resultaat kan hyperparathyreoïdie zijn, gevolgd door botschade en arteriosclerose. Dialysepatiënten nemen daarom bij elke maaltijd tabletten die het fosfaat binden. Als het calciumgehalte in het bloed het toelaat, krijgen de getroffenen ook vitamine D, omdat dit belangrijk is voor de opname van calcium in de botten.
Waar moet ik op letten bij hemodialyse?
Hemodialyse belast het lichaam en beperkt de patiënt qua timing en voeding. Het is echter van vitaal belang als de nieren falen. Dialyse kan vaak het lange wachten op een nieuwe nier (niertransplantatie) overbruggen.
Dergelijke complicaties kunnen echter aanzienlijk worden verminderd of uitgesteld door een optimale hemodialysebehandeling. Daarom besteden artsen ook aandacht aan andere ziekten zoals hoge bloeddruk, dyslipidemie en bloedarmoede (renale bloedarmoede), die zich kunnen ontwikkelen als gevolg van chronisch nierfalen.
