Een jejunostoma (Latijn jejunum = "lege darm" en Griekse stoma = "mond“) Verwijst naar een verbinding die door een operatie tot stand is gebracht tussen het jenunum (bovenste dunne darm) en de buikwand voor het inbrengen van een darmslang om etherische (kunstmatige) voeding van de patiënt mogelijk te maken.
Wat is de jejunostomie?
Een jejunostoma verwijst naar een verbinding die door chirurgische middelen tot stand is gebracht tussen het bovendeel dunne darm en de buikwand voor het inbrengen van een darmslang om de patiënt kunstmatige voeding te geven. Deze procedure wordt voornamelijk uitgevoerd in colorectaal kanker patiënten. Afhankelijk van de ernst van de ziekte kan het nodig zijn om grotere delen van de dikke darm In de meeste gevallen is het plaatsen van een kunstmatige darmuitlaat nodig omdat de functie van de dikke darm wordt geëlimineerd, wat resulteert in afgenomen absorptie of elektrolyten en water verlies. Het resultaat is papperige en dunne ontlasting en een verhoogde frequentie van ontlasting. Elke inname van voedsel leidt tot evacuatie. Nauw verwant aan het jejunostoma is het ileostoma, wanneer de resterende darm naar de buik wordt geleid huid en eindigt in het onderste deel van het ileum (dunne darm Als het uiteinde van de darm zich in het hogere deel van de dunne darm (jejunum) bevindt, is er een jenunostoma. In beide gevallen hebben artsen een darmresectie uitgevoerd (verwijdering van de dikke darm De tweede mogelijkheid, na verwijdering van de dubbele punt, is om een verbinding te maken tussen de anus en de dunne darm zonder een permanente kunstmatige darmuitlaat te creëren. Deze procedure wordt in medische terminologie een ileo-anale pouch of ileo-pouch-anale anastomose (IPAA) genoemd.
Functie, effect en doelen
Huidmondjes worden terminaal of dubbelzijdig geplaatst. Met de terminale stoma trekt de chirurg de bovenste darmlus door de buikwand naar de oppervlakte, waarbij een klein deel van de darm uitsteekt. Vaak moet het onderste deel van de darm worden verwijderd. Een darmuitlaat met dubbele loop wordt geplaatst door de darmlus door de buik te trekken huid en dan het opensnijden. Beide darmopeningen zitten nu aan de buitenkant en worden in de buik gehecht huid Darmstoma's dienen om het resterende deel van de darm te ontlasten, aangezien het nu geen ontlasting meer afgeeft. Ze onderbreken de darmpassage en worden meestal slechts tijdelijk geplaatst. Een Jenustoma wordt geplaatst wanneer grote delen van de rectum (rectaal), inclusief de anale sluitspier, moeten worden verwijderd. Zonder de sluitspier heeft de patiënt geen controle meer over de stoelgang. De meeste patiënten vinden een kunstmatig anus erg stressvol. Ze worden er in hun dagelijks leven aan gewend. Vanuit medisch oogpunt is het mogelijk om “normaal” te leven met een jejunostoma, hoewel deze term natuurlijk voor interpretatie vatbaar is en de getroffen patiënten hun situatie subjectief anders kunnen ervaren. Puur medisch gezien is de dikke darm geen orgaan dat nodig is voor het voortbestaan van de patiënt, zoals de nieren, de hart- of de longen. Het belangrijkste doel is om de ontlasting dik te maken en te verdikken. Als dit orgaan gedeeltelijk moet worden verwijderd, bestaat er geen risico op een beperkte levensverwachting. Vooral in de eerste maanden na de operatie verandert het dagelijkse leven van patiënten enorm, omdat ze moeten wennen aan hun kunstmatige darmuitlaat en hun gewoontes daarop moeten aanpassen. Veel patiënten hebben meer tijd nodig om aan hun veranderde spijsvertering te wennen, terwijl anderen niet in het reine kunnen komen met hun kunstmatige darmuitgang. De mate waarin deze beperkingen als belastend worden ervaren, hangt altijd af van de individuele leefsituatie. Vanuit het oogpunt van de patiënt is een kunstmatige darmuitlaat altijd een grotere belasting dan een louter verkorte dikke darm. Dit is een "kortsluiting" tussen de dunne darm en de anus. Er is geen volksgezondheid risico, de ontlasting wordt vloeibaarder omdat het verdikkingsproces ontbreekt. Als deze kortsluiting niet mogelijk is, wordt er een kunstmatige anus (jejenustoma) geplaatst. De dunne darm eindigt in een kleine opening in de buikhuid. Een stoma wordt veroorzaakt bij de volgende ziekten: De ziekte van Crohn en colitis ulcerosa (chronische intestinale ontsteking), ontsteking veroorzaakt door uitsteeksels van de darm slijmvlies (diverticulitis), Ziekte van Hirschsprung (aangeboren misvorming van de darm), darmletsels, bijvoorbeeld door ongevallen, onvoldoende of afwezige sluitspierfunctie, darmperforatie, postoperatieve complicaties en aangeboren colon poliepenBij de kunstmatige anus steekt een darmlus uit de buikholte. Een plaat wordt rond de uitgangsplaats geplaatst om de aangetaste huid te beschermen. Aan dit punt wordt het stomazakje bevestigd, dat de ontsnappende ontlasting opvangt. Er wordt onderscheid gemaakt tussen eendelige en tweedelige systemen. Het eendelige systeem verbindt de bodemplaat en de pouch stevig met elkaar; ze kunnen alleen samen worden gewijzigd. Het tweedelige systeem geleidt het bord en de zak afzonderlijk en kunnen ook onafhankelijk van elkaar worden verwisseld. Het voordeel van dit systeem is dat de basisplaat op de huid niet dagelijks hoeft te worden verwisseld, maar enkele dagen blijft zitten. Het doel van het jejunostoma is om het natuurlijke spijsverteringsproces te omzeilen, aangezien de ontlasting niet via de anus naar buiten gaat, maar via de buikwand naar de kunstmatige anus wordt geleid. Deze procedure 'immobiliseert' delen van de darm en het gezonde deel blijft intact. Na de operatie in veel gevallen een nutritioneel middel therapie wordt uitgevoerd om het organisme aan te passen aan de veranderde spijsverteringssituatie. Om deze acclimatiseringsfase te overbruggen, nutritioneel therapie voorziet de patiënt door middel van een infuus van belangrijke voedingsstoffen. Het compenseert het verlies aan voedingsstoffen van mineralen zoals kalium, natrium en magnesium en voor water verlies.
Risico's, bijwerkingen en gevaren
In Duitsland leven ongeveer 100,000 mensen met een permanente of tijdelijke stoma. Vanuit medisch oogpunt zijn er geen volksgezondheid beperkingen omdat de dikke darm geen vitaal orgaan is. Desalniettemin is er in de eerste periode een verandering die even wennen is vanwege de 'omgeleide' stoelgang Veel patiënten kunnen goed omgaan met deze verandering, een groot deel is puur een kwestie van de hoofd, aldus de doktoren. Desalniettemin melden veel van de getroffenen aanzienlijke bijwerkingen, die niet alleen medisch maar ook sociaal van aard zijn. Veel jongeren onder de dertig jaar moeten na verwijdering van de dikke darm leven met een kunstmatige darmuitlaat. In de meeste gevallen werd het orgel verwijderd vanwege gedegenereerd poliepen Deze patiënten klagen over beperkingen in hun sociale contacten en dat ze geen 'normale' relaties meer kunnen hebben, vooral niet op seksueel gebied. Activiteiten met vrienden zijn zeer beperkt door de veranderde voedingssituatie. De grootste bijwerking van de stoma is echter chronische pijn van de huidgebieden die direct door de darmstoma worden aangetast. Wondcomplicaties treden vooral op als de basisplaat niet goed is gesneden en de huidomgeving niet kan beschermen tegen de agressieve ontlasting. Diverse pasta's en crèmes zijn beschikbaar voor wondverzorging, en het reinigen gebeurt met vlieskompressen en pH-neutrale zeep. Wondverzorging wordt door veel patiënten als gecompliceerd beschreven; verschillende wijzigingen van gips of dressing per dag zijn nodig als de getroffen gebieden gaan sijpelen. Een groot aantal stomapatiënten heeft ervaren dat de professionele staf, bijvoorbeeld stomaverpleegkundigen in ziekenhuizen, overstelpt wordt met wondverzorging wegens tijdgebrek. Zij hebben de mogelijkheid om deskundige wondzorg te laten voorschrijven in darmcentra of door deskundig verplegend personeel op de polikliniek via de huisarts. In sommige gevallen treden ernstige postoperatieve complicaties op, zoals infecties, waardoor een langdurig verblijf in het ziekenhuis noodzakelijk is.
