Hoe azelastine werkt
Bij allergieën, bijvoorbeeld voor graspollen of dierenharen, veroorzaken stoffen die eigenlijk onschadelijk zijn (allergenen) een overmatige immuunreactie in het lichaam. Deskundigen hebben nog niet definitief duidelijk gemaakt waarom dit bij sommige mensen gebeurt. Het verloop van een allergische reactie is nu echter zeer goed bekend en heeft de ontwikkeling van anti-allergische middelen mogelijk gemaakt.
H1-antihistaminica zoals azelastine
Sommige hiervan behoren tot de klasse van H1-antihistaminica. In het geval van een allergie scheiden bepaalde afweercellen (mestcellen) in de weefseltussenruimten grote hoeveelheden van de ontstekingsboodschapper histamine af. Dit bindt zich aan specifieke aanhechtingsplaatsen van de weefselcellen (histaminereceptoren) en geeft hen een signaal dat er zojuist een immuunreactie is geactiveerd.
Hierdoor worden bijvoorbeeld de slijmvliezen van de nasopharynx en de ogen beter van bloed voorzien om daar verdere immuuncellen te transporteren. Het weefsel wordt rood, zwelt op en er ontstaat jeuk om eventueel aanwezige vreemde voorwerpen te verwijderen. Bovendien ontsnapt er weefselvloeistof om vreemde lichamen en ziekteverwekkers weg te spoelen – de neus loopt en de ogen tranen.
Het bijzondere aan azelastine is de ‘combinatiewerking’: naast de antihistaminische werking stabiliseert het ook de mestcellen, waardoor deze bij irritatie minder histamine vrijgeven.
Absorptie, afbraak en uitscheiding
Wanneer azelastine-neusspray en oogdruppels worden gebruikt, komt er zeer weinig actief ingrediënt in de systemische circulatie terecht. Wanneer azelastinetabletten worden ingenomen, wordt azelastine snel via de darmen in het bloed opgenomen en vervolgens snel door de lichaamsweefsels gedistribueerd.
Na ongeveer 20 uur is het gehalte aan werkzame stof in het bloed met de helft gedaald. Het eveneens werkzame afbraakproduct desmethylazelastine dat in de lever wordt gevormd, is na ongeveer 50 uur voor de helft afgebroken of uitgescheiden.
Ongeveer driekwart van de werkzame stof en de afbraakproducten ervan worden via de ontlasting uitgescheiden, de rest verlaat het lichaam via de urine.
Wanneer wordt azelastine gebruikt?
Het anti-allergische medicijn azelastine is goedgekeurd voor de behandeling van seizoensgebonden en het hele jaar door allergische rhinitis (zoals hooikoorts) en allergische conjunctivitis.
Volg voor de duur van het gebruik altijd de instructies van uw arts of apotheker of de informatie in de bijsluiter van het gebruikte preparaat.
Hoe gebruikt u azelastine?
Oogdruppels
Tenzij anders vermeld of voorgeschreven, mogen volwassenen tweemaal daags azelastine oogdruppels gebruiken (1 druppel per oog). Bij ernstige symptomen kan de toediening worden verhoogd tot viermaal daags.
De oogdruppels kunnen ook bij kinderen worden gebruikt; de leeftijd waarop ze moeten worden gebruikt, kan afhankelijk zijn van het betreffende preparaat. U kunt dit het beste aan de kinderarts of apotheker vragen.
Bij gebruik van azelastine oogdruppels moet strikte hygiëne in acht worden genomen (vooraf handen wassen, het oog niet aanraken bij het openen van de injectieflacon, letten op de houdbaarheid van het preparaat na opening – dit is meestal vier weken).
Neusspray
Tenzij anders aangegeven of voorgeschreven, gebruiken volwassenen tweemaal daags azelastine-neusspray met één verstuiving per neusgat. Vóór het eerste gebruik moet de spray meerdere keren worden bediend om het pompmechanisme te vullen.
Nog een tip voor het gebruik van de neusdruppels bij kinderen: Als het kind tijdens de toediening zijn of haar hoofd iets naar voren houdt, zal er minder van de bitter smakende oplossing door de keel lopen en in de mond worden geproefd.
Tablets
Azelastine-tabletten worden doorgaans tweemaal daags ingenomen met een glas water, onafhankelijk van voedsel. Patiënten ouder dan 65 jaar en patiënten met een lever- of nierfunctiestoornis moeten de behandeling beginnen met één tablet per dag 's avonds. Meer specifieke instructies zullen door de behandelende arts worden gegeven. Volgens een doktersrecept zijn sommige tabletten goedgekeurd voor gebruik bij kinderen vanaf zes jaar.
Wat zijn de bijwerkingen van azelastine?
Bij gebruik van azelastine kan de bittere smaak leiden tot misselijkheid als de neusspray niet op de juiste manier wordt gebruikt (hoofd achterover gekanteld bij het spuiten).
Eén op de honderd tot duizend behandelde mensen klaagt over milde irritatie van de ogen en het neusslijmvlies, evenals over niezen en neusbloedingen.
Waar moet ik op letten bij het gebruik van azelastine?
Interacties
Tot nu toe zijn interacties tussen azelastine en andere actieve ingrediënten alleen bekend bij inname als tablet. Neusspray en oogdruppels vertonen geen interacties vanwege verwaarloosbare absorptie.
Azelastine wordt afgebroken door het leverenzym cytochroom 2D6 (CYP2D6). Geneesmiddelen die dit enzym remmen, kunnen de bloedspiegels van azelastine verhogen. Dit kan het aantal bijwerkingen verhogen.
Voorbeelden zijn onder meer antidepressiva (zoals citalopram, fluoxetine, moclobemide, paroxetine, venlafaxine, sertraline), antikankermiddelen (zoals vinblastine, vincristine, doxorubicine, lomustine) en bepaalde HIV-middelen (zoals delavirdine, ritonavir).
Kalmerende middelen, slaappillen, antipsychotische medicijnen, andere allergiemedicijnen en ook alcohol kunnen op onvoorspelbare wijze het depressieve effect van azelastine versterken.
Leeftijdsbeperking
De leeftijd waarop azelastinepreparaten worden goedgekeurd, is afhankelijk van het betreffende preparaat. Zowel de bijsluiter als de arts en apotheker geven hierover meer informatie.
Zwangerschap en borstvoeding
Oogdruppels en neusspray kunnen zowel tijdens de zwangerschap als tijdens het geven van borstvoeding worden gebruikt.
Hoe u medicijnen kunt verkrijgen met azelastine
Azelastine neusspray en oogdruppels zijn in Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland zonder recept verkrijgbaar en kunnen bij elke apotheek worden gekocht.
Voor azelastinetabletten of neussprays in combinatie met een glucocorticoïd (“cortisone”) is in alle drie de landen een recept vereist. Azelastine-tabletten zijn momenteel echter niet op de markt in Duitsland, Oostenrijk of Zwitserland (vanaf november 2021).
Sinds wanneer is azelastine bekend?
Azelastine behoort al tot de tweede generatie H1-antihistaminica en is daarmee een doorontwikkeling van de eerste beschikbare allergiemiddelen. Vergeleken met zijn voorgangers heeft het minder bijwerkingen en wordt het beter verdragen. Azelastine-neusspray en -tabletten werden in 1991 goedgekeurd, gevolgd door oogdruppels met de werkzame stof azelastine in 1998.
