heparine als anticoagulans is onmisbaar geworden in de huidige geneeskunde: of het nu gaat om de behandeling van acute levensbedreigende gebeurtenissen zoals een hart- aanval of pulmonaal embolie, of als een profylactisch middel administratie voorkomen trombose tijdens een operatie of lange vliegreizen, heparine en zijn verschillende derivaten zoals Mono-Embolex or Clexane zijn overal belangrijke basisbouwstenen van medisch handelen. Nog heparine is eigenlijk een stof die van nature in het lichaam wordt geproduceerd.
Wat is heparine?
Het is onmogelijk om de moderne geneeskunde zonder heparine als antistollingsmiddel voor te stellen. Heparine is een stof die in de farmacologie wordt gebruikt als een medicijn dat interfereert met en remt bloed stolling. Heparine wordt daarom ook wel een bloed dunner. Chemisch gezien is heparine een glucosaminoglycaan, dwz een keten van aminosuikers, die van nature voorkomt in mestcellen van menselijk en dierlijk weefsel. Natuurlijke heparine wordt daarom oorspronkelijk voornamelijk gewonnen uit de dunne darm slijmvlies van varkens, die bijzonder rijk is aan deze stof.
Farmacologische werking
Vanwege het vrij korte-termijneffect van heparine, wordt het medicijn voornamelijk in acute noodsituaties of voor een korte tijd in het ziekenhuis gegeven, en niet als een permanent therapie (zoals het geval is met andere "bloed verdunners ”zoals Marcumar of aspirine De stof kan worden toegediend in de ader (intraveneus), waar het onmiddellijk van kracht wordt, of door injectie in het onderhuidse vetweefsel, vanwaar het vervolgens langzaam en continu gedurende een langere periode en in lagere doses het organisme binnendringt. De farmacologische werking berust op een ingreep in het natuurlijke stollingsproces van het bloed: verschillende stollingsfactoren zwemmen dagelijks in ons bloed rond en klonteren als reactie op bepaalde prikkels samen met het bloed. bloedplaatjes (trombocyten), waardoor ze verstopt raken wonden, maar ook het veroorzaken van noodsituaties zoals trombose, beroertes of hart- aanvallen. Bij gezonde mensen wordt deze stollingsactiviteit gecontroleerd door tegenhangers zoals antitrombine III, die de constant spontaan stollingsfactoren weer oplost en zo overmatige bloedstolling en dus infarcten en trombose kan voorkomen. Heparine wordt door het lichaam zelf afgegeven om in kritieke situaties te activeren antitrombine III en zijn bindende kracht voor de stollingsfactoren ongeveer honderdvoudig vergroten. Als heparine wordt verkregen uit varkensdarmen of runderlongen en chemisch wordt verwerkt, kan het aan mensen worden toegediend en hun bloedstolling effectief onderdrukken. Veel andere vertegenwoordigers van de heparinoïde groep worden tegenwoordig ook synthetisch geproduceerd en farmacologisch gemodificeerd om ze langer of minder allergeen effectiever te maken.
Medische toepassing en gebruik
Het scala aan toepassingen voor heparines is breed en verspreid over het spectrum van de geneeskunde: injectie in het onderhuidse vetweefsel kan bijvoorbeeld worden gebruikt tijdens lange vliegtuig- of busreizen om het risico op trombose Verpleegkundigen doen hetzelfde in ziekenhuizen tijdens lange verblijven of voor en na operaties. Zelfs nadat been blessures, bijvoorbeeld wanneer een gipsverband of spalk langdurig gedragen moet worden, is het handig om de bloedstolling voor korte tijd te onderdrukken door dagelijks een dosis van heparine. In de meeste gevallen worden niet de originele heparines gebruikt, maar gemodificeerde stoffen met hetzelfde effect maar met betere farmacologische omstandigheden en minder bijwerkingen. Klassieke heparine wordt echter nog steeds gebruikt: in de acute toestand therapie van een hartinfarct, darminfarct, pulmonaal embolie, been ader trombose en beroertewordt heparine intraveneus toegediend in hoge doses om het bestaande op te lossen bloedprop of in ieder geval voorkomen dat het groter wordt en zo erger voorkomen. Echter definitief therapie, bijvoorbeeld door hartkatheterisatie, volgt meestal.
Risico's en bijwerkingen
Heparine heeft, omdat het een stof is die van nature in het lichaam wordt aangemaakt, in principe vrij weinig bijwerkingen. Het grootste probleem vloeit dus ook voort uit de werking van de stof:
Door de bloedstolling te remmen, neemt het risico op bloeding toe, wonden genezen erger, en levensbedreigende interne bloedingen zoals hersenbloeding kan zelfs voorkomen. Om deze reden, vers geopereerde patiënten, mensen met open wonden or maag zweren, met ernstige hoge bloeddruk of bekende stollingsstoornissen mogen vaak geen heparine krijgen. Lagere doseringen of aanverwante stoffen zoals heparinoïden zijn hier soms een uitwijkmogelijkheid. De administratie van heparine is uiteindelijk altijd een afweging tussen het risico van de onderliggende ziekte en het risico van een bloeding bijwerking. Verder allergische reacties of haaruitval kan voorkomen, en osteoporose is ook beschreven als een bijwerking van langdurige heparinetherapie. In ziekenhuizen wordt het optreden van zogenaamde heparine-geïnduceerd trombocytopenie (HIT), dwz een gebrek aan bloed bloedplaatjes vanwege heparine administratie, wordt gevreesd. Dagelijks Grensverkeer bloedbeeld is daarom essentieel tijdens hogedosis heparine therapie.
