De buikwand bestaat uit drie lagen samengesteld uit verschillende soorten weefsel en begrenst de buikholte met de buikorganen. Schade aan de weefsels van de buikwand of verzwakking van de spieren die erbij horen, leidt tot verschillende symptomen.
Wat kenmerkt de buikwand?
De buikwand omgeeft en begrenst de buikholte. Het verbindt de borst en bekken. De buikwand is verdeeld in drie delen, de ventrale (voorkant), laterale (zijkant) en dorsale (achterkant) delen. De term buikwand wordt meestal gebruikt om alleen de ventrale en laterale delen van de buikwand aan te duiden. De buikwand is opgebouwd uit drie lagen met verschillende soorten weefsel. De ventrale en laterale delen van de buikwand zijn verstoken van bot, en hier is de middelste spierlaag en pezen draagt het grootste deel van de lading. De organen in de buikholte en de vetweefsel gedekt door de buikvlies druk uitoefenen op de buikwand, die wordt tegengegaan door de buikspieren.
Anatomie en structuur
De oppervlakkige laag van de buikwand bestaat uit de zogenaamde cutis, de epidermis en dermis. Hieronder is de subcutis, een huid laag van verbindende en vetweefsel, en de fascia abdominalis, de oppervlakkige lichaamsfascia. De bindweefsel is doordrongen van bloed schepen en zenuwen De middelste laag bestaat uit verschillende buikspieren, de fascia transversalis (de interne buikfascia) en de rectusschede. De buikspieren omvatten de obliquus externus abdominis-spier (externe buikspier), de obliquus internus abdominis-spier (interne schuine buikspier), de transversus abdominis-spier (transversale buikspier) en de rectus abdominis-spier (rechte buikspier De rectusschede is een kanaal gevormd door peesplaten, die spieren bevat, zenuwen en schepen De derde of diepe laag van de buikwand bevat bindweefsel en wat wordt genoemd buikvlies of peritoneum, dat de buikholte bekleedt. De buikvlies hecht aan de interne buikfascia met het pariëtale peritoneum, het buitenblad van het peritoneum. Het viscerale peritoneum bedekt de buikorganen.
Functie en taken
De buikwand heeft meerdere functies. Het dient bijvoorbeeld om de buikorganen te beschermen. Deze omvatten de lever, galblaas, maag, darmen, pancreas en milt In de onderhuid, het zogenaamde onderhuidse weefsel, kan vet worden opgeslagen als energieopslag voor het lichaam. De opslag van vet dient tevens als bescherming tegen warmteverlies. De middelste, spierlaag van de buikwand zorgt voor voorwaartse beweeglijkheid van de romp en laat het bovenlichaam draaien. Het stabiliseert ook de buikwand. Als ademhalingsondersteunende spieren ondersteunt de musculatuur van de buikwand de uitademing en de interactie tussen de hartslag en ademhaling Ze ondersteunen ook de wervelkolom- en rugspieren. Met behulp van de zogenaamde buikpers, waarbij druk wordt uitgeoefend op de buikholte door het aanspannen van de buikspieren, kan de ontlasting worden ondersteund in interactie met de bekkenbodem spieren en de diafragma Evenzo kunnen de spieren van de buikwand helpen de blaas in gevallen van disfunctie van de blaas. De buikpers kan ook het effect van de bevalling tijdens het geboorteproces versterken. Het peritoneum, dat in plooien in de diepe laag van de buikwand ligt, omhult de buikorganen en kan de zogenaamde peritoneale vloeistof afgeven en opnemen, een afscheiding die als een soort glijmiddel fungeert. Hierdoor kunnen de organen in de buikholte gemakkelijker tegen elkaar bewegen. Dit is bijvoorbeeld nodig tijdens de voedselopname door een gevuld maagTijdens zwangerschap, tijdens bewegingen en tijdens ademhaling Tegelijkertijd houdt het de buikorganen in hun beoogde positie en beschermt het ze. Het peritoneum is doordrongen van bloed en weefselvocht schepenevenals zenuwen, en levert daardoor de organen.
Ziekten en aandoeningen
Ziekte of schade aan de buikwand kan leiden op verschillende klachten. Deze omvatten trekken pijn in de buikstreek, wat vaak ernstiger is bij het verplaatsen, hoesten of tillen van zware voorwerpen dan in rust. Zwaktes of scheuren in de lagen van de buikwand kunnen bijvoorbeeld leiden aan wat bekend staat als een hernia, of breuk, waarbij de ingewanden naar buiten kunnen duwen, uitsteeksels kunnen vormen en zichtbaar zijn door een knobbel op de plaats van de breuk.Er zijn zwakke punten, bijvoorbeeld in de navelstreng en inguinale gebieden, waar een navelstreng of liesbreuk kunnen optreden, wat geen botbreuken zijn, maar hernia's. Hernia's behoren tot de meest voorkomende chirurgische aandoeningen. Een hernia kan ook het gevolg zijn van een misvorming van de buikwand op embryonale leeftijd, waarbij al gaten in de weefsellagen kunnen ontstaan door een gebrek aan bloed levering. Evenzo kan een hernia het gevolg zijn van een zogenaamde postoperatieve laparoschisis. Dit verwijst naar een spleet in de weefsellagen die ontstaat na een chirurgische ingreep. Ontsteking van de buikwand kan leiden tot een reflex defensieve spanning van de buikspieren. Als het buikvlies geïrriteerd is, kan dit leiden tot misselijkheid en braken or duizeligheid. In een voorwaarde ascites genoemd, hoopt er zich meer vocht op in het peritoneum en de buik zwelt op. In appendicitis, ontsteking van het peritoneum komt vaak voor als een bijkomende ziekte en wordt geassocieerd met ernstig pijn Als de buikspieren van de middelste laag van de buikwand te zwak zijn ontwikkeld, rug pijn kan gebeuren. De lumbale wervelkolom buigt naar voren, er ontstaat een holle rug en kan naast spanning in de rugspieren leiden tot blijvende schade aan de tussenwervelschijven. Een ander probleem met betrekking tot de buikwand kan zijn tumor ziekten zoals lipomen of liposarcomen in de onderhuid. Bovendien, in tumor ziekten van de interne organen, metastasen vormen zich vaak in het peritoneale gebied.
