In dit land komen hormoongerelateerde ziekten zoals suikerziekte, reumatiek of schildklierstoornissen komen vaak voor. Deze maken deel uit van het behandelingsspectrum van de endocrinoloog. Wanneer echter neurologische of psychiatrische stoornissen worden toegevoegd, behoren de diagnose en behandeling van deze ziekten tot de taken van de neuro-endocrinologie.
Wat is neuro-endocrinologie?
Als een subveld van endocrinologieis de neuro-endocriene wetenschap gewijd aan de wisselwerking tussen het zenuwstelsel en het endocriene systeem. Neuro-endocrinologie houdt zich bezig met zowel de studie als de diagnose en behandeling van neuro-endocriene aandoeningen. Als een subveld van endocrinologieis de neuro-endocriene wetenschap gewijd aan de interactie tussen het zenuwstelsel en het endocriene systeem. Enerzijds het effect van het centrale zenuwstelsel op hormonale processen wordt onderzocht. Aan de andere kant gaat het om de mate waarin de hormonen circuleert in de bloed invloed op de activiteit van zenuwcellen. De centrale interface tussen de zenuwstelsel en het hormonale systeem bevindt zich in de mens hersenen. Deze worden de hypothalamus en hypofyse en zijn verantwoordelijk voor het reguleren van belangrijke lichaamsfuncties. Ze regelen bijvoorbeeld stofwisselingsprocessen, voedselopname, voortplanting en borstvoeding. De functie van de schildklier en de bijnieren worden ook gecontroleerd door de hypothalamus en hypofyse Ziekten van neuro-endocriene oorsprong veroorzaken gevarieerde en niet-specifieke symptomen, zodat ze in veel gevallen pas na vele jaren worden gediagnosticeerd.
Behandelingen en therapieën
Het belangrijkste onderwerp van neuro-endocrien onderzoek is hormonen, in het bijzonder peptidehormonen. Deze functioneren in het lichaam niet alleen als boodschappers, maar ook als neurotransmitters bij signaaltransductie in de centrale zenuwstelsel Een verstoring van de hormoonproducerende cellen en weefsels kan verschillende ziektebeelden veroorzaken. Jaarlijks worden duizenden patiënten behandeld voor hormoon- en stofwisselingsstoornissen. Neuro-endocriene ziekten zijn onderverdeeld in verschillende categorieën:
- Ziekten van de hypothalamus-hypofyse-as,
- Ziekten van de perifere klieren,
- Stofwisselingsziekten,
- Stoornissen in de geslachtsontwikkeling.
Het gevolg van hypofyse-disfunctie kan hypofyse-insufficiëntie zijn of zelfs een hypofyse tumor De pathogenese en therapie van hypofysetumoren zijn momenteel de focus van neuro-endocrien onderzoek. Door de mechanismen die interactief zijn in hypofysetumoren bloot te leggen, kunnen immunosuppressieve therapeutische methoden worden ontwikkeld. Daarnaast speelt onderzoek naar stofwisselingsstoornissen een essentiële rol bij het ontstaan van antidepressivum behandelingen, aangezien veranderingen in het metabolisme vaak worden waargenomen bij depressieve patiënten. Bij patiënten met actieve hypofyse-adenomen is de kwaliteit van leven ernstig aangetast. Ze kunnen slaapstoornissen ervaren of toenemen pijn Verbetering vindt pas plaats na succesvol therapie van de hormonale overmaat. Gendergelijkmakende hormoonbehandeling voor transseksualiteit maakt ook deel uit van het behandelspectrum van de neuro-endocrinologie. Hormoonbehandeling is ook een optie als een patiënt hormooninsufficiëntie heeft. Dit is bijvoorbeeld het geval na een craniocerebrale trauma of subarachnoïdale bloeding Over het algemeen zijn de onderzoeksfocus en het behandelingsspectrum van dit deelgebied erg breed.
Diagnose- en onderzoeksmethoden
Er zijn verschillende onderzoeksmethoden voor de diagnose van neuro-endocriene aandoeningen. Welke methode het meest geschikt is, hangt volledig af van de klachten en symptomen die optreden. Zo kunnen niet-invasieve onderzoeken worden uitgevoerd met behulp van een ultrageluid machine, die ook niet wordt blootgesteld aan straling. Echografie toont een morfologisch beeld van organen zoals de schildklier, testikels en lever Hieruit kan de arts zien of het weefsel van een orgaan afwijkingen vertoont. EEN botdichtheid Meting met behulp van DXA geeft informatie over of de botdichtheid van een persoon is verminderd. In de regel wordt botweefsel voortdurend afgebroken en opnieuw gevormd. Bij een endocrinologische aandoening wordt dit proces echter verstoord, waardoor het afgebroken botweefsel niet snel genoeg kan worden omgebouwd. Deze aandoening komt bijvoorbeeld voor bij vrouwen na menopauze Met behulp van magnetische velden en radiogolven kunnen de interne weefselstructuren via MRI in beeld worden gebracht door met een computer een dwarsdoorsnede van het lichaam te maken. Deze methode kan worden gebruikt om elke kleine verandering in het lichaam te detecteren, inclusief vermoedelijk hypofyse-adenoom. De methode om de elektrische activiteit van de hart- heet ECG. Dit wordt afgeleid en geregistreerd als curven. Aan de hand van de curven kan de arts zien of er een storing is in de hart- ritme en hartslag Als een van de curven afwijkt van de norm, kan er sprake zijn van een ziekte of een overdosis van bepaalde medicijnen. UKG (echocardiografie) wordt gebruikt om de anatomische structuren van de hart- in plaats van hartactiviteit. Deze methode is onschadelijk voor de patiënt omdat ze sonografisch wordt uitgevoerd. Op deze manier kunnen ook de hartspieren en kleppen in beeld worden gebracht en hun functie worden beoordeeld. Een meting van de lichaamssamenstelling kan bijvoorbeeld worden overwogen als gewichtsvermindering als therapeutische maatregel vereist is. Met behulp van deze methode kan de distributie of vetweefsel in het lichaam kan worden berekend. Zo wordt bijvoorbeeld de verhouding taille- tot heupomtrek bepaald. Een andere methode om de lichaamssamenstelling te meten is bio-elektrische impedantieanalyse (BIA). Een zwakke meetstroom wordt via twee elektroden door het lichaam gestuurd om te meten lichaamsvet percentage, spier massa net zoals water percentage. Voor sommige stofwisselingsziekten, zoals suikerziekte dieet moet worden veranderd. Zo bieden veel neuro-endocrinologische poliklinieken hun patiënten ook voeding en suikerziekte counseling om hen te helpen hun kwaliteit van leven te verbeteren en hun symptomen te verminderen. Bij deze methode worden eerst de eetgewoonten van de patiënt geanalyseerd. Vervolgens wordt een geïndividualiseerd voedingsplan opgesteld op basis van de behoeften van de patiënt. Vaak wordt ook een basale metabolische snelheidsmeting gebruikt om de dieet plan. Dit komt doordat onder invloed van bepaalde medicijnen of ziekten de individuele basale stofwisseling ook kan veranderen.
