Cysten zijn weefselholtes die zijn bekleed met een epitheelcellaag en die vochtophopingen van weefsel kunnen bevatten water, bloed of, in het geval van ontstoken cysten, pus In het geval van cysten van de kaak bevinden deze holtes zich in de onderste of bovenkaak bot of in het aangrenzende zachte weefsel.
Wat zijn cysten van de kaak?
Kaakcysten ontwikkelen zich vaker in de bovenkaak dan in de onderkaak en komen meestal voor op middelbare leeftijd. Er zijn twee soorten kaakcysten: odontogene cysten, die ontstaan uit tandweefsel, en niet-odontogene cysten, die zich ontwikkelen in het omringende zachte weefsel. De cyste wordt van zijn omgeving gescheiden door de cystewand (capsule of omhulsel van zacht weefsel) en heeft geen drainage. De inhoud van de cyste wordt meestal geproduceerd door de epitheelcellen die de binnenwand van de cyste bekleden. Omdat de inhoud van de cyste niet kan wegvloeien, groeit de cyste na verloop van tijd en drukt op aangrenzend weefsel. In de overgrote meerderheid van de gevallen zijn kaakcysten goedaardig en worden ze pas opgemerkt als ze ongemak veroorzaken door te groeien.
Oorzaken
Oorzaken zijn onder meer groeistoornissen of slechte ontwikkeling, genetische aanleg en ontsteking, die kunnen bijdragen aan de vorming van een kaakcyste. Ongeveer 80% van alle kaakcysten zijn odontogene cysten die zich vormen wanneer ontsteking komt voor aan de wortelpunt van een zieke of dode tand Deze ontstekingen kunnen bijvoorbeeld het gevolg zijn van wortelkanaalbehandeling met irritatie van het wortelmembraan en staan ook bekend als radiculaire cysten. Folliculaire cysten, aan de andere kant, ontwikkelen zich in de foetus in de baarmoeder wanneer de tandkiem wordt gevormd. Dit type kaakcyste omringt de melktand zelfs voordat deze uitbarst. Sommige folliculaire cysten liggen ook direct op de tand en puilen het tandvlees uit nog voordat de tand door het tandvlees heen breekt. Parodontale cysten vormen zich op gezonde tanden, terwijl tandvleescysten vaak worden aangetroffen in de buurt van hoektanden of de voorste kiezen. Niet-odontogene cysten ontstaan uit het zachte weefsel rondom de kaakbeen Ze bevinden zich meestal in het gehemelte of maxillaire sinus en kan leiden tot een verkeerde uitlijning van de tanden, naast andere problemen.
Symptomen, klachten en tekenen
Kaakcysten veroorzaken in het begin meestal geen duidelijke symptomen. De eerste symptomen verschijnen wanneer de holtes een grote omvang hebben bereikt. Ze kunnen dan van buitenaf worden gevoeld en bij palpatie met een vingerkan een krakend of krakend geluid hoorbaar zijn. Naarmate de cysten vorderen, veroorzaken ze weefselschade in het aangrenzende gebied. Doorligwonden, zwelling en infectie zijn mogelijk, evenals botbreuken of vervorming. Als de cysten op een zenuw drukken of weefsel in het kaakgebied verplaatsen, pijn komt ook voor. De pijn wordt meestal omschreven als saai of kloppend. Het komt meestal in fasen voor en kan uitstralen naar omliggende delen van het lichaam. Als de groei van de kaakcysten verder vordert, kan een verkeerde uitlijning of losraken van de tanden optreden. Verdere groei van de cysten leidt uiteindelijk tot verlies van tanden in het getroffen gebied. Dit gaat gepaard met slijtage van het kaakbot. Dit proces kan maanden of jaren duren en manifesteert zich door toenemend pijn en instabiliteit van de kaakbeen Als de cysten onbehandeld blijven, kan de kaak breuk Bovendien kunnen de cysten scheuren en veroorzaken ontsteking of infectie.
Diagnose en progressie
Omdat kaakcysten groeien zeer langzaam en veroorzaken lange tijd geen symptomen, in veel gevallen worden ze alleen bij toeval ontdekt tijdens Röntgenstraal or ultrageluid onderzoeken of tandheelkundige behandelingen. Als de cysten groter worden, kunnen ze pijn en niet-specifieke druksensaties veroorzaken in het gebied van de kaakbeen door de verplaatsing van het omliggende weefsel. Als de kaakcyste niet wordt behandeld, kan deze zelfs het kaakbot "verzachten" en vervormen. Als u op uw vinger tegen een door de cyste opgezwollen kaakbot is een soort krakend geluid te horen. In verdere stadia kan de cyste het kaakbot zo vervormen dat het zijn substantie en stabiliteit verliest, wat zelfs kan leiden aan gezichtsmisvorming. Zenuwschade met bijbehorende verlamming is ook mogelijk.
Complicaties
In veel gevallen veroorzaken kaakcysten geen specifiek ongemak of complicaties; ze kunnen zich gedurende meerdere jaren in het lichaam van de patiënt verspreiden en veroorzaken geen pijn of ander ongemak. Kaakcysten kunnen echter ook zwelling van de kaak veroorzaken, wat meestal zichtbaar is. Evenzo kan een zachte druk op de kaak de cyste diagnosticeren. Evenzo kan de cyste het bot van de kaak vervormen en ernstige pijn veroorzaken. Evenzo treedt misvorming van het gezicht op, wat niet zelden leidt tot Depressie of ander psychisch ongemak. Als gevolg hiervan wordt de kwaliteit van leven van de patiënt aanzienlijk beperkt en verminderd. Verlamming van het gezicht kan optreden, waardoor de opname van vloeistoffen en voedsel moeilijk kan zijn voor de getroffen persoon. Het verwijderen van kaakcysten wordt meestal uitgevoerd door een chirurg of door een tandarts. Er zijn geen bijzondere complicaties verbonden aan deze procedure. De getroffen patiënten zijn echter nog steeds afhankelijk van inname antibiotica om ontsteking na verwijdering te voorkomen. De levensverwachting van de patiënt wordt meestal niet verminderd door de kaakcysten.
Wanneer moet je naar een dokter?
Omdat een cyste van de kaak vaak lange tijd asymptomatisch blijft, moet de getroffen persoon regelmatig tandheelkundige controles bijwonen. In veel gevallen incidentele bevindingen leiden tot de ontdekking van bestaande cysten. Een bezoek aan de dokter is noodzakelijk zodra er ongemak en onregelmatigheden optreden in de mondholte Als er pijn is, verschuiven of loskomen van de tanden, is een arts nodig. Als de pijn zich verder verspreidt in de hoofd gebied via het gezicht, moet een doktersbezoek worden gebracht. In geval van slaapstoornissen of onderbrekingen van concentratie, wordt ook een verduidelijking van de klachten aanbevolen. Als er problemen zijn met kauwen, zwelling of een beklemmend gevoel in de mondmoet een arts worden geraadpleegd. Als er onregelmatigheden worden opgemerkt tijdens het dragen bretels of als er storingen optreden bij een ingebouwd kunstgebit, moet een arts worden geraadpleegd. Weigering om meerdere dagen te eten en ernstige overgevoeligheid voor voedsel en vloeistoffen zijn indicaties die door een arts moeten worden beoordeeld. Als er, naast het ongemak van de tanden, afwijkingen zijn van de tandvlees of kaak, moet een controlebezoek aan een arts worden gemaakt. Verkleuring van de slijmvliezen en pus formatie in de mond moet worden voorgelegd aan een medische professional. Als er sprake is van een verkeerde uitlijning van de kaak, visuele veranderingen in de vorm van het gezicht of plotselinge bloeding in de mondmoet een arts worden geraadpleegd.
Behandeling en therapie
Als tijdens een beeldvormingsprocedure een cyste van de kaak werd ontdekt, wordt het verwijderen ervan altijd geadviseerd. Aan röntgenstraal en ultrageluid beelden is een cyste vaak niet te onderscheiden van een zelden voorkomende tumor, dus alleen verwijdering door een tandarts of kaakchirurg en eventueel daaropvolgend histologisch onderzoek kan informatie geven over het type cyste. Radiculaire cysten kunnen worden verwijderd met tandextractie vaak. Voor kleinere cysten in het kaakbot of het zachte weefsel wordt meestal een cystectomie (verwijdering) uitgevoerd, terwijl grotere en onhandig gelegen cysten mogelijk net worden ingesneden (cystostomie) om de inhoud van de cyste te laten wegvloeien. Als de cyste een holte in het kaakbot heeft gecreëerd, wordt deze gevuld met botvervangend materiaal om de stabiliteit van het kaakbot te behouden of te herstellen. Zowel verwijdering als incisie van de cyste vereisen een volgende behandeling antibiotica om ontstekingen te voorkomen. Kaakcysten kunnen terugkeren, wat betekent dat ze zich later weer op dezelfde locatie kunnen vormen.
Vooruitzichten en prognose
Kaakcysten worden meestal per ongeluk ontdekt door de behandelende tandarts. In de meeste gevallen stelt de arts ze vast op basis van een Röntgenstraal genomen vanwege een zieke tand. Over het algemeen worden dergelijke kaakcysten als onschadelijk beschouwd, maar moeten ze onmiddellijk worden behandeld. Als de getroffen persoon besluit om voor behandeling naar de dokter te gaan, wordt de bestaande kaakcyste operatief verwijderd. De resulterende holte wordt gevuld met een speciaal materiaal zodat mogelijke complicaties in een vroeg stadium kunnen worden uitgesloten. Als een dergelijke operatie niet wordt uitgevoerd, moet de getroffen persoon aanzienlijke problemen verwachten. Een bestaande kaakcyste kan binnen zeer korte tijd groter worden, zodat deze zelfs van buitenaf zichtbaar is. Bovendien zijn verkeerde uitlijning van de kaak of tanden mogelijk, die achteraf erg moeilijk en kostbaar zijn om te corrigeren. Om deze reden is het dringend nodig om dergelijke kaakcysten te verwijderen. Als de getroffen persoon besluit om een medische en medicamenteuze behandeling te ondergaan, kan een snel en tegelijkertijd volledig herstel worden verwacht. Zonder enige medische tussenkomst is zelfgenezing bijna onmogelijk. Kaakcysten zullen niet vanzelf achteruitgaan, dus naar de dokter gaan is essentieel.
het voorkomen
De beste profylaxe is een goede tandheelkundige zorg en mondhygiëne, een gezond dieet en regelmatige tandheelkundige controles. Ook bij lichte of onduidelijke klachten mag men niet terugdeinzen voor een bezoek aan de tandarts om tijdig een eventueel zich ontwikkelende kaakcyste op te sporen. Als een cyste is verwijderd of behandeld, is regelmatige follow-up noodzakelijk om een mogelijk recidief tijdig op te sporen.
Follow-up
Nazorg betreft vooral ziekten die na de eerste behandeling kunnen terugkeren therapie Tumoren zijn er onder. Artsen hopen op een betere prognose door vroeg met de behandeling te beginnen. Een dergelijke procedure kan ook geschikt zijn na het verwijderen van een kaakcyste. Dit komt doordat er in bepaalde gevallen een nieuwe formatie optreedt. Het ritme van een follow-up wordt afhankelijk van de oorzaak tussen de arts en de patiënt afgesproken. Röntgenfoto's waarop de cysten duidelijk te zien zijn, zijn geschikt voor diagnose. Verder is de nazorg gericht op het voorkomen van pijn en complicaties. Dit kunt u het beste bereiken door het direct na de operatie rustig aan te doen. Vaste voedingsmiddelen moeten korte tijd worden vermeden. De arts schrijft vaak speciale mondspoelingen voor om de hygiëne te garanderen. Als de wond aan het tandvlees is genezen, kan de acute nazorg eindigen. Er is alleen de kwestie van een nieuwe formatie. Kaakcysten hebben meestal geen behandeling nodig als ze nog klein zijn. Omdat er geen symptomen zijn, zien artsen vaak af van chirurgische verwijdering. In plaats daarvan kiezen ze voor de lange termijn therapie of nazorg, waarbij ze de ontwikkeling van de cysten observeren. Geschikt zijn bijvoorbeeld jaarlijkse controles waarbij het ontwikkelingsstadium door middel van röntgenonderzoek wordt geanalyseerd.
Wat u zelf kunt doen
Een cyste in de kaak veroorzaakt meestal geen ongemak, maar moet nog steeds worden behandeld door een tandarts. Anders wordt de holte groter en kan gezond weefsel worden verplaatst of een verkeerde uitlijning van de tanden ontstaan. Als zelfhulpmaatregel wordt aanbevolen dat getroffen personen een tandarts of kaakchirurg raadplegen bij de eerste tekenen van een cyste. Tot het bezoek aan de dokter mag het getroffen gebied niet worden geïrriteerd of aangeraakt met de tong, indien mogelijk, om letsel of de ontwikkeling van bacteriële focus te voorkomen. Na de behandeling dienen eerst het advies en de instructies van de medische professional te worden opgevolgd. Een gedegen tandheelkundige en mondzorg is in principe belangrijk. Om het herstel soepel te laten verlopen, moet het lichaam voldoende worden gespaard. Dit betekent direct na de operatie afzien van eten en drinken. Geleidelijk aan kunnen vloeibare voedingsmiddelen zoals soepen of pap weer worden geconsumeerd. Alcohol, koffie en nicotine moet indien mogelijk worden vermeden, omdat het lichaam al aan veel wordt blootgesteld spanning In de dagen die volgen, moeten inspannende activiteiten en sporten worden vermeden. Daarnaast zijn regelmatige controles bij de tandarts geïndiceerd. Bij ongewenste complicaties dient de tandartspraktijk direct geraadpleegd te worden.
