Chloortetracycline is een werkzame stof die wordt gebruikt als een antibioticum bij mens en dier. Het helpt bij besmettelijke oogziekten en wondziekten van de huid Door zijn gebruik in de landbouw kan het door de consumptie van graan in de voedselketen terechtkomen.
Wat is chloortetracycline?
Chloortetracycline is een werkzame stof die wordt gebruikt als een antibioticum bij mens en dier. Het helpt bij de behandeling van infectieuze oogziekten en wondziekten van de huid. Chloortetracycline (moleculaire formule: C22H23ClN2O8) is een kristallijne vaste stof, die geel, geurloos en slecht oplosbaar is in water. De antibioticum behoort tot de groep van tetracyclines. In Duitsland wordt het medicijn verkocht als chloortetracyclinehydrochloride onder de handelsnamen Aureomycin, Aureomycin Eye Ointment (humane geneeskunde) en Animedazon Spray, Citrolan CTC, Cyclo Spray (diergeneesmiddel) en in Oostenrijk als Aureocort. Het antibioticum werd in 1945 ontdekt door de Amerikaanse botanicus Benjamin Duggar. In 1948 werd het actieve ingrediënt voor het eerst geïsoleerd uit de bacterie Streptomyces aureofaciens. De bacterie, die antibiotische activiteit heeft, wordt aangetroffen in de bovenste bodemlagen en is zeer effectief tegen stafylokokken, streptokokken en in het bijzonder bepaalde bacillen. Vanwege de gelige kleur noemde de wetenschapper het medicijn aureomycine. Hoewel het achtervoegsel -mycine eerder een schimmel suggereert, is het eigenlijk een bacterie. Dit is echter in staat schimmelklitten (mycelium) te vormen. In de diergeneeskunde wordt het medicijn meestal gebruikt als hydrochloride en in andere toedieningsvormen (spray, etc.) en wordt het gebruikt voor de behandeling van luchtweg-, urineweg- en gastro-intestinale infecties bij verschillende diersoorten. Om te controleren op mogelijke resistentie ertegen, wordt meestal vooraf een antibiogram gemaakt. Chloortetracycline die in de industriële landbouw wordt gebruikt, kan via vloeibare mest in de bodem terechtkomen, waar het wordt opgenomen door de wortels van graanplanten.
Farmacologische werking
Chloortetracycline is vergelijkbaar met doxycycline in termen van zijn werkingsspectrum. Het zorgt ervoor dat het infecteren bacteriën kan niet meer vormen eiwitten en dus groeien Dit remt de rijping en verspreiding van de pathogenen De stof is effectief tegen stafylokokken, streptokokken, chlamydia, pneumokokken, Escherichia coli en Haemophilus influenzae Het kan ook preventief worden toegepast tegen wondinfecties. Bij mensen wordt het alleen extern toegepast; bij dieren wordt het ook oraal toegediend (niet bij paarden en herkauwers). Chloortetracycline is slechts 30% biologisch beschikbaar in menselijke toepassingen en is 5 tot 5 1/2 uur effectief. Het bindt 50 tot 55% aan plasma eiwitten en ongeveer 75% wordt gemetaboliseerd in de lever Het wordt uitgescheiden via de urinewegen en de darmen (gal).
Medisch gebruik en toepassing
Wanneer aangebracht als oogzalf, wordt het gebruikt om te behandelen conjunctivitis (ontsteking van de bindvlies), oog huid irritatie, ooglid marge ontsteking (blefaritis), hoornvliesontsteking (keratitis) en trachoom (een chlamydia-infectie van het hoornvlies die kan leiden naar blindheid indien niet op tijd behandeld). Bovendien wordt chloortetracycline gebruikt voor huidinfecties veroorzaakt door etterende wonden, brandwonden en schaafwonden. Het helpt dus bij ontstoken talgklippen en zweetklieren (kooktabcessen), roos, baardschurften infecties van het nagelbed. Ulcus cruris ("open been"), een onderbeen zweer dat treft vooral patiënten met suikerziekte en decubitus zweren kunnen er ook buitengewoon effectief mee worden bestreden. Ze ontwikkelen zich vaak bij bedlegerige patiënten op huidlocaties die te lang aan druk zijn blootgesteld. Dit gebeurt bijvoorbeeld als de getroffen persoon niet vaak genoeg wordt verplaatst. De haarvaten van de huid worden dan samengedrukt, waardoor de huid niet meer voldoende krijgt zuurstof en voedingsstoffen. Als het resulterende zweer wordt niet op tijd behandeld, het tast zelfs weefsels en spieren ver beneden aan, wat leidt tot necrose (dood weefsel). Voor de duur van de toepassing als oogzalf mag de patiënt niet gebruiken contactlenzen onder alle omstandigheden. Als de patiënt is vergeten de zalf op de conjunctivale zak aan te brengen, mag hij of zij nooit tweemaal de hoeveelheid aanbrengen. Overtollige zalf kan eenvoudig worden weggeveegd met een schone papieren handdoek. De oogzalf wordt ten minste om de 0.5 uur in een streng van 1 tot 2 cm op de conjunctivale zak aangebracht. Mild ooginfecties gewoonlijk genezen na 2 dagen, maar de patiënt moet de behandeling nog 3 dagen voortzetten. In meer ernstige gevallen, extra oraal administratie of antibiotica mogelijk vereist. Na het aanbrengen van de oogzalf kan de gebruiker gedurende enkele minuten wazig zien.
Risico's en bijwerkingen
Allergische huidreacties (contactdermatitis, roodheid van de huid, [[uitslag | huiduitslag ||, toegenomen lichtgevoeligheid van de huid, jeuk) en allergische slijmvliesreacties kunnen optreden bij het gebruik van chloortetracyclinemiddelen. Als de patiënt fotodermatose ontwikkelt wanneer hij zijn huid aan UV-licht blootstelt, moet hij de behandeling onmiddellijk stopzetten en contact opnemen met zijn arts. Bij kinderen jonger dan 8 jaar kan het medicijn in zeldzame gevallen een vertraagde botontwikkeling en een onderontwikkelde tand veroorzaken glazuur, en permanente verkleuring van de tanden. Bovendien op lange termijn therapie met chloortetracycline, zoals met andere antibiotica, kan ertoe leiden dat de patiënt geïnfecteerd raakt met andere bacteriën en schimmels en ontwikkelen resistentie tegen bacteriestammen waartegen het medicijn niet effectief is. Chloortetracycline mag niet worden gebruikt als de persoon lijdt aan overgevoeligheid voor de werkzame stof of andere tetracyclines, in aanwezigheid van oculaire tuberculose, schimmelinfecties van het toepassingsgebied hepatisch en nierinsufficiëntie, lupus erythematosus en in het geval van pathogeenverandering. Zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoeding geven, moeten het medicijn ook vermijden, omdat het kan veroorzaken lever schade bij de aanstaande moeder en groeistoornissen bij het ongeboren kind. Het gaat ook over in moedermelk Vrouwen die de anticonceptiepil gebruiken, moeten een vermindering van de werkzaamheid van het anticonceptiemiddel verwachten. Het kan ook interageren met andere medicijnen.
