Vetweefsel vervult belangrijke functies in het menselijk lichaam. Er wordt onderscheid gemaakt tussen wit en bruin vetweefsel; waarbij het bruine gedeelte veel kleiner is dan het witte gedeelte.
Wat is vetweefsel?
Vetweefsel wordt gevormd uit reticulair bindweefsel en komt voor in verschillende delen van het menselijk lichaam. Er zijn twee soorten, bruin en wit, of geel, vetweefsel. Het bruine vet is nodig voor warmteproductie, het witte heeft verschillende taken. De componenten van lichaamsvet zijn vetcellen, adipocyten. Bruin vetweefsel wordt bij volwassen mensen slechts in kleine hoeveelheden en op zeer weinig plaatsen aangetroffen, bijvoorbeeld onder de oksels, in de borstholte in het mediastinum of op de nieren. Een baby heeft daarentegen een veel hoger aandeel bruin vetweefsel omdat het veel gevoeliger is voor koud Bij pasgeborenen zit bruin vet voornamelijk in de regio rond de borst en nek Wit vetweefsel wordt op basis van zijn functie onderverdeeld in isolerend vet, opslagvet (ook depotvet) en bouwvet. Bovendien dient het als een metabolisch orgaan, omdat het betrokken is energiemetabolisme. De distributie van wit vetweefsel verschilt bij vrouwen en mannen. Bij vrouwen wordt het voornamelijk opgehoopt onder de huid op de heupen, buik en dijen; bij mannen, het grotendeels jassen interne organen en het spijsverteringssysteem als visceraal vet.
Anatomie en structuur
Zowel wit als bruin vetweefsel zijn samengesteld uit vetcellen. Bruine vetcellen zijn plurivacuolair; dat wil zeggen, ze zijn gevuld met meerdere kleine lipidedruppeltjes. Ze hebben er veel mitochondria, die op hun beurt talrijke cytochromen (gekleurd eiwitten). Deze eiwitten zijn verantwoordelijk voor de bruine kleur. Wit vetweefsel daarentegen heeft univacuolaire vetcellen die slechts één grote lipidedruppel bevatten en veel groter zijn dan de cellen van bruin vetweefsel. Deze grote lipidedruppel (vacuole) drukt de celkern plat tegen de rand van de cel. Om de vacuole in vorm te houden, is deze omgeven door stabiliserende eiwitstructuren die tussenfilamenten worden genoemd. Elke vetcel wordt omhuld door een eiwitlaag die de basale lamina wordt genoemd. Talrijk bloed schepen ren door het witte vetweefsel. Het vet van het menselijk lichaam bevat veel oliezuur en is intens geel van kleur. De naam "wit vetweefsel" komt van het feit dat vet standaard wordt gewonnen uit vetcellen die voor onderzoeksdoeleinden zijn voorbereid, en deze lege cellen zien er onder de microscoop wit uit.
Functie en taken
Bruin vetweefsel heeft als taak warmte te genereren. Vooral in de kindertijd is deze functie nodig omdat de thermoregulatie van pasgeborenen nog niet ontwikkeld is. De opwekking van warmte wordt veroorzaakt door zenuwen van de sympathieke zenuwstelsel, die het hormoon vrijgeven noradrenaline. Dit releases vetzuren, die oxideren door een speciaal proces. Deze oxidatie genereert warmte, die wordt overgedragen via de bloed schepen naar de bloedsomloop en uiteindelijk naar de organen. Het witte vetweefsel heeft verschillende functies. Enerzijds dient het als energiereserve in de vorm van opslag- of depotvet. Door deze reserve kan een persoon tot 40 dagen overleven zonder te eten. Opslagvet zit vooral in de onderhuid van de billen en buik, maar ook in de buikvlies huid langs de buikholte. De vetweefsel, bekend als bouwvet, heeft een beschermende functie. Het werkt als een kussen voor het lichaam en voorkomt mechanisch veroorzaakte verwondingen. Dit vet bevindt zich bijvoorbeeld onder de huid op de voetzolen, rond het oog, op de wangen en verder gewrichten, maar ook op organen zoals de nieren en hart- Bij onvoldoende voedselinname wordt dit vet ook gebruikt om het lichaam te voorzien, zo goed als de laatste beschikbare energiebron. Als het buikvet ook uitgeput is, resulteert dit in de ingevallen wangen en oogkassen die typisch zijn voor extreem ondervoede mensen. Ten slotte beschermt het isolerende vet, dat zich voornamelijk in het onderhuidse weefsel bevindt, het lichaam tegen het afgeven van teveel warmte naar buiten. Wit vetweefsel speelt bovendien een belangrijke rol in de stofwisseling van het menselijk lichaam.
Ziekten en kwalen
lipoom vertegenwoordigt een veel voorkomende verandering in vetweefsel. Het is een goedaardige groei die zich vormt in het onderhuidse vetweefsel Lipomen groeien heel langzaam, meestal op de rug of buik, armen of benen. Maar ze komen ook voor op het gezicht, veroorzaken meestal geen ongemak en medisch gezien is verwijdering niet nodig, tenzij de lipoom drukt op zenuwen or schepen In het gezicht, a lipoom wordt vaak verwijderd om cosmetische redenen. Kwaadaardig, aan de andere kant, komt minder vaak voor liposarcoom, een brok die zeer snel groeit en veroorzaakt pijn Het is waarschijnlijker dat het zich ontwikkelt bij oudere mensen; mannen worden vaker getroffen dan vrouwen. Liposarcomen worden veroorzaakt door de degeneratie van vetcellen. Liposarcoom moet operatief worden verwijderd. Een andere mogelijke ziekte in vetweefsel is necrose In dit geval sterven vetcellen af en dringen de lipidedruppeltjes in de cellen de omgeving binnen bindweefsel Dit resulteert in de vorming van zogenaamde valse cysten. Deze ziekte komt vaak voor in de vetweefsel van de vrouwelijke borst. Deze valse cysten zijn goedaardig en worden bij palpatieonderzoeken soms verward met kwaadaardige knobbeltjes. Uiteindelijk biedt alleen chirurgische verwijdering en histologisch onderzoek van de knobbels zekerheid. Necrose wordt veroorzaakt door verwonding of kneuzing van het borstweefsel.
