De ziekte van Scheuermann is een aandoening van de wervelkolom die zich vaak manifesteert op latere leeftijd. Door een groeistoornis van de wervellichamen, wigvormige wervels vormen, waarbij de tussenwervelschijven daartussen versmallen. Dit resulteert in het gebochelde met holle rug typisch voor De ziekte van Scheuermann.
Wat is de ziekte van Scheuermann?
De ziekte van Scheuermann werd ontdekt door de Deense radioloog Holger Scheuermann en naar hem vernoemd. Het treft meer adolescente mannen dan vrouwen. Geschat wordt dat ongeveer 10-20% van de bevolking hierdoor wordt getroffen groeistoornis van de wervellichamen in een min of meer uitgesproken vorm. Misvormingen van de basis- en bovenplaten van aangrenzende wervellichamen treden voornamelijk op in de borstwervels, resulterend in een wigvormige vorming van de wervellichamen. Hierdoor worden de tussenwervelschijven die zich tussen de wervellichamen bevinden smaller, wat op latere leeftijd tot diverse klachten leidt. Als de borstwervels worden aangetast door de groeistoornis, de typische gebochelde met holle rug en kromming van de wervelkolom. Als daarentegen de wervellichamen van de lumbale wervelkolom worden aangetast, ontwikkelt zich een platte rug. De ziekte van Scheuermann wordt ook wel osteochondritis deformans juvenilis dorsi genoemd.
Oorzaken
De werkelijke oorzaken van deze groeistoornis zijn nog onbekend. Er wordt echter aangenomen dat zowel een genetische aanleg als externe invloeden de groeistoornissen bevorderen. Naast de erfelijke aanleg lijken ook stofwisselingsstoornissen en hormonale invloeden op puberteitleeftijd een rol te spelen. Verschillende externe factoren, zoals een slechte houding wanneer u urenlang in een gebogen houding achter een bureau zit of zwakke spieren door onvoldoende lichaamsbeweging, worden ook beschouwd als bevorderlijk voor de ziekte van Scheuermann. De gebogen houding veroorzaakt een verhoogde druk op de voorste randen van de thoracale wervelkolom. Omdat de groeizone van de wervellichamen zich in de randgebieden bevindt, wordt de groei van de wervellichamen belemmerd en vertraagd door de verhoogde druk op de voorrand. Als gevolg hiervan zijn de wervellichamen groeien sterker aan de achterrand dan aan de voorrand, wat leidt tot de vorming van wigvormige wervellichamen. Dit leidt weer tot een verkleining van de afstand tussen de wervellichamen, een afvlakking van de tussenwervelschijven en een groter risico op breuk van de basis- en bovenplaten van de wervellichamen. Een andere oorzaak van de ziekte van Scheuermann wordt beschouwd als mechanisch overmatig gebruik van de wervelkolom, bijvoorbeeld bij wedstrijdsporters.
Symptomen, klachten en tekenen
De ziekte van Scheuermann is voor het geoefende oog vaak al uitwendig herkenbaar door een duidelijke ronding van de thoracale wervelkolom en een mogelijk compenserende holle rug in het gebied van de lumbale wervelkolom. De symptomen en klachten die verband houden met de ziekte van Scheuermann kunnen rechtstreeks worden afgeleid uit het uiterlijk. De sterke voorwaartse kromming in het thoracale gebied resulteert in rug pijn en nek spanning, vooral in de gevorderde staat. Hoofdpijn zijn ook mogelijk. Verdere spierspanning is het gevolg van het feit dat de wervelkolom aanzienlijke mobiliteit in het getroffen gebied verliest. In het BWS-gebied kan dit ook leiden naar pijn in de schouders en armen. Het is ook niet ongebruikelijk voor de interne organen om te reageren op de niet-fysiologisch vernauwde omstandigheden. Dus bij een ernstige manifestatie van de ziekte van Scheuermann kunnen de longen zich niet vrij ontwikkelen voor diepe inspiratie. Hartritmestoornissen en maag problemen behoren ook tot de late symptomen van de ziekte van Scheuermann. De lumbale wervelkolom compenseert vaak de kromming van de thoracale wervelkolom door een uitgesproken holle rug en hypermobiliteit te creëren. Dit kan ook leiden tot problemen. Een typisch symptoom is pijn in de onderrug, wat vooral gebeurt wanneer de buikspieren zijn in een zwakke staat van training. Andere complicaties zijn onder meer pijn in de benen met een aanzienlijk stralend karakter, wat het gevolg kan zijn van verzakking van schijfmateriaal in de wervelkanaal veroorzaakt door verhoogde vorming van holle rug.
Diagnose en verloop
Rugpijn bij de ziekte van Scheuermann. De ziekte van Scheuermann wordt gediagnosticeerd door middel van een radiografische diagnose. De Röntgenstraal toont de typische kromming van de wervelkolom en de wigvormige vervormde wervellichamen. Aan het begin van de ziekte zijn er nauwelijks symptomen. Naarmate de ziekte voortschrijdt, worden de schouders naar voren getrokken en wordt een gebochelde ontwikkelt. De gebochelde rug leidt tot een verhoogde belasting van de lumbale wervelkolom en de vorming van een holle rug. Om de pijn te verminderen, nemen patiënten vaak een verkeerde houding aan, wat leidt tot slijtage van de wervels en beschadiging van de spieren, pezen en ligamenten. In de meeste gevallen van de ziekte van Scheuermann vindt de volledige ontwikkeling van het klinische beeld echter niet plaats, omdat met het einde van de groeifase ook de misgroei eindigt.
Complicaties
In de eerste plaats leidt de ziekte van Scheuermann tot een kromming van de wervelkolom bij de patiënt. Dit gaat in de meeste gevallen gepaard met relatief hevige pijn, waardoor getroffenen hierdoor bewegingsbeperkingen ondervinden. De pijn kan ook 's nachts optreden en leiden slaapproblemen of andere onaangename gevoelens en Depressie Het is niet ongebruikelijk dat de pijn van de rug zich uitbreidt naar andere delen van het lichaam. De pijn in de rug zelf beperkt het dagelijkse leven van de patiënt aanzienlijk en leidt tot een aanzienlijk verminderde veerkracht van de patiënt. Bovendien wordt de groei van kinderen ook merkbaar beperkt en vertraagd door de ziekte van Scheuermann. Dit kan ook leiden tot gevolgschade op volwassen leeftijd, wat in de meeste gevallen onomkeerbaar is. De behandeling van de ziekte van Scheuermann vindt plaats met behulp van verschillende therapieën. Hiermee kan de pijn worden beperkt en relatief goed worden behandeld. Speciale complicaties komen niet voor. In de regel worden chirurgische ingrepen alleen uitgevoerd als het geval is ernstig. De levensverwachting van de getroffen persoon wordt gewoonlijk ook niet verminderd door de ziekte van Scheuermann.
Wanneer moet je naar een dokter?
Kenmerken van het skeletstelsel moeten altijd door een arts worden onderzocht. Als er afwijkingen optreden in het groeiproces bij kinderen of adolescenten, moet zo snel mogelijk een bezoek aan de arts worden gebracht. Als er een visuele verandering in de wervelkolom optreedt, moet speciale aandacht worden besteed. Als een verkeerde positie van het lichaam kan worden waargenomen, is een bezoek aan de dokter noodzakelijk. Rugpijn of ongemak van de nek moet aan een arts worden voorgelegd. Het gebruik van pijnstillers wordt over het algemeen alleen in overleg met een arts aanbevolen, omdat de kans op bijwerkingen of complicaties erg hoog is. Hoofdpijn, musculoskeletale klachten, stoornissen in hart- ritme en problemen met het vermogen om te ademen moeten worden onderzocht en behandeld. Als de persoon niet diep kan ademen, is er reden tot bezorgdheid. Ernstige holle rugvorming, beperkingen in bewegingsmogelijkheden of een afname van de gebruikelijke fysieke veerkracht dienen met een arts te worden besproken. Als niet kan worden voldaan aan de dagelijkse school- of werkverplichtingen of als de deelname aan sportactiviteiten beperkt is, is een arts nodig. Als er emotionele of mentale problemen optreden als gevolg van de visuele onzuiverheid en verminderde mobiliteit, moet een arts worden geraadpleegd. Als zich depressieve stemmingen, een agressieve houding of terugtrekking uit het sociale leven voordoen, is overleg met een arts raadzaam.
Behandeling en therapie
In milde gevallen van de ziekte van Scheuermann, gericht fysiotherapie is voldoende. Gedurende fysiotherapie-oefeningen, een gezonde houding wordt getraind en de rugspieren worden versterkt. Regelmatige lichaamsbeweging is belangrijk om de kromming van de wervelkolom tegen te gaan. Speciale rugoefeningen, zwemmen en wandelen helpen de spieren te versterken en een gezonde houding te behouden. Het is ook nuttig om tijdens de groeifase een korset te dragen, dat het bovenlichaam in een gezonde houding dwingt en een gezonde groei van de wervellichamen bevordert. Alleen in bijzonder ernstige gevallen, wanneer er al sprake is van een uitgesproken slechte houding en daarmee gepaard gaande hevige rugpijn, kan een operatie nodig zijn. In dit geval worden de defecte tussenwervelschijven verwijderd en vervangen door stukjes bot die eerder uit de ribben of de iliacale top Deze chirurgische methode is echter slechts in ongeveer de helft van alle gevallen succesvol en brengt bepaalde risico's met zich mee.
Vooruitzichten en prognose
Over het algemeen is de prognose voor de ziekte van Scheuermann gunstig als therapie De vervorming van de wervelkolom ontstaat meestal tijdens de puberteit en kan, indien onbehandeld, leiden tot meer of minder ernstige vervormingen van de wervelkolom (bochel, scoliosehyperkyfose). Daarom is het belangrijk om tijdig een diagnose te stellen en regelmatig vervolgcontroles uit te voeren, waarbij de zogenaamde “Cobb-hoek” (een maat voor de kromming van de wervels) wordt bepaald. Hieruit is de maatregelen die de progressie van de spinale misvorming kunnen vertragen of, idealiter, zelfs stoppen. Gerichte training van de rugspieren door middel van passende fysiotherapie heeft een gunstig effect op de prognose. Sporten die de rugspieren versterken (zoals zwemmen) kan ook een positief effect hebben op de symptomen en ontwikkeling van de wervelkolom. Er worden zeer goede resultaten behaald met het gebruik van een ondersteunend korset. Voeding mag ook niet worden genegeerd. Symptomen van een tekort zijn gunstig voor de ziekte van Scheuermann. Met het einde van de groei vordert de ziekte van Scheuermann niet verder. Secundaire schade (hernia, posturale afwijkingen, neurologische ongevoeligheid) kan toch optreden. Belangrijke factoren hierbij zijn vooral te weinig bewegen, een ongunstige houding (veel voorovergebogen zitten) en zwaarlijvigheid Deze hebben doorgaans een negatief effect op de prognose van de ziekte van Scheuermann.
het voorkomen
Preventie van de ziekte van Scheuermann omvat het vermijden van een slechte houding bij kinderen en adolescenten, bijvoorbeeld door de hoogte van het bureau aan de hoogte van het lichaam aan te passen en een ergonomisch gevormde stoel te gebruiken. Regelmatige lichaamsbeweging versterkt de rug en buikspieren, ondersteunt de wervelkolom en bevordert een gezonde houding. Uithoudingsvermogen sporten zoals zwemmen en lopend zijn gunstig, terwijl wedstrijdsporten en tillen en dragen van zware lasten en de daarbij behorende zware mechanische lasten spanning op de wervelkolom moet worden vermeden.
Nazorg
Like therapieis de nazorg voor de ziekte van Scheuermann afhankelijk van de mate van pijn, de omvang van de bochel en de leeftijd van de patiënt. Orthopedisten en fysiotherapeuten werken in de nazorg meestal samen. Maar ook de medewerking van de patiënt speelt een belangrijke rol. Hij moet bijvoorbeeld regelmatig de fysiotherapeutische oefeningen doen die hij thuis leert om het herstel te bevorderen. De fysiotherapeutische oefeningen worden bekort borst spieren en voorkomen een ongezonde gebogen houding. Versterking van de spieren vindt plaats in de bovenrug. Dit heeft op zijn beurt een positief effect op het rechttrekken van de wervelkolom. Zowel bij revalidatie als in geschiktheid studio's is een nauwkeurige uitvoering voor spierversterking mogelijk. Op deze manier kan ook de kans op letsel worden verkleind. Voor zowel de getroffen kinderen als hun ouders is sportbegeleiding nuttig naast de implementatie van fysiotherapie maatregelen Het is belangrijk om te weten welke sporten een positief effect hebben en welke niet. Water sporten zoals rugslag worden als gunstig beschouwd. Daarentegen turnen, fietsen, trampolinespringen en roeien worden als negatief beschouwd. Het doel van nazorg is om de uitlijning van de wervelkolom te stabiliseren om progressieve misvorming tegen te gaan. Overgewicht kan de behandeling negatief beïnvloeden. In de meeste gevallen hoeft u zich echter geen zorgen te maken over ernstige progressie van de ziekte van Scheuermann.
Wat u zelf kunt doen
Het typische klachtenpatroon van de ziekte van Scheuermann hangt nauw samen met de houding. In veel gevallen betekent dit dat hoe meer gebogen de patiënt zit of staat, hoe meer pijn wordt gemeld. Dit is waar zelfhulp rond de ziekte van Scheuermann van pas komt: hoe rechtop de houding, hoe groter het gevoel van welzijn en vaak hoe beter het therapeutische succes van conventionele geneeskunde en fysiotherapie Alleen al om deze reden kan de patiënt zichzelf helpen als hij consequent het voorgeschreven volgt fysiotherapie met al zijn sessies en voert ook gewetensvol oefeningen uit die worden aanbevolen voor thuisgebruik. Een korset, dat in ernstigere gevallen kan worden voorgeschreven, moet ook met een hoge mate van zelfdiscipline worden gedragen. In het dagelijks leven kan de patiënt ook veel doen om het ongemak veroorzaakt door Mobus Scheuermann te verlichten of zelfs weg te nemen. Dit omvat met name het versterken van de rompspieren (buik en vooral rug), die verantwoordelijk zijn voor het strekken van het lichaam en dus de wervelkolom. Dit dient altijd te gebeuren in overleg met de behandelende arts of fysiotherapeut. Versterkende oefeningen op machines die speciaal voor deze spiergroepen zijn ontworpen in de sportschool zijn zeer geschikt. Bij zwemmen of wandelen worden niet alleen de rugspieren getraind, maar ook uithoudingsvermogen Bij het liggen tijdens het slapen of lezen is het vaak handig om ook herhaaldelijk in buikligging te gaan liggen.
