Wat is Erysipelas?

erysipelas, ook bekend als erysipelas of erysipelas, is een huid infectie die gewoonlijk optreedt op de been of gezicht. Symptomen zijn onder meer roodheid van het getroffen gebied en een algemeen gevoel van ziekte. De oorzaak van roos is een bacteriële infectie, vaak als gevolg van een kleine huid letsel, zoals voetschimmel of insectenbeet​ Zonder vroege behandeling met antibioticakan de infectie ernstige gevolgen hebben.

Typische symptomen van erysipelas

De typische symptomen van roos omvatten een ernstige, glanzende en vlamvormige roodheid van de huid dat is duidelijk beperkt en niet etterig. De ontsteking verspreidt zich in korte tijd over een groot gebied rond het ingangspunt van de ziekteverwekker. Hoewel erysipelas overal in het lichaam kunnen voorkomen, ontwikkelt erysipelas zich vaak op de been (vooral de voet en onderbeen), gezicht, arm of navel. De volgende begeleidende symptomen van erysipelas zijn mogelijk:

  • Algemeen gevoel van ziekte en vermoeidheid
  • Branderig gevoel, jeuk, beklemming of verhitting van de huid
  • Pijnlijke, drukgevoelige zwelling van het getroffen gebied.
  • Gewrichtspijn en hoofdpijn
  • Fever
  • Rillingen tot koude rillingen
  • Misselijkheid
  • Zwelling van de nabijgelegen lymfeklieren
  • Blaren of puisten, kleine bloedingen

Bovenstaande symptomen kunnen, maar hoeven niet gepaard te gaan met erysipelas. Ook een onopvallend beloop zonder duidelijk zichtbare roodheid en bijbehorende symptomen is mogelijk. Vooral met het herhaaldelijk voorkomen van erysipelas, de koud-achtige symptomen blijven vaak afwezig.

Erysipelas: hoe wordt de diagnose gesteld?

In het geval van erysipelas kan een arts de diagnose vaak al stellen op basis van de zichtbare symptomen en lichamelijke klachten van de getroffen persoon. Onderdeel van de diagnose is altijd het zoeken naar het toegangspunt van de ziekteverwekker, bijvoorbeeld een wond of schimmelinfectie. Daarnaast is er een vraag of onderzoek met betrekking tot een risicofactoren, dwz gelijktijdige of eerdere ziekten die erysipelas begunstigen. Bovendien een bloed test of (minder vaak) een uitstrijkje kan aanvullen de diagnose en helpen bij het bepalen van de omvang van de ontsteking of de ziekteverwekker.

Differentiatie van andere ziekten

Een centraal onderdeel van de diagnose van erysipelas is differentiatie van andere ziekten. Waaronder:

  • Gordelroos (herpes zoster)
  • Phlegmon (een etterende ontsteking, vaak als gevolg van een wond of zweer).
  • Niet-infectieuze ontsteking in chronische veneuze insufficiëntie (op de onderste been).
  • Flebitis of veneuze trombose in het been
  • Roodheid aan de wondrand als onderdeel van het wondgenezingsproces
  • Lyme
  • Allergische reactie

Bovendien is het in taalkundige zin ook noodzakelijk om aandacht te besteden aan een afbakening: zo wordt erysipelas op het gezicht "aangezichtsroos" genoemd. Deze term kan echter ook betekenen gordelroos op het gezicht.

Erysipelas: verloop en gevolgen

In de loop van erysipelas verspreiden de ziekteverwekkers zich langs de lymfatische spleet en lymfe schepen, waar ze een ontsteking veroorzaken die het lichaam gebruikt om de bacteriën​ Als erysipelas niet vroeg genoeg of niet voldoende wordt behandeld, bestaat er soms een risico op ernstige gevolgen. De ziekteverwekkers verspreiden zich snel door het lichaam en kunnen verschillende complicaties veroorzaken:

  • Bloedingen en blaren in de bovenste huidlagen.
  • Verstopping van de lymfekanalen (lymfatische zwelling of lymfoedeem tot aan elephantiasis nostras)
  • Veneuze ontsteking en acute trombose
  • Verspreid naar diepere huidlagen (phlegmon).
  • Bloed vergiftiging
  • Ontsteking van de nier of binnenwand van het hart (endocarditis)
  • Hersenvliesontsteking of cerebrale veneuze trombose als een zeldzaam gevolg van erysipelas in het gezicht.

Als erysipelas opnieuw optreedt op dezelfde plaats nadat het is verdwenen, wordt dit een terugval of herhaling genoemd. Het risico hiervan is vooral groot als er extra zijn risicofactoren, zoals suikerziekte of veneuze ziekte.

Vroege therapie met antibioticum

Door een vroege behandeling kan erysipelas meestal na een paar dagen genezen. Als onderdeel van therapie is ook de grondige reiniging en verzorging van het ingangspunt van de kiem is belangrijk om terugval te voorkomen. Behandeling van erysipelas is meestal door antibioticumgewoonlijk penicillineHet medicijn wordt intraveneus of als tablet toegediend, afhankelijk van de ernst van de infectie. Dit kan soms een intramurale behandeling in een ziekenhuis vereisen. Antibiose, dwz behandeling met antibiotica, wordt gewoonlijk toegediend over een periode van 10 tot 14 dagen. Bij chronische erysipelas, langdurig administratie of antibiotica helpt.

Andere maatregelen bij erysipelas

Naast de toediening van antibiotica zijn de volgende maatregelen beschikbaar voor de behandeling van erysipelas:

  • Ontstekingsremmende en koortswerende pijnstillers.
  • Injecties ter voorkoming van trombose
  • Lymfedrainage als de lymfecongestie aanhoudt nadat de erysipelas is genezen
  • Een compressieverband of steunkousen voorkomen dat na het opzwellen van het aangetaste gebied weer vocht in het weefsel wordt gedeponeerd

Tips voor de behandeling van erysipelas

Iedereen die aan erysipelas lijdt, moet het getroffen gebied zo min mogelijk verplaatsen, zodat de infectie zich niet verspreidt. Bedrust kan daarom aan te raden zijn, maar het verhoogt ook de kans op trombose​ Lijders moeten ook deze tips volgen:

  • Vermijd pratende en kauwbewegingen in erysipelas in het gezicht, bijvoorbeeld bij gespannen voedsel.
  • Als armen of benen zijn aangetast, moet u ze hoger bewaren om te verbeteren lymfedrainage.
  • Koel het getroffen gebied af. Maar pas op: te veel koeling kan een belemmering vormen bloed stroom naar de schepen.
  • Met huid crèmes u kunt voorkomen dat uw huid droog en gebarsten wordt.

Hoewel veel mensen er de voorkeur aan geven homeopathie, erysipelas is een ernstige ziekte die altijd een bezoek aan de dokter vereist en behandeld moet worden met antibiotica. Homeopathisch zalven kan hoogstens ondersteunend worden gebruikt om zwelling tegen te gaan.

Streptococcus als oorzaak

Erysipelas is een acute bacteriële huidziekte die meestal wordt veroorzaakt door streptokokken (minder vaak door stafylokokken). De bacteriën leven vaak al op de huid en komen via de kleine in het lichaam huidletsels om zich te vermenigvuldigen in de diepere lagen van de huid. Als gevolg hiervan treden zwelling en roodheid van de huid op in de aangetaste gebieden. Dergelijke toegangspoorten in de huid komen vaak voor als gevolg van voetschimmel, insectenbeten, krassen, gebarsten huid, eczeem of schimmelinfecties.

Risicofactoren voor erysipelas

Vooral mensen met een verzwakt immuunsysteem, bijvoorbeeld als gevolg van een operatie, maar ook kinderen en ouderen, zijn bijzonder vatbaar voor de ziekte. Bepaalde ziekten verhogen ook het risico op erysipelas. Bijvoorbeeld:

  • Lymfoedeem
  • Diabetes mellitus
  • Zwelling van de benen en veneuze ziekte
  • Doorbloedingsstoornissen

Erysipelas is niet besmettelijk in de gebruikelijke zin: hoewel de ziekteverwekkers van persoon op persoon kunnen worden overgedragen. Wel een ongeschonden huid en een gezonde immuunsysteem kan meestal vechten tegen de bacteriën​ Daarom is er meestal geen risico op infectie.

Voorkom erysipelas

Erysipelas kan niet volledig worden voorkomen, maar het kan worden voorkomen door te minimaliseren risicofactoren​ Als u lijdt aan een ziekte die bevorderlijk is voor erysipelas, laat deze dan goed behandelen. Onderzoek uzelf regelmatig op blessures, vooral aan de benen. Professionele voetverzorging wordt aanbevolen, vooral als u dat heeft suikerziekte, zodat uw voeten worden onderzocht en verzorgd door professionals. Zoek onmiddellijk medische hulp als erysipelas wordt vermoed. Als er huidletsel optreedt, reinig en desinfecteer deze dan zorgvuldig om erysipelas te voorkomen.