Profylaxe
Zoals bij alle ziekteverwekkers, worden hygiënische maatregelen over het algemeen als de meest effectieve profylaxe tegen infecties beschouwd. Handen wassen en ontsmetten na het gebruik van openbare toiletten of iets dergelijks kunnen de meeste van de bacteriën en virussen ingeslikt. Evenzo kunnen verschillende ziekten die tijdens geslachtsgemeenschap worden overgedragen, zoals infecties met hiv of Treponema pallidum, worden voorkomen door anticonceptiemiddel met condooms.
Andere voorbehoedsmiddelen bieden geen bescherming tegen seksueel overdraagbare aandoeningen. Infectie met herpes simplex ik virussen is bijna onvermijdelijk, aangezien de incidentie van infectie onder de bevolking extreem hoog is. Een uitbraak van de door het virus veroorzaakte ziekten kan echter worden voorkomen door het lichaam gezond te houden.
Vaccinatie tegen encefalitis veroorzakers is slechts in beperkte mate mogelijk. Bijvoorbeeld een standaard ̈Dreifach ̈ vaccinatie van alle kinderen tegen rodehond, mazelen en de bof wordt uitgevoerd. In sommige gevallen wordt daarbij ook vaccinatie tegen poliovirus uitgevoerd.
Drie van deze vier virussen kan ernstige infecties van het CZS veroorzaken met permanente secundaire schade, daarom moeten alle kinderen worden gevaccineerd. Vaccinatie tegen de hondsdolheid virus kan ook worden uitgevoerd. Dit wordt vooral aanbevolen voor mensen die veel met wilde dieren werken, zoals boswachters. Een infectie met waterpokken moet worden overwonnen jeugd. Deze ziekte, veroorzaakt door het varicella zoster-virus, kan bij volwassenen ernstige blijvende schade veroorzaken.
Speciale vormen van encefalitis
In meningoencefalitis, niet alleen de hersenen (encefalitis) maar ook de hersenvliezen worden beïnvloed door de ontsteking. De hersenvliezen zijn structuren van bindweefsel die zich hechten aan de hersenen en dienen om de hersenen te beschermen. Meningoencefalitis wordt voornamelijk veroorzaakt door virussen en minder vaak door bacteriën.
Een van de meest voorkomende vormen op onze breedtegraden is de vroege zomer meningoencefalitis (TBE). Meestal gaat meningo-encefalitis vooraf aan een andere ziekte, bijvoorbeeld een infectie met mazelen, rodehond or de bof. Vooral kinderen, ouderen en immuundeficiënte personen lopen een verhoogd risico op meningo-encefalitis.
De symptomen van meningo-encefalitis zijn onder meer ernstig hoofdpijn, misselijkheid, stijf nek, verlies van bewustzijn en verschillende neurologische gebreken zoals verlamming of spraakstoornissen. De prognose van een gecombineerd ontsteking van de hersenen en spinal cord hangt grotendeels af van de ziekteverwekker, maar in alle gevallen hebben een snelle diagnose en onmiddellijke start van de therapie grote invloed op het beloop van de ziekte. Hoe vroeger de behandeling wordt gestart, hoe kleiner de kans dat de patiënt gevolgschade oploopt.
Hersenstam encefalitis of Bickerstaff encefalitis is een zeldzame ziekte van de centrale zenuwstelsel waarin antilichamen worden geproduceerd tegen de hersenen stam. De hersenstam is een deel van de hersenen dat onder het diencephalon ligt en belangrijke functies reguleert, zoals ademhaling en hart- tarief. De oorzaak van hersenstam encefalitis is nog niet bekend, maar vermoed wordt dat de ziekte wordt veroorzaakt door een infectie met bacteriën of virussen.
Typische symptomen zijn duizeligheid, spraakstoornissen en coördinatie moeilijkheden. Met de juiste behandeling kan hersenstam-encefalitis goed worden behandeld en geneest volledig. Wanneer de central zenuwstelsel is besmet met virussen of bacteriën, probeert het lichaam de ziekteverwekkers te elimineren door een acute ontstekingsreactie.
Lymfatische encefalitis wordt gekenmerkt door een door lymfocyten gedomineerde ontstekingsreactie. Lymfocyten maken deel uit van de immuunsysteem en omvatten bepaalde celtypen die tot een specifieke afweerreactie leiden. Bepaalde pathogenen veroorzaken necrotiserende encefalitis, waarbij het weefsel in de hersenen sterft door een bepaalde vorm van celdood - necrose.
Herpes simplex-virussen leiden bijvoorbeeld tot hemorragie necrose van bepaalde hersengebieden: dit betekent dat zenuwcellen afsterven door necrose en er tegelijkertijd hevige bloedingen in het getroffen gebied ("hemorragisch") optreden. Het ernstige verloop van de ziekte betekent dat de ontsteking van de hersenen vaak fataal of de overlevenden lijden blijvende neurologische schade. encefalitis lethargica is ook bekend als Europese slaapziekte en is een ontsteking van de hersenen dat leidt tot plotselinge slaapaanvallen. De ziekte werd voor het eerst beschreven aan het begin van de 20e eeuw en kwam toen vaker voor in Europa.
Tegenwoordig is de ziekte zeldzaam en komen sommige ziekten slechts sporadisch voor. De exacte veroorzaker van Europese slaapziekte is nog niet bekend, maar het is waarschijnlijk een virus. Het belangrijkste kenmerk van Encephalitis lethargica zijn de ongecontroleerde slaapaanvallen waaruit de getroffen personen niet of slechts met grote moeite kunnen worden gewekt.
Bovendien vertonen de patiënten neurologische aandoeningen die vergelijkbaar zijn met de ziekte van Parkinson. Na de beroertes lijden de patiënten ernstig hoofdpijn, misselijkheid en hoog koorts. Neurologische aandoeningen kunnen nog jaren optreden nadat de ziekte is genezen.
Encefalitis disseminata is beter bekend als multiple sclerose (MEVROUW). Het is een chronische auto-immuunziekte met een recidiverend of progressief verloop. De oorzaak van de ziekte is nog niet bekend, maar er wordt vermoed dat een genetische aanleg en verschillende omgevingscomponenten bijdragen aan het ontstaan van de ziekte.
In multiple sclerose, produceert het lichaam ten onrechte antilichamen tegen de enveloplaag van zenuwvezels. Dit vernietigt deze structuren en leidt tot ontstekingen in de hersenen en spinal cord. Multiple sclerose wordt gediagnosticeerd door middel van magnetische resonantie beeldvorming (MRI) en lumbaal prik, tijdens welke spinale vloeistof wordt genomen en onderzocht op vernietigde zenuwcomponenten.
MRI onthult laesies en littekens in de hersenen veroorzaakt door de ontsteking. De symptomen zijn zeer gevarieerd, daarom wordt de ziekte ook wel de "ziekte met duizend gezichten" genoemd. De symptomen variëren van visuele stoornissen, verlamming en sensorische stoornissen tot coördinatie aandoeningen.
Tot dusverre is de verspreiding van encefalitis niet te genezen, maar er zijn zeer goede behandelingsopties die de getroffenen in staat stellen een bijna symptoomvrij leven te leiden. Vasculair betekent 'het beïnvloeden van de bloed schepen“. Bij vasculaire encefalitis beschadigt de ontsteking de bloed schepen in de hersenen.
Dit resulteert in circulatiestoornissen en een tekort aan zuurstof naar de zenuwcellen. De gevolgen zijn ernstige neurologische symptomen zoals spraakstoornissenduizeligheid, misselijkheid or blindheid.
