Wat is een stent?
Een stent stabiliseert vernauwde bloedvaten nadat ze zijn verwijd. Het doel is om te voorkomen dat het schip opnieuw geblokkeerd raakt. Bovendien fixeert de vasculaire ondersteuning van metaal of synthetische vezels vaatafzettingen, maakt het oppervlak van de binnenkant van het vat glad door dit tegen de vaatwand te drukken en verbetert zo de bloedstroom in het vat. De meest voorkomende variant is de ‘hartstent’ op de kransslagaders, die wordt gebruikt bij patiënten met coronaire hartziekten. Hier heeft de stent nu de bypass-operatie vervangen. De chirurg gebruikt een dunne plastic buis (katheter) om de stent in te brengen, die dankzij de fijnmazige roosterstructuur stevig kan worden samengedrukt. Er zijn verschillende soorten.
Zelf-ontplooiende stent
Ballon-expanderende stent
De gevouwen stent is bevestigd aan een zogenaamde ballonkatheter, die kan worden opgeblazen als onderdeel van een vasodilatatieprocedure die bekend staat als percutane transluminale angioplastiek (PTA). Het metalen gaas van de stent behoudt dan zijn uitgezette vorm.
Gecoate stents
Naast ongecoate stents (bare metal stents, BES) worden tegenwoordig steeds vaker drug-eluting stents (DES) gebruikt. Het vrijgekomen medicijn verhindert de vorming van nieuwe cellen en gaat zo herocclusie (re-stenose) tegen. Ook wordt onderzoek gedaan naar volledig bioresorbeerbare stents (BRS), die na verloop van tijd afbreken, bijvoorbeeld om de toenemende kans op occlusie door bloedstolsels te voorkomen als de stent langere tijd op zijn plaats blijft zitten.
Wanneer wordt een stentimplantatie uitgevoerd?
Een stent wordt altijd gebruikt wanneer een permanente uitzetting van een afgesloten vat of hol orgaan niet kan worden gegarandeerd door het simpelweg verwijden van de vaten (percutane transluminale angioplastiek, PTA).
Dit is het vaakst het geval in de volgende situaties
- Vernauwing van de kransslagaders bij coronaire hartziekten (CHD)
- Bloedsomloopstoornissen in de arm- en beenslagaders bij perifere arteriële occlusieve ziekte (PAD)
- Beroerte als gevolg van vernauwing van de halsslagaders (halsslagaderstenose)
- Verwijding van de aorta (aorta-aneurysma)
- Vernauwing van de nierslagaders (nierarteriestenose)
- Vernauwing van de kanalen (bijvoorbeeld stenose van de galwegen)
Hoe raken bloedvaten geblokkeerd?
Een bloedstolsel (trombus) kan echter ook een bloedvat afsluiten zonder arteriosclerose. Drie factoren zijn verantwoordelijk voor de vorming van een trombus (Virchow-triade): een verandering in de bloedsamenstelling, een vertraging van de bloedstroom en veranderingen in de vaatwanden. Een zogenaamde embolie kan ook een vasculaire occlusie veroorzaken. Trombi komen los van hun oorspronkelijke locatie en reizen door de bloedbaan naar smallere bloedvaten, waar ze de verstopping veroorzaken. Bij dergelijke trombo-embolische voorvallen hoeft er doorgaans echter geen stent ingebracht te worden.
Wat gebeurt er tijdens stentimplantatie?
Na het toedienen van een plaatselijke verdoving prikt de arts eerst een bloedvat dicht onder de oppervlakte aan, meestal de slagader in de arm of de lies, en brengt er een “huls” in. Onder röntgencontrole duwt hij hier een speciale katheter doorheen tot aan de vernauwing van het geblokkeerde vat en injecteert contrastmiddel om de vernauwing weer zichtbaar te maken.
Bij PTA wordt een opgevouwen ballon aan de punt van de katheter geplaatst. Zodra deze op de vernauwing wordt geplaatst, wordt deze gevuld met een mengsel van zoutoplossing en contrastmiddel en zet uit. De ballon drukt de afzettingen en verkalkingen tegen de vaatwand en opent zo het vat.
Zodra het inbrengen van de stent is voltooid, verwijderen de artsen alle katheters en de huls en brengen ze een drukverband aan. Deze moet enkele uren ter plaatse blijven.
Wat zijn de risico's van stentimplantatie?
Naast de algemene chirurgische risico's zoals infecties, wondgenezingsstoornissen en lichte bloedingen, kunnen in zeldzame gevallen de volgende complicaties optreden:
- Hartritmestoornissen tijdens de procedure
- Vasculaire occlusie
- Vaatperforatie met levensbedreigend bloedverlies
- Hartaanval of beroerte
- Stenttrombose: De stent raakt geblokkeerd door een bloedstolsel
De complicaties zijn uiteindelijk sterk afhankelijk van de locatie van de stentimplantatie. De reeds bestaande aandoeningen van de patiënt hebben ook invloed op het aantal complicaties.
Waar moet ik op letten na de implantatie van een stent?
Binnen de eerste weken na de stentoperatie zal een arts u nogmaals grondig onderzoeken. Hij luistert naar uw hart en longen en voert verschillende onderzoeken uit, zoals een rust-ECG, bloeddrukmetingen en laboratoriumonderzoek. Deze worden met regelmatige tussenpozen herhaald.
Leven met een stent
Een stent beperkt u niet in uw dagelijks leven. Ook onderzoeken zoals magnetische resonantie beeldvorming (MRI) zijn mogelijk. Niet roken, regelmatige lichaamsbeweging en een uitgebalanceerd dieet zijn nuttig bij het voorkomen van vasoconstrictie veroorzaakt door plaques. Als u erin slaagt de risicofactoren voor aderverkalking onder controle te krijgen, heeft u mogelijk geen nieuwe stent nodig.
Sporten met een stent
Regelmatige fysieke activiteit heeft de volgende positieve effecten op het lichaam:
- verbetert de zuurstoftoevoer naar het lichaam
- verlaagt de bloeddruk
- reguleert de bloedsuikerspiegel
- reguleert de bloedlipideniveaus
- vermindert vetophopingen
- gaat ontstekingsprocessen tegen
- bevordert een gezond lichaamsgewicht
- vermindert stresshormonen
Een stent is geen uitsluitingscriterium voor sport. De stent veroorzaakt geen beperkingen. Het is echter belangrijk om een sport te kiezen die het cardiovasculaire systeem niet overmatig belast en aangepast is aan de onderliggende ziekte.
Voor de meeste hartpatiënten is een matige duurtraining bijzonder geschikt. Dit omvat bijvoorbeeld
- (snel wandelen
- Lopen op een zachte mat/op zand
- wandelen
- Wandelen en nordic walking
- jogging
- Langlaufen
- Stap aerobics
- Fietsen of ergometertraining
- Traplopen (bijvoorbeeld op de stepper)
Starten met trainen na een stentoperatie
Hoe lang moet ik rusten nadat een stent is ingebracht? Dat hangt af van de onderliggende ziekte. Na een mild hartinfarct kan de patiënt na ongeveer een week gewoonlijk langzaam weer actief worden. Na een ernstige hartaanval zullen zij daarentegen langer in het ziekenhuis worden behandeld. Meestal begint daar de eerste therapeutische mobilisatie.
Let op: Als u een hartaandoening heeft, moet u het begin van de training altijd bespreken met de arts die u behandelt. Zij kennen uw situatie en uw lichamelijke constitutie en kunnen u een passend advies geven.
Wanneer u begint met trainen, is het belangrijk om met een lage intensiteit te beginnen en deze langzaam op te voeren.
