Wat is de urineblaas?
De urineblaas, in de volksmond kortweg ‘blaas’ genoemd, is een uitzetbaar hol orgaan waarin het lichaam tijdelijk urine opslaat. Het wordt van tijd tot tijd vrijwillig geleegd (mictie). De maximale capaciteit van de menselijke blaas is 900 tot 1,500 milliliter. Naarmate de blaas zich vult, wordt deze groter, wat mogelijk is dankzij de gerimpelde huid. De vorm verandert van bolvormig naar peervormig.
Lees hieronder meer over de anatomie van de blaas:
De menselijke blaas is verdeeld in drie secties: bovenaan bevindt zich de top van de blaas, in het midden bevindt zich het lichaam van de blaas (corpus) en onderaan bevindt zich de basis van de blaas (fundus). Wanneer deze gevuld is, kan de top van de blaas door de buikwand worden gevoeld.
De twee urineleiders monden uit in het bovenste deel van de blaas. Hun schuine loop en spleetachtige opening creëren een klepachtige obstructie die voorkomt dat urine terugstroomt naar de nieren.
Blaas sluitspieren
In het gebied van de urethrale opening bevinden zich twee sluitspieren. Ze voorkomen dat urine uit de blaas lekt. Als de blaas vrijwillig of onvrijwillig wordt geleegd (bijvoorbeeld bij incontinentie), trekken de gladde spieren van de blaaswand samen en gaan de sluitspieren open – de urine kan via de urethra naar buiten stromen.
Deze processen worden gecontroleerd door zenuwimpulsen vanuit de sacrale plexus.
Spierwand en slijmvlies
Wat is de functie van de urineblaas?
De urineblaas dient als tijdelijke opslagplaats voor urine. Hier wordt het afvalproduct verzameld en opgeslagen om te worden afgevoerd wanneer de gelegenheid zich voordoet. Omdat de nieren continu urine produceren, zou er zonder de urineblaas voortdurend urine worden uitgescheiden.
“Blaas vol” – dit signaal bereikt de hersenen echter veel eerder dankzij sensoren in de blaaswand die worden uitgerekt naarmate de blaasinhoud toeneemt. Bij volwassenen treedt de drang om te plassen meestal op wanneer de blaas zich tot 200 tot 500 milliliter vult. Vanuit deze blaasinhoud wordt de drang gevoeld om de blaas te legen.
Waar bevindt zich de urineblaas?
De urineblaas bevindt zich in het kleine bekken, achter de schaambeenderen en de symphysis. In lege toestand passeert de komvormige urineblaas de bovenrand van de schaambeenderen niet en kan daarom niet door de buikwand worden gepalpeerd. Je vraagt je af: waar bevindt de blaas zich precies? Daarentegen is het gemakkelijk om de positie te bepalen terwijl de urine zich vult. Hier verhoogt de druk op de blaas met de hand de drang om te urineren en maakt zo de lokalisatie zeer eenvoudig.
Bij vrouwen grenst de urineblaas aan de achterkant van het bekken aan de baarmoeder; bij mannen grenst het rectum aan de achterkant. Bij beide geslachten rust de urineblaas op de bekkenbodem en loopt de urethra door de bekkenbodem. In dit gebied bevinden zich ook de twee sluitspieren van de urineblaas. De urineblaas is in het bovenste en achterste gedeelte bedekt door peritoneum en ligt dus buiten de buikholte.
Er zijn verschillende verworven en aangeboren ziekten van de urineblaas. Vrouwen en mannen worden in gelijke mate getroffen. Vrouwen hebben echter vaker last van blaasontsteking (cystitis). Dit komt omdat hun kortere urethra het gemakkelijker maakt voor ziektekiemen om de blaas binnen te dringen en deze te infecteren.
Daarnaast bestaat er ook nog de zogenaamde prikkelbare blaas. Dit manifesteert zich in een constante, vaak plotselinge drang om te urineren, hoewel er ooit slechts kleine hoeveelheden urine uit de blaas vrijkomen. Soms kan de verklaring gevonden worden in neurologische aandoeningen, blaasstenen, blaastumoren of infecties. Heel vaak blijft de oorzaak echter onverklaard.
Er kunnen zich ook tumoren vormen op de urineblaas (blaaskanker), dit gebeurt vooral op oudere leeftijd. Andere mogelijke ziekten zijn urineblaasfistels of zakachtige uitsteeksels op de blaaswand (urineblaasdivertikels).
Als de gevulde blaas niet op natuurlijke wijze geleegd kan worden, wordt dit urineretentie genoemd. Deze aandoening is een medisch noodgeval en kan leiden tot nierschade.
