De meniscus is een halvemaanvormig kraakbeen systeem op het gebied van onze kniegewricht. In elke knie zit een zogenaamde buitenste en binnenste meniscus. Vanwege hun positie tussen de dij en lagere been botten, de menisci fungeren als schokken absorbers door het dempen van krachten die op de kniegewricht, bijvoorbeeld bij het springen van grotere hoogte.
Ze zorgen ook voor een gelijkmatige drukverdeling en compensatie voor oneffenheden tussen de voegoppervlakken binnen de kniegewricht. Ze vergroten het contactoppervlak van de gewrichten. De menisci beschermen zo het gewricht kraakbeen en deelnemen aan de distributie van synoviale vloeistof binnen de knie.
De synoviale vloeistof maakt glijdende pijnloze bewegingen mogelijk. De zogenoemde buitenste meniscus, dat zich lateraal in het kniegewricht bevindt, heeft een groter bewegingsbereik dan het relatief onbeweeglijke binnenste meniscus. In tegenstelling tot de binnenste meniscus, het is niet verbonden met de ligamenten van de gezamenlijke capsule.
Deze omstandigheid verklaart de veel vaker voorkomende verwonding aan de binnenkant meniscus. Als een verwonding van de buitenkant of binnenkant meniscus optreedt, wordt het meniscusschade genoemd. In dit geval tranen in de vezel kraakbeen van de meniscus optreden, wat leidt tot een verslechtering van de functionaliteit in het kniegewricht. Meniscusschade is een relatief veel voorkomende verwonding, waarbij mannen ongeveer twee keer zo vaak worden getroffen als vrouwen.
Oorzaken
De belangrijkste oorzaken van meniscusschade zijn leeftijdsgebonden degeneratie van het kraakbeenweefsel, de zogenaamde ouderdomsslijtage en acuut meniscusletsel. Het fibreuze kraakbeenstelsel van de meniscus lijdt aan substantieverlies met toenemende leeftijd en permanente spanning, wat leidt tot verzwakking ervan. Dit resulteert in een verminderde weerstand en elasticiteit tegen krachten die op het kniegewricht inwerken.
Het risico op meniscusschade neemt toe. Omdat de meniscus indirect wordt gevoed via synoviale vloeistof, dergelijke schade heeft slechts een beperkt vermogen om te regenereren. Het meniscusweefsel wordt broos, er ontstaan gaten in het kraakbeen en het risico op scheuren neemt toe.
Dit progressieve verlies van substantie is volkomen normaal na een bepaalde leeftijd en treedt ongeveer op vanaf de leeftijd van 40 jaar. Echter, sommige beroepen, professionele sporters of vrijetijdsactiviteiten hebben een verhoogd risico op vroegtijdige slijtage. Zo worden tegelzetters of skiërs blootgesteld aan verhoogde kniestress.
Meniscusschade als gevolg van een acuut letsel wordt meestal veroorzaakt door zogenaamde "twist-fall-ongelukken", die vaak voorkomen bij sporten met voetballers of skiërs. Hier wordt de knie meestal gefixeerd door het lichaamsgewicht en wordt tegelijkertijd de voet weggedraaid. Deze drukken en krachten, die schuin vanaf de zijkant worden uitgeoefend, kunnen niet goed worden opgenomen door de meniscus en veroorzaken meniscusschade, zeker als de meniscus al beschadigd is.
Directe gewelddadige schokken of sprongen van grote hoogte kunnen ook schade aan de meniscus veroorzaken. Een veel zeldzamere oorzaak van meniscusschade is de genetisch bepaalde schijf meniscus. Hier is de meniscus uitgevoerd als een platte schijf, in tegenstelling tot de normale halvemaanvormige tot sikkelachtige vorm. Deze pathologische vervorming vermindert het contactoppervlak en de belasting van de meniscus neemt toe. Hierdoor treden bovengenoemde slijtageverschijnselen vroegtijdig op en is de meniscus zeer gevoelig voor beschadiging.
