De thalamus maakt deel uit van het diencephalon. Het is samengesteld uit verschillende kerngebieden.
Wat is de thalamus
De dorsale thalamus vertegenwoordigt een onderdeel van het diencephalon. Andere subregio's zijn de hypothalamus waaronder de hypofyse, de subthalamus en de epithalamus inclusief de pijnappelklier. De thalamus bestaat één keer in elk hersenen halfrond. Het heeft een boonvormige structuur en is samengesteld uit verschillende nucleaire gebieden. In deze gebieden is er een sterke verbinding met de cortex van de grote hersenen Afgezien van het olfactorische pad, hebben alle opgaande paden die belangrijk zijn voor sensorisch-sensorische informatie een schakeling in de thalamus nodig. Om deze reden is dit deel van de hersenen draagt ook de naam "poort naar bewustzijn".
Anatomie en structuur
Anatomisch gezien bevindt de thalamus zich in het midden van het diencephalon. Er is een nabijheid van het 3e ventrikel. Samengesteld, bestaat de thalamus uit twee helften. Deze bereiken de grootte van een duivenei. Het gebied Adhaesio interthalamica zorgt meestal voor een verbinding tussen de linker en rechter thalamus. De thalamus bestaat uit meer dan honderd nucleaire gebieden, ook wel kernen genoemd. Deze gebieden zijn onderverdeeld in twee groepen. Dit zijn de specifieke en de niet-specifieke thalamische kernen. In het geval van de specifieke kernen is er een verbinding met de gebieden van de hersenschors die duidelijk kunnen worden afgebakend. Nadat de kernen sensorische en gevoelige impulsen van de perifere gebieden hebben ontvangen, zorgen ze voor hun overdracht naar de grote hersenen na het omschakelen. Tot de belangrijkste specifieke kernen behoren de nucleus ventralis posterior, die dient als schakelpunt van sensorische signalen voor aanraak- en dieptegevoeligheid, en de nucleus ventralis anterolalis, die motorsignalen verwerkt. Belangrijk voor hogere cognitieve vaardigheden is de mediale thalamicuskern, terwijl de anterieure thalamicuskern een belangrijke rol speelt bij limbisch systeem activiteiten. Andere specifieke kernen zijn het corpus geniculatum mediale, dat een belangrijk circuit is voor de gehoorgang, het corpus geniculatum laterale, dat dezelfde functie vervult voor de visuele baan, en de pulvinar. Dat laatste is belangrijk voor geheugen, perceptie en taal. In het geval van de niet-specifieke kernen is er alleen een zwakke of zelfs helemaal geen verbinding met de hersenschors. Informatie wordt aan hen toegevoerd vanuit de formatio reticularis, basale ganglia en cerebellum (cerebellum). Er is ook een verbinding met de specifieke thalamische kernen. De niet-specifieke kernen omvatten de kernen mediani en de kernen interlaminares. Terwijl de nuclei mediani een nauwe band hebben met het limbische en olfactorische systeem, zijn de nuclei interlaminares belangrijk voor het beheersen van de menselijke bewustzijnsstaat. De niet-specifieke kernen hebben het vermogen om verschillende gebieden over te nemen wanneer ze worden geactiveerd. Bepaalde verbindingen zijn belangrijk voor aandacht voor cognitieve processen. Anderen richten zich daarentegen op externe of emotionele stimuli. Bovendien worden specifieke stimuli ook gesensibiliseerd. Een slapende moeder kan bijvoorbeeld gewekt worden door elke beweging van haar baby, terwijl ze misschien niet reageert op een passerende vrachtwagen.
Functie en taken
De term thalamus komt uit het Grieks. Vertaald betekent het ‘slaapkamer’ of ‘kamer’. Deze termen hebben echter niet veel te maken met de functies van het diencephalische gebied. De thalamus is een filter dat stroomopwaarts van de hersenschors is aangesloten. Alle informatie die in dit gebied binnenkomt, wordt voorbewerkt voordat het wordt doorgegeven aan het grote hersenen Het is dus aan de thalamus om te beslissen welke binnenkomende informatie van belang is voor het lichaam. Hiervoor sturen de afferente (voedings) neuronen informatie van het organisme naar de thalamus. Daar vindt het overschakelen naar volgende neuronen plaats in de specifieke thalamische kernen, wat resulteert in overdracht naar de grote hersenen. De omschakeling vindt plaats door een eenvoudige verwerking van de informatie, waarbij de thalamus als filter fungeert en onbelangrijke informatie scheidt van belangrijke gegevens. De niet-specifieke thalamische kernen zijn verantwoordelijk voor het besturen van deze functie. Deze ontvangen hun input van andere delen van de hersenenOp deze manier worden de beslissingen van de thalamus over belangrijke informatie afgestemd op de algemene fysieke situatie.
Ziekten en kwalen
Pathologische schade aan de thalamus kan een aanzienlijke impact hebben op het organisme. De laesies hebben voornamelijk invloed op de tegenoverliggende (contralaterale) kant van het lichaam. Als gevolg hiervan treedt vaak ataxie op, wat een bewegingsstoornis is coördinatie Ataxie kan zelfs optreden bij normale spieren sterkte Een andere aandoening is hemiparese. Dit verwijst naar de onvolledige verlamming van één kant van het lichaam, zoals hemiplegie. Een van de meest voorkomende oorzaken van hemiparese is beroerte Een ander mogelijk gevolg van thalamische schade is thalamus pijn, ook wel centrale pijn genoemd. Laesies van de thalamus resulteren dus vaak in laesies in andere delen van de centrale zenuwstelsel (CNS), opnieuw resulterend in pseudothalamie pijn Als de nucleus ventralis posterolateralis wordt aangetast, leidt dit tot verstoringen in diepte en gevoeligheid van het oppervlak. De stoornis wordt merkbaar door een zwaar gevoel in de ledematen. Grootschalige schade aan de thalamus komt echter slechts in zeldzame gevallen voor. Wanneer ze zich echter voordoen, lijden getroffen personen aan sensorische en motorische gebreken. Bovendien treden psychische problemen op. Andere mogelijke gevolgen als gevolg van schade aan de thalamus zijn onder meer verminderde aandacht, sensorische stoornissen, persoonlijkheidsveranderingen en vertroebeling van het bewustzijn.
