Definitie - Macula-oedeem
Macula-oedeem is een ophoping van vocht in het gebied van de macula. De macula wordt ook wel de "gele vlek”En is het gebied met het scherpste zicht op het netvlies van het menselijk oog. Het is in de macula dat de dichtheid van sensorische receptoren die het zicht mogelijk maken het hoogst is, wat ons een scherp totaalbeeld geeft.
Macula-oedeem kan het gezichtsvermogen van het aangedane oog aanzienlijk aantasten, aangezien de opgehoopte vloeistof zwelling van het netvlies veroorzaakt. De betrokken personen kunnen objecten niet goed scherpstellen en het zicht wordt wazig. Er zijn verschillende oorzaken voor het ontstaan van macula-oedeem.
De oogarts diagnosticeert de ziekte en kan vervolgens de juiste therapie starten. Kenmerkend is dat macula-oedeem wordt gekenmerkt door een langzaam voortschrijdend, kruipend verloop. In de loop van de ziekte kunnen plotselinge zichtproblemen optreden.
Deze omvatten wazig zien en problemen met kleurenzien. Bovendien kunnen objecten niet meer scherp worden scherpgesteld. Af en toe lijden de getroffen personen ook aan gezichtsverlies of een ‘grijze sluier’ in het gezichtsveld.
Andere symptomen zijn onder meer donkere vlekken die boven het gezichtsveld zweven en het gezichtsvermogen verminderen. Dubbele afbeeldingen of een rode sluier kunnen ook voorkomen. Vanwege de visuele beperking zijn patiënten op veel gebieden van het leven ernstig beperkt.
Dit vermindert de kwaliteit van leven aanzienlijk en verhoogt het risico op ontwikkeling Depressie. Vooral het diabetische macula-oedeem kan lange tijd asymptomatisch zijn en de patiënten hebben slechts lichte visuele problemen tijdens het verloop van de ziekte. Na verloop van tijd vordert de ziekte steeds meer en de gezichtsscherpte neemt steeds meer af.
Als diabetisch macula-oedeem niet op tijd wordt behandeld, bestaat er zelfs een risico op blindheid in het aangedane oog. Bij visuele problemen en andere symptomen die het gevolg kunnen zijn van macula-oedeem, kan een oogarts moet onmiddellijk worden geraadpleegd. De arts bespreekt de klachten met de patiënt en voert diverse onderzoeken uit, zoals een oogtest en een funduscopie of oftalmoscopie van de achterkant van het oog.
Hierdoor kunnen pathologische veranderingen in de macula worden opgespoord en kan de diagnose macula-oedeem worden gesteld. In sommige gevallen een zogenaamde fluorescentie angiografie kan ook worden uitgevoerd om de bloed schepen op het netvlies. De specifieke behandeling van macula-oedeem hangt af van het stadium van de ziekte en de oorzaak van de vochtophoping.
In de meeste gevallen wordt een laserbehandeling gebruikt. In deze procedure is het oogarts bestraalt het getroffen gebied op het netvlies met hoogenergetisch laserlicht, dat lekken sluit schepen. De vorming van ongewenst nieuw bloed schepen wordt ook voorkomen door deze behandeling.
Een andere mogelijkheid voor de behandeling van macula-oedeem is het toedienen van medicatie. Veel gebruikte medicijnen zijn niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAID's), steroïden, VEGF-remmers of carboanhydraseremmers. Deze stoffen worden ofwel toegediend in de vorm van oogdruppels of direct in de oogbal geïnjecteerd.
In zeldzame gevallen kan een systemische behandeling in de vorm van tabletten of infusies ook nodig zijn. Diabetisch macula-oedeem wordt behandeld met medicatie die rechtstreeks in het oog wordt aangebracht en met laserbehandeling. Diabetici die het risico lopen diabetisch macula-oedeem te ontwikkelen, moeten bijzondere aandacht besteden aan een optimaal aangepast bloed suikerniveau.
Bloeddruk moet ook regelmatig worden gecontroleerd en indien nodig worden verkleind om schade aan het netvlies te voorkomen. Roken, ongezonde voeding en te zwaar zijn verdere risicofactoren die de patiënt vrijwillig kan verminderen. Voor bepaalde ziekten die ten grondslag liggen aan macula-oedeem, kan het nodig zijn om medicatie rechtstreeks in het zieke oog te injecteren.
Voor dit doel injecteert de oogarts preparaten met cortisone of zogenaamde VEGF-remmers als het actieve ingrediënt na een plaatselijke verdoving. De injectie wordt rechtstreeks in het glaslichaam van het oog gedaan. cortisone is een steroïdhormoon dat een algemeen ontstekingsremmend effect heeft en bij verschillende ziekten wordt gebruikt.
VEGF-remmers blokkeren de werking van een stof die van nature in het lichaam wordt aangemaakt en die direct verantwoordelijk is voor de vorming van nieuwe bloedvaten. Hierdoor kan gericht ingegrepen worden bij de oorzaak van macula-oedeem. Homeopathische medicatie en natuurlijke remedies kunnen bijdragen aan de behandeling van macula-oedeem. Het doel van deze alternatieve behandelmethoden is om de toestand van volksgezondheid en om het zelfgenezingsproces van het lichaam te versterken.
Opgeleide homeopaten zijn in staat om te beoordelen of een homeopathische behandeling passend is, afhankelijk van de oorzaak en vorm van het macula-oedeem. Echter, homeopathie mag niet alleen worden gebruikt bij deze ziekte, maar dient als een begeleidende therapeutische maatregel bij de conventionele geneeskunde, aangezien onvoldoende behandeling ernstige schade aan de optische zenuw. Een macula-oedeem kan verschillende oorzaken hebben.
Vaak wordt de ziekte veroorzaakt door een ontsteking van het oog, bijvoorbeeld retinitis of uveitis. Door de ontsteking worden de bloedvaten beter doorlaatbaar en wordt er vocht in het omliggende weefsel gedrukt. Vasculaire verkalking in het oog of a bloedprop (trombus) in een slagader or ader leidt tot congestie van het bloed en bijgevolg tot zwelling van het netvlies.
Er is ook een verhoogd risico op het ontwikkelen van macula-oedeem daarna oogchirurgie, bijvoorbeeld na staar chirurgie. Mensen met hoge bloeddruk (arteriële hypertensie), verhoogde bloedlipideniveaus (hyperlipidemie), suikerziekte mellitus of inflammatoire oogziekten hebben een verhoogd risico op het ontwikkelen van macula-oedeem. De kans op herstel van macula-oedeem hangt af van het type ziekte (diabetisch of cystisch macula-oedeem) en de ernst van de symptomen.
Bij klachten, vooral bij een veranderd kleurenzien, dient direct een arts te worden geraadpleegd, want bij niet behandelen bestaat het risico op blijvende visuele schade of zelfs blindheid. Cystisch macula-oedeem, dat meestal ontstaat als gevolg van oogchirurgie, heeft meestal een goede prognose en verdwijnt na enkele weken. Zelfs in het geval van RCS, dat wordt veroorzaakt door stress, is de kans op herstel groot.
Als het macula-oedeem wordt veroorzaakt door diabetische retinopathie, de prognose is slechter. Dit komt doordat de symptomen vaak pas optreden als het netvlies al duidelijk beschadigd is. Diabetici moeten daarom regelmatig een oogarts bezoeken om pathologische veranderingen in het oog zo vroeg mogelijk op te sporen en te behandelen.
Ondanks de juiste behandeling kan macula-oedeem bij sommige patiënten herhaaldelijk optreden (recidief) en tot ernstige schade aan het netvlies leiden. Als gevolg hiervan kan een blijvende visuele beperking en in het ergste geval zelfs permanent verlies van het gezichtsvermogen van het aangedane oog optreden. Mentale stress en chronische stress kunnen leiden tot de ontwikkeling van macula-oedeem en visuele stoornissen.
Dit klinische beeld staat bekend als retinopathy centralis serosa (RCS) en treft vaak jonge, ambitieuze mannen tussen de 30 en 50 jaar. Om deze reden wordt RCS ook wel "managementziekte" genoemd. De exacte oorzaak van macula-oedeem is onduidelijk, maar er lekt vloeistof uit de bloedvaten en de vloeistof hoopt zich op achter de macula.
Typische symptomen van RCS zijn een plotselinge verslechtering van het gezichtsvermogen, vervormingen en gezichtsveldfalen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen een acuut beloop, dat meestal binnen enkele weken spontaan geneest, en een chronische vorm. De chronische vorm moet altijd worden behandeld lasertherapie of medicatie, anders bestaat het risico op blijvende visuele beperking.
A staar operatie is een chirurgische ingreep aan het oog, die wordt gebruikt bij patiënten met cataract. Een kunstlens wordt in het oog ingebracht. Hoewel het een routineprocedure is, bestaat er in zeldzame gevallen een risico op het ontwikkelen van macula-oedeem.
Ongeveer een op de honderd mensen die een operatie hebben ondergaan, ontwikkelt binnen een paar weken na de operatie waterretentie onder het netvlies. Dit klinische beeld wordt cystoïd macula-oedeem genoemd. Om deze complicatie te voorkomen, kunnen ontstekingsremmende geneesmiddelen (meestal niet-steroïde antireumatische geneesmiddelen of steroïden, mogelijk een combinatie van deze twee geneesmiddelen) rechtstreeks in het oog worden geïnjecteerd.
Deze profylactische therapie is vooral nodig bij hoogrisicopatiënten, zoals diabetici. Een cystoïd macula-oedeem (medisch ook wel CME genoemd) ontwikkelt zich vaak daarna staar extractie. een CME veroorzaakt door staaroperatie wordt het Irvine-Gass-syndroom genoemd. Andere oorzaken voor de ontwikkeling van een CME zijn oogletsel, bijwerkingen van medicijnen of de afsluiting van een netvlies ader.
Het cystoïde macula-oedeem wordt gekenmerkt door de ophoping van kleine, met vloeistof gevulde blaasjes in het gebied van de macula op het netvlies. Door de zwelling, de centrale optische zenuw wordt geperst en er treden visuele stoornissen op. Het is niet duidelijk waarom cystoïd macula-oedeem voornamelijk daarna optreedt staaroperatie.
In de meeste gevallen wordt de zwelling succesvol verminderd na behandeling met medicatie (cortisone oogdruppels of lokale injecties) en de symptomen verbeteren snel. Patiënten die lijden aan suikerziekte mellitus (diabetes mellitus) kunnen in de loop van hun ziekte macula-oedeem ontwikkelen. Deze vorm wordt dan diabetisch macula-oedeem (DME) genoemd.
Door de suikerziekte, de kleine bloedvaten in het oog worden na verloop van tijd steeds meer beschadigd en het netvlies wordt ziek. Artsen noemen dit klinische beeld "diabetische retinopathie“. Vooral mensen met een te hoge bloed suiker niveaus worden vaak beïnvloed door deze ziekte.
Daarom is een optimale bloedglucoseregulatie een belangrijke factor bij het verminderen van het risico op het ontwikkelen van diabetisch macula-oedeem. De ziekte van het netvlies blijft lange tijd onopgemerkt. Uiteindelijk is er een aanzienlijke verslechtering van het gezichtsvermogen, wat kan leiden tot blindheid.
Een oogonderzoek onthult macula-oedeem naast andere pathologische veranderingen in het oog. De ophoping van vloeistof drukt op de optische zenuw en draagt zo bij aan de verslechtering van het gezichtsvermogen. De therapie van diabetisch macula-oedeem wordt uitgevoerd door middel van speciale medicatie en laserbehandeling van het netvlies.
