De gastrocolische reflex is een stimulusreactie van de dikke darm dat gebeurt wanneer de maag is geïrriteerd. De gastrocolische reflex veroorzaakt de dikke darm om te samentrekken en de inhoud van de dubbele punt die naar de rectum.
Wat is de gastrocolische reflex?
De gastrocolische reflex is een stimulusreactie van de dikke darm dat gebeurt wanneer de maag is geïrriteerd. In de gastrocolische reflex reageert de dikke darm op irritatie van de maag en bovenste spijsverteringsorganen. De term reflex is eigenlijk niet helemaal correct, omdat het meer een stimulusreactie van de dikke darm is. Een daadwerkelijke reflex treedt veel sneller op. In de regel wordt de gastrocolische reflex veroorzaakt door voedselinname en veroorzaakt zogenaamde massa bewegingen in de dikke darm. Deze verplaatsen de darminhoud naar de rectum en uiteindelijk leiden tot lediging van de darmen.
Functie en taak
Om de gastrocolische reflex te begrijpen, is kennis van het spijsverteringsproces noodzakelijk. De eerste vertering van voedsel vindt al plaats in de mond Hier wordt het voedsel door de tanden geplet en door speekselvloed glad gemaakt. Het voedselpulp gaat vervolgens door de slokdarm in de maag. Daar wordt het voor een langere periode opgehaald. De maag slijmvlies bevat verschillende soorten cellen, die allemaal een belangrijke rol spelen bij de spijsvertering. De accessoirecellen produceren slijm om de te beschermen slijmvlies, de accessoire cellen produceren zoutzuur en de zogenaamde intrinsieke factor, en de primaire cellen produceren pepsinogenen. Deze zijn belangrijk voor de vertering van eiwitten. Dus de eigenlijke vertering begint in de maag. Bovendien wordt het voedselpulp daar gemengd en door de maaguitlaat in de dunne darm. In de dunne darm, vooral in de twaalfvingerige darm, vindt de vertering van koolhydraten, eiwitten en vetten plaats. In aanvulling op, water wordt hier uit de voedselpulp verwijderd. Tot 80% van water, bestaande uit spijsverteringssappen en vloeistof uit het ingenomen voedsel, wordt hier opgenomen. Het voedselpulp gaat dan uit de dunne darm in de dikke darm. De dikke darm heeft een typische structuur voor het maagdarmkanaal. De binnenste laag, een mucosale laag, is bedekt met losse bindweefsel Dit wordt gevolgd door een ringspierlaag en een longitudinale spierlaag. Een zenuwplexus ligt tussen de spierlagen. Dit staat ook bekend als de myenterische plexus. De myenterische plexus is verantwoordelijk voor de spieractiviteit van de spijsverteringsorganen, vooral de spieractiviteit van de darmen. De longitudinale spierlaag van de darm is verdikt in drie strengen, teenae genaamd. De ringvormige spierlaag heeft intrekkingen. Daar vormt de darmwand uitstulpingen. Deze uitstulpingen worden haustra genoemd. De taenia en haustrena, die kenmerkend zijn voor de dikke darm, ondersteunen de peristaltiek van de darm. In de dikke darm wordt onderscheid gemaakt tussen niet-voortstuwende en voortstuwende peristaltiek. Niet-voortstuwende peristaltiek bestaat uit ringvormig contracties Het dient om het voedselpulp in de darm te mengen. Voortstuwende peristaltiek wordt gekenmerkt door betrokkenheid van de longitudinale spieren. Het dient om de inhoud van de darm verder te transporteren in de richting van de anus Er zijn rekreceptoren in de wand van de mond, slokdarm en maag. Wanneer voedsel wordt ingenomen, wordt de wand van deze organen uitgerekt, waardoor de receptoren worden geprikkeld. Deze informatie wordt nu via de autonome darm overgedragen aan de dikke darm zenuwstelsel enerzijds en via de myenterische plexus anderzijds. De dikke darm reageert sterk contracties en verhoogde voortstuwende peristaltiek. Hierdoor wordt het voedselpulp in de dikke darm steeds verder richting de rectum. Daar de stretching van de rectumwand wekt dan de drang tot ontlasting op en idealiter wordt dit gevolgd door ontlasting. Simpel gezegd zorgt de gastrocolische reflex ervoor dat er ruimte wordt gemaakt in de dikke darm voor de vertering van het nieuw ingenomen voedsel.
Ziekten en kwalen
Bijgevolg treden spijsverteringsstoornissen op wanneer de gastrocolische reflex wordt aangetast. Een aangeboren aandoening van de gastrocolische reflex wordt gevonden bij het syndroom van Jirásek-Zuelzer-Wilson. Getroffen individuen missen de zenuwcellen van de myenterische plexus in de dikke darmwand. Dit resulteert in een vergroting van de darm. Dit wordt ook wel megacolon genoemd. Bovendien kan de ontlasting niet goed door de dikke darm gaan. Lijders aan de ziekte hebben al op jonge leeftijd last van een opgezwollen buik en hebben problemen met ontlasting. Een kenmerkend kenmerk is de vertraagde afwikkeling van de meconium na de geboorte.meconium, in de volksmond bekend als puerperal sputum, is de eerste van het kind stoelgang De diagnose wordt gesteld door Röntgenstraal en histologisch onderzoek van het karteldarmweefsel. Vaak moeten pasgeborenen een kunstmatige hebben anus geplaatst slechts een paar dagen na de geboorte. De doorgang van ontlasting moet mogelijk operatief worden hersteld. Een vergelijkbare ziekte van de darm met een verstoorde gastrocolische reflex is Ziekte van Hirschsprung Ook hier ontbreken zenuwcellen in het gebied van de myenterische plexus. Bovendien worden zenuwcellen die verantwoordelijk zijn voor het stimuleren van de ringspieren verhoogd. Dit resulteert in permanente excitatie van de ringmusculatuur met gelijktijdige nerveuze ondervoeding van de longitudinale musculatuur. De ringmusculatuur trekt samen en vernauwt de darm. Darmobstructie resultaten. Door het ontbreken van een gastrocolische reflex wordt de darminhoud niet verder getransporteerd. De darm kan niet meer worden geleegd. Het resultaat is ernstig constipatie Door de fecale stasis verwijdt de darm zich en treedt ook in dit geval megacolon op. Net als bij het syndroom van Jirásek-Zuelzer-Wilson, wordt de urine van het kind niet of erg vertraagd. Een verhoogde gastrocolische reflex kan ook problemen veroorzaken. In het bijzonder pasgeborenen en patiënten met prikkelbare darm syndroom worden beïnvloed door een verhoogde gastrocolische reflex. Normaal gesproken veroorzaakt de gastrocolische reflex ontlasting binnen 30 tot 60 minuten na inname van voedsel. Bij een verhoogde gastrocolische reflex moeten de getroffenen vaak tijdens het eten naar het toilet. De voortijdige drang om te poepen gaat gepaard met gewelddadig buikkrampen. Diarree komt vaak voor. Pasgeborenen met een verhoogde gastrocolische reflex weigeren voedsel vaak volledig vanwege de extreem pijnlijke darm krampen.
