An buitenbaarmoederlijke zwangerschap of buikzwangerschap (med.: abdominale graviditeit) komt voor bij ongeveer 1 op de 100 zwangerschappen en betekent dat de bevruchte eicel implantaten in een van de eileiders. Zo'n zwangerschap kan niet worden volgehouden omdat de embryo- is niet levensvatbaar buiten de baarmoeder. Het is absoluut noodzakelijk dat de behandeling snel wordt gegeven, omdat buitenbaarmoederlijke zwangerschap is levensbedreigend voorwaarde.
Wat is een buitenbaarmoederlijke zwangerschap?
Infographic over de anatomie van de vrouwelijke voortplantingsorganen en de locatie van buitenbaarmoederlijke zwangerschap. Klik op afbeelding om te vergroten. in een buitenbaarmoederlijke zwangerschap, het bevruchte eitje nestelt niet in de baarmoeder (baarmoeder) maar in de slijmvlies van een van de twee eileiders. Dit probleem komt voor bij ongeveer 1-2 procent van alle zwangerschappen en betekent dat de zwangerschap kan niet op termijn worden gedragen. Een andere vorm van extra-uteriene graviditeit, dat wil zeggen een zwangerschap die buiten de baarmoeder plaatsvindt baarmoeder, is een buikzwangerschap. Hier nestelt de bevruchte eicel zich in de buikholte, wat ook betekent dat de zwangerschap moet worden afgebroken. Aanvankelijk ervaren vrouwen met een buitenbaarmoederlijke zwangerschap zwangerschapssymptomen die vergelijkbaar zijn met die van een normale zwangerschap. Dan, naarmate de zwangerschap vordert, rond de 6e tot 9e week, is er spotten en ernstig pijnDaarom wordt een bezoek aan de gynaecoloog sterk aangeraden om een buitenbaarmoederlijke zwangerschap op te sporen.
Oorzaken
Er zijn verschillende oorzaken mogelijk voor een buitenbaarmoederlijke zwangerschap. Bijvoorbeeld, endometriose of andere omstandigheden kunnen veroorzaken: verklevingen in de buik die het vrije verkeer en daarmee de functionaliteit van de eileiders. De eileiders zelf kunnen ook vast komen te zitten of samensmelten als gevolg van eerdere ziekten zoals: ontsteking of infectie, waardoor ze het ei niet meer goed met de trilhaartjes kunnen vervoeren. Aangeboren afwijkingen zoals misvormingen van de eierstokken of eileiders verhogen ook het risico op een buitenbaarmoederlijke zwangerschap. Als een eileider niet volledig wordt doorgesneden tijdens: sterilisatie, zijn functie is ook beperkt en kan de bevruchte eicel niet naar de baarmoeder transporteren. De oorzaken van een buitenbaarmoederlijke zwangerschap zijn dus talrijk.
Symptomen, klachten en tekenen
Een buitenbaarmoederlijke zwangerschap gaat gepaard met verschillende symptomen. Waarschijnlijk het meest voorkomende symptoom is: pijn, die in verschillende delen van het lichaam kan voorkomen. Centraal hierbij staat pijn in de buik, die soms maar aan één kant voorkomt. De pijn in de buik wordt veroorzaakt door de stretching of zelfs scheuren van de eileider. In de regel beschrijven getroffen vrouwen dit pijn als trekken. Bovendien, onregelmatige spotten is een veelvoorkomend teken van een buitenbaarmoederlijke zwangerschap. De afwezigheid van menstruatie is ook denkbaar. Ook gebruikelijk is een verhoogde lichaamstemperatuur tot 38 graden Celsius. Deze drempel kan echter ook overschreden worden. In sommige gevallen van buitenbaarmoederlijke zwangerschap is de buik verhard in het gebied van de eileider. EEN massa kan af en toe op deze plaats worden gepalpeerd. Daarnaast kan irritatie van de diafragma kan optreden tijdens een buitenbaarmoederlijke zwangerschap. In dit geval ervaren patiënten ook pijn op de borst of schoudergebied. In zeldzame gevallen kan de buikvlies wordt ontstoken, vooral kort voor de natuurlijke abortus van de misplaatste embryo-. Dit resulteert in ernstige lagere pijn in de buik. Als dit natuurlijk is abortus te snel verloopt, kunnen patiënten een levensbedreigende schokken. Dit vrij zeldzame secundaire symptoom is het gevolg van inwendige bloedingen in de buikholte.
Diagnose
Wanneer een buitenbaarmoederlijke zwangerschap optreedt, hebben getroffen vrouwen gewoonlijk last van onverklaarbare bloedingen en ernstige - bij sommige vrouwen eenzijdige - pijn. Soms is de lichaamstemperatuur iets verhoogd. Het onderzoek op het kantoor van de gynaecoloog, dat sterk wordt aangeraden na een zwangerschaptest, wordt uitgevoerd door ultrageluid, waardoor de gynaecoloog meestal kan bepalen waar in de buik de zwangerschap zich bevindt. Tijdens het palpatieonderzoek kan de gynaecoloog bij een buitenbaarmoederlijke zwangerschap mogelijk een verdikte eileider voelen. De baarmoeder is leeg bij een buitenbaarmoederlijke zwangerschap, in zeldzame gevallen wordt een pseudo-amnionmembraan gevormd, maar het bevat alleen water en geen foetale gehechtheid. Sinds de embryo- is op dit moment nog erg klein, zelfs een ultrageluid onderzoek geeft geen volledige zekerheid of er sprake is van een buitenbaarmoederlijke zwangerschap. Een betrouwbare diagnose kan alleen worden gesteld door: laparoscopie. Als de buitenbaarmoederlijke zwangerschap te laat wordt ontdekt, kan de aangedane eileider barsten en de bloedsomloop falen en schokken kan optreden als gevolg van een buitenbaarmoederlijke zwangerschap.
Complicaties
Een buitenbaarmoederlijke zwangerschap vereist altijd een chirurgische behandeling. Tijdens dit proces kunnen verschillende complicaties optreden. Ten eerste bestaat het risico dat aangrenzende organen of anatomische structuren beschadigd raken. Dit kan bloedingen en secundaire bloedingen veroorzaken. Mogelijk zenuwschade kan gevoelloosheid, verlamming en tijdelijk verlies van blaas functie. Daarnaast kunnen verklevingen in de buik optreden. Restweefsel van de zwangerschap kan vast komen te zitten in de buikholte en veroorzaken ontsteking. Zelden, levensbedreigend buikvliesontsteking, darmobstructieen soortgelijke ernstige complicaties treden op als gevolg van een buitenbaarmoederlijke zwangerschap. Een eileiderruptuur, een breuk van de eileider, resulteert in hevige pijn, ontsteking van de buik, en vaak schokken. Indien niet behandeld, bestaat het risico op doodbloeden. Bovendien kunnen allergische reacties en functiestoornissen optreden als gevolg van overmatige littekens. Als de baarmoeder wordt geschraapt, kan de wand van het orgel worden beschadigd, wat kan leiden tot bloedingen of infecties. Soms is de vruchtbaarheid ook beperkt. Hormonale veranderingen kunnen optreden na de operatie, soms leidend tot: stemmingswisselingen en depressieve stemmingen. Medicijnen zoals methotrexaat, dat vaak wordt voorgeschreven, kan bijwerkingen veroorzaken zoals: misselijkheid en braken, haaruitval, slijmvliesontsteking en orgaanschade.
Wanneer moet je naar een dokter?
Omdat een buitenbaarmoederlijke zwangerschap nooit voldragen kan worden, is medische hulp altijd noodzakelijk. Hoe eerder zo'n buitenbaarmoederlijke zwangerschap wordt ontdekt door een arts, hoe sneller actie kan worden ondernomen, waardoor complicaties voor de vrouw worden geminimaliseerd. Een zwangerschap buiten de baarmoeder moet altijd door een specialist worden afgebroken. Daarom, ongeveer twee weken na een positieve zwangerschaptest, een eerste ultrageluid bij de gynaecoloog is handig. Deze controleert via echografie of de zwangerschap op de juiste plaats zit. Aanhoudende buikpijn in de vroege stadia van de zwangerschap moet altijd door een arts worden verduidelijkt, aangezien dit de eerste waarschuwingssymptomen van een buitenbaarmoederlijke zwangerschap kunnen zijn. Als dit eenmaal met zekerheid is vastgesteld, zijn er geen alternatieven voor: abortus. Tegelijkertijd geldt: hoe langer men wacht, hoe groter het risico op ernstige inwendige bloedingen. Sommige vrouwen voelen zich misschien niet op hun gemak bij het idee van een abortus onmiddellijk na de diagnose en willen misschien even wachten. Dit kan de acceptatie van de situatie mogelijk verbeteren, maar dient vooraf uitgebreid met een specialist te worden besproken. Als pijn en krampen in de buik of bloedingen van welke intensiteit dan ook optreden na een vastgestelde buitenbaarmoederlijke zwangerschap, moet onmiddellijk een arts of een kliniek met een gespecialiseerde gynaecologische afdeling worden geraadpleegd.
Behandeling en therapie
In zeldzame gevallen bloedt de buitenbaarmoederlijke zwangerschap vanzelf, d.w.z. spontane abortus treedt op bij het begin van menstruatie, die meestal wordt uitgesteld. In alle andere gevallen is onmiddellijk medisch ingrijpen – meestal in de vorm van een operatie – noodzakelijk om levensbedreigende gevolgen van een buitenbaarmoederlijke zwangerschap af te wenden. Deze interventie wordt uitgevoerd door ofwel laparoscopie of, in zeer ernstige gevallen, door middel van een abdominale incisie. Een ziekenhuisopname is meestal onvermijdelijk. Tijdens de operatie wordt het embryo uit de eileider of de buikholte gehaald. In de meeste gevallen is de aangetaste eileider zodanig beschadigd dat de functionaliteit ervan ernstig wordt beperkt of zelfs niet meer bestaat als gevolg van de buitenbaarmoederlijke zwangerschap. Als er al een breuk van de eileider is, moet onmiddellijk een operatie worden uitgevoerd, anders bestaat er levensgevaar voor de aangedane vrouw door ernstige bloedingen in de buikholte. Een alternatieve behandeling is het gebruik van celdoding drugs, die voornamelijk worden gebruikt wanneer een buitenbaarmoederlijke zwangerschap zeer vroeg wordt ontdekt. Deze zorgen ervoor dat de buitenbaarmoederlijke zwangerschap bloedt.
Vooruitzichten en prognose
Buitenbaarmoederlijke zwangerschappen eindigen bijna altijd aan het vroege einde van de zwangerschap en op deze manier kan een gezonde baby niet geboren worden. Vrouwen die verwachten zwanger te kunnen worden, hebben dus een goede kans op een mild einde van de buitenbaarmoederlijke zwangerschap, omdat ze op tijd een medisch onderzoek kunnen krijgen, waaruit op het echobeeld blijkt dat de eicel verkeerd is geïmplanteerd. Een kleine chirurgische ingreep vindt plaats om de buitenbaarmoederlijke zwangerschap te beëindigen, vergelijkbaar met een abortus. Daarna heeft de patiënt meestal maar een paar uur nodig om te herstellen en kan hij al naar huis. Niets staat een nieuwe zwangerschap in de weg. Als de buitenbaarmoederlijke zwangerschap daarentegen al symptomen veroorzaakt zoals: koorts, verminderd bewustzijn of ernstig lagere buikpijn, dan is een spoedoperatie nodig. Anders kunnen gifstoffen uit het dode ei zich vrij in de buikholte verspreiden en ontsteking van de interne organen of zelfs orgaanfalen. Deze noodsituatie kan snel fataal worden. Bij zo'n spoedoperatie is ook niet meer gegarandeerd dat er geen voortplantingsorganen worden beschadigd. In dit geval kon de vrouw daarna niet meer zonder beperkingen zwanger worden. In principe is het raadzaam om na een buitenbaarmoederlijke zwangerschap met complicaties sowieso enkele maanden te wachten tot de volgende zwangerschap, zodat eventuele blessures kunnen genezen.
het voorkomen
Het voorkomen van een buitenbaarmoederlijke zwangerschap is moeilijk. Als een vrouw weet dat ze heeft gehad ontsteking in de buik of al een buitenbaarmoederlijke zwangerschap heeft gehad, kan een oplossing zijn om de eileiders te opereren op een manier die het risico bij volgende zwangerschappen vermindert. Als er een acute ontsteking aanwezig is, moet deze vóór een nieuwe zwangerschap worden behandeld en goed worden genezen, zodat een buitenbaarmoederlijke zwangerschap niet wordt aangemoedigd.
Nazorg
De persoon die door een buitenbaarmoederlijke zwangerschap wordt getroffen, is in de eerste plaats afhankelijk van een volledige behandeling hiervan voorwaarde. De belangrijkste focus is om de buitenbaarmoederlijke zwangerschap in een vroeg stadium te detecteren, zodat andere symptomen of complicaties niet optreden. Aangezien dit ook een levensbedreigende ziekte is, moet deze zo snel mogelijk worden opgespoord en behandeld. In de meeste gevallen vereist dit type zwangerschap een chirurgische ingreep. Dit verlicht de symptomen volledig, maar de integriteit van de eileiders kan niet altijd worden gegarandeerd. In sommige gevallen kan de getroffen persoon na de operatie geen kinderen krijgen. Na de chirurgische ingreep moet de patiënt in ieder geval rusten en voor zijn lichaam zorgen. Inspannende of stressvolle activiteiten moeten in ieder geval worden vermeden om het lichaam niet onnodig te belasten. In de regel is ook na de ingreep regelmatig onderzoek aan te raden om eventuele bloedingen op te sporen en te behandelen. Soms kunnen getroffen vrouwen na de procedure geen kinderen meer krijgen. In dit geval kan psychologische behandeling ook nuttig zijn.
Wat u zelf kunt doen
Een buitenbaarmoederlijke zwangerschap kan nooit voldragen worden en kan het leven van de moeder in groot gevaar brengen. Op het gebied van zelfhulp kan een zwangere vrouw niets doen aan een buitenbaarmoederlijke zwangerschap. Het gaat hier meer om het zo vroeg mogelijk opsporen van een dergelijke buitenbaarmoederlijke zwangerschap, zodat deze op tijd door medisch ingrijpen kan worden beëindigd. Enerzijds is het in het dagelijks leven zinvol om ongeveer twee weken na een positieve test naar de dokter te gaan voor een echo. Aan de andere kant, in vroege zwangerschap, moeten klachten als hevige buikpijn, bloeding, drukgevoelens in de buik altijd serieus worden genomen. Ook als daadwerkelijke zelfhulp om zo'n zwangerschap te beëindigen voor vrouwen niet mogelijk is, helpt het bewust letten op fysieke signalen vaak om de buitenbaarmoederlijke zwangerschap zo vroeg mogelijk op te sporen. Hoe eerder het kan worden beëindigd, hoe lager de risico's voor de getroffen vrouw. Als de diagnose eenmaal door een arts is gesteld, is het zeker niet aan te raden om gewoon te wachten of te proberen een bloeding op te wekken door het lichaam te manipuleren. De daaraan verbonden gevaren kunnen fataal zijn. Bij een buitenbaarmoederlijke zwangerschap kan een second opinion en nog een echo door een tweede arts psychologisch zinvol zijn als de diagnose en daarmee de noodzaak tot zwangerschapsafbreking moeilijk te accepteren is.
