Artsen spreken van zogenaamde bolussterfte wanneer een te groot vreemd lichaam, meestal een stukje voedsel, vast komt te zitten tussen de strottehoofd en slokdarm en triggert een reflex hartstilstand door irritatie van de bovenste larynxzenuw. De term "bolus dood" is afgeleid van het Griekse woord "bolos" - "klomp".
Wat is een bolusdood?
Bolusdood is geen dood door verstikking. In tegenstelling tot het opzuigen van een vreemd lichaam, waarbij voedsel of voorwerpen de luchtwegen binnendringen, komt bij bolussterfte het vreemde lichaam door inslikken de keelholte (slokdarm) of de slokdarm (voedselpijp) binnen. Als de ingeslikte brok dan vast komt te zitten in de keelholte of zelfs in de entree gebied van de slokdarm - de cricoidal kraakbeen vernauwing - en drukt daar op de zenuwplexus, een reflex hartstilstand kan voorkomen. Dit komt omdat parasympathiek zenuwen ren daarheen, met name de X. hersenzenuw, genaamd de nervus vagus. De nervus vagus maakt deel uit van het parasympathische zenuwstelsel, die verantwoordelijk is voor het vertragen van de hartslag. En als het nervus vagus extreem geïrriteerd is door een vreemd lichaam, de hart- snelheid kan worden vertraagd tot het punt van hartstilstand, wat leidt tot wat bekend staat als bolussterfte. Als het vreemde lichaam vastzit in de middelste of onderste slokdarm, is het ook een noodgeval, ongeacht of er merkbare symptomen zijn. Dit komt omdat een vreemd lichaam dat in de slokdarm vastzit, de slokdarm kan perforeren.
Oorzaken
Als voedsel niet voldoende wordt gekauwd, kunnen er, opzettelijk of per ongeluk, stukjes worden ingeslikt die te groot zijn om door de strottehoofd (hypofarynx) in de slokdarm (slokdarm) ongehinderd. Het volgende pathomechanisme kan dan optreden: het vastzittende vreemde lichaam irriteert de larynxwand en een overmatige vagale respons veroorzaakt een hartstilstand. De superieure larynxzenuw is geïrriteerd in de nek, een tak van de nervus vagus, de X. Craniale zenuw van de parasympathische zenuwstelsel Dit smoort de hart- en circulatie, waardoor reflex ontstaat bradycardie en, daarboven, cardiovasculaire stilstand. Het slachtoffer verslikt zich dus niet in het voedsel. De reflex die tot een plotselinge cardiovasculaire stilstand leidt, wordt veroorzaakt door het vreemde lichaam dat in de keel zit en op de laryngeale zenuwplexus drukt. De laryngeale zenuwplexus wordt zo geïrriteerd dat de hart- de snelheid vertraagt dramatisch, wat leidt tot een hartstilstand. Bij gezonde volwassenen is het inslikken van een te grote brok voedsel zeldzaam maar komt het wel voor bij bijvoorbeeld een stuk vlees. In het gewone spraakgebruik wordt bolusdood daarom ook wel bockwurst-dood of doorslikkende dood genoemd.
Symptomen, klachten en tekenen
In tegenstelling tot de dreigende bolussterfte, waarbij de patiënt gewoonlijk geruisloos in elkaar zakt, heeft de patiënt de neiging om luidruchtig naar lucht te happen wanneer hij dreigt te verslikken en vertoont tekenen van cyanose (wordt blauw door gebrek aan zuurstof aan de bloed Als iemand die aan tafel zit te eten plotseling last krijgt van kortademigheid en de keel grijpt, is vaak een vreemd voorwerp de oorzaak. Als een stuk voedsel (of zelfs kunstgebit) is vast komen te zitten in de keel, er is plotselinge paniek, er is meestal geen hoestbui, hooguit hoesten met onmiddellijke kortademigheid.
Diagnose en verloop
Omdat de getroffen persoon binnen een paar minuten bewusteloos raakt tijdens een dreigende bolussterfte, zal de diagnose van de spoedarts in eerste instantie gebaseerd zijn op externe geschiedenis van getuigen. Net als bij een volledige obstructie van de luchtwegen is snelle actie vereist; dit is een levensbedreigende noodsituatie. Als de tijd het toelaat, kan het vreemde lichaam onder visualisatie (laryngoscoop) worden verwijderd met een speciale pincet. Het laatste redmiddel zou een zijn coniotomie (het openen van de luchtweg op larynxniveau, in de volksmond en ten onrechte een tracheotomie Omdat het hart echter binnen enkele seconden na het dreigende sterfte van de bolus kan stoppen met kloppen, is de eerste prioriteit om snel te reanimeren. Enkele uren na het verwijderen van het vreemde lichaam (bijvoorbeeld door "Heimlich-manoeuvre"), kan de patiënt nog steeds last hebben van dysfagie (slikproblemen). Het is noodzakelijk om te kijken of er interne verwondingen zijn of dat er restanten van het vreemde lichaam in de strottehoofd of slokdarm. Dit wordt gedaan door inspectie van de mond en keel en door laryngoscopie (weerspiegeling van het strottenhoofd) of oesofagogastroduodenoscopie (OGD).
Complicaties
Bij bolussterfte is de complicatie die optreedt de dood van de patiënt. In veel gevallen kan de dood niet worden voorkomen als de zenuw al te zwaar is samengedrukt en er een hartstilstand optreedt. Als de bolus sterft, is extreem snelle actie nodig om het leven van de patiënt te redden. In de meeste gevallen valt de getroffen persoon flauw en reageert hij niet meer na slechts een paar minuten. Als de spoedarts snel genoeg arriveert, kan het vreemde lichaam met een speciale tang van de patiënt worden verwijderd. Een tracheotomie wordt meestal uitgevoerd. De getroffen persoon wordt ook gereanimeerd zodat het hart weer klopt. Gewoonlijk zijn er geen verdere complicaties na de behandeling van bolusdood. Enkele uren na de operatie kan de patiënt stoornissen ervaren en pijn tijdens het slikken, die echter vanzelf verdwijnen. Het inslikken van het vreemde lichaam kan de slokdarm of het strottenhoofd beschadigen. Er kunnen ook stukjes van het vreemde lichaam achterblijven. Deze kunnen vervolgens operatief worden verwijderd. In dit geval zijn er geen verdere complicaties. In geval van overlijden van de bolus is snelle actie noodzakelijk. Getuigen kunnen het vreemde lichaam van de patiënt losmaken door hem krachtige slagen tussen de schouderbladen te geven. Het is ook mogelijk om de zogenaamde Heimlich-manoeuvre te gebruiken.
Wanneer moet je naar de dokter gaan?
Als de bolus op handen is, kan het leven van de getroffen persoon alleen worden gered door extreem snel in te grijpen. Daarom is de vraag of en wanneer je naar een dokter moet gaan hier niet eens aan de orde. Bij het allereerste teken van een dreigende bolusdood, moet de spoedarts onmiddellijk worden gebeld. Als de patiënt naar het ziekenhuis wordt gebracht, overlijdt hij meestal onderweg. Eerste hulp maatregelen moet worden ingenomen totdat de spoedarts arriveert. Deze zijn vaak bepalend voor het voortbestaan van de patiënt. Op voorwaarde dat de getroffen persoon bij bewustzijn is, moet hij of zij proberen het vreemde lichaam te verwijderen door in de keel te reiken. Als het vreemde lichaam niet kan worden bereikt, moet een andere persoon proberen het los te maken door een paar stevige slagen tussen de schouderbladen. Dan kan het vaak worden opgehoest. Bovendien kan worden geprobeerd het vreemde lichaam los te maken door de druk in de buik te verhogen. De zogenaamde Heimlich-manoeuvre is bijzonder effectief, maar meestal kunnen alleen getrainde eerstehulpverleners het. Als het incident zich voordoet in een grotere groep of op een openbare plaats, dient gericht te worden gezocht naar mensen die hiermee bekend zijn eerste hulp techniek.
Behandeling en therapie
Als een groot vreemd lichaam wordt ingeslikt, is er sprake van een noodsituatie: het aanstootgevende vreemde lichaam moet zo snel mogelijk worden verwijderd. Als de patiënt bij bewustzijn is, kan het soms voldoende zijn om alleen in de keel te reiken. Anders zou de eerste maatregel moeten zijn om te proberen het vreemde lichaam los te maken met een paar krachtige slagen tussen de schouderbladen - bij voorkeur met de bal van de hand. Als dit na vijf slagen niet lukt, kan de "Heimlich-manoeuvre" worden gebruikt, tot vijf sterke compressies in het gebied van de overbuikheid. Bij deze manoeuvre staat de eerstehulpverlener achter de patiënt en plaatst zijn of haar armen om het bovenlichaam van de patiënt buikstreek, net onder de ribbenboog. Een hand wordt bij voorkeur gebald tot een vuist, en de tweede hand omklemt de vuist. Vervolgens worden een paar sterke, schokkerige rukken gemaakt in de bovenbuik van de patiënt, naar binnen en iets omhoog, richting de wervelkolom. Het gewenste effect van deze plotselinge intra-abdominale overdruk (drukverhoging in de buik) is dat het vreemde lichaam naar buiten wordt gedrukt of hoest. Overigens kan deze manoeuvre ook worden gebruikt als de patiënt ligt. Het feit dat dit ook kan leiden tot interne verwondingen is een risico dat gemakkelijk wordt geaccepteerd wanneer het leven op het spel staat - dus vooral onervaren eerstehulpverleners moeten niet bang zijn om geweld te gebruiken. Als noch de slag tussen de schouderbladen, noch de Heimlich-manoeuvre enig effect heeft, kan de spoedarts proberen het vastzittende voorwerp met een speciale pincet te verwijderen. Als dit ook niet mogelijk is, a tracheotomie kan nodig zijn. In het geval van cardiovasculaire stilstand, reanimatie moet uitgevoerd worden (borst compressies in het midden van de borst, met een snelheid van 100 / minuut en een drukdiepte van vijf tot zes centimeter, borstcompressies: 30: 2 ventilatie).
Vooruitzichten en prognose
De vooruitzichten en prognose voor bolussterfte zijn afhankelijk van de snelheid waarmee het slachtoffer wordt geholpen. Het is mogelijk eerste hulp maatregelen en iets dat binnen enkele seconden of een paar minuten moet gebeuren. Als er geen hulp wordt geboden (verwijdering van het vreemde lichaam uit het strottenhoofd en, indien nodig, pogingen tot reanimatie), het overlijden van de getroffen persoon is het gevolg. Dienovereenkomstig kan worden opgemerkt dat transport naar het ziekenhuis door middel van een spoedarts gepaard gaat met een aanzienlijk risico op overlijden, aangezien de weinige minuten transport bij een hartstilstand voldoende zijn om hersenen overlijden bij de getroffen persoon. Als daarentegen snel ter plaatse wordt gehandeld, kan de dood in veel gevallen worden afgewend. Hier het soort eerste hulp maatregelen is doorslaggevend: eerst moet worden geprobeerd het vreemde lichaam van de getroffen persoon te verwijderen (als hij of zij nog bij bewustzijn is); in de verdere loop, hart massage Met ventilatie kan uitgevoerd worden. Nadat het vreemde lichaam is verwijderd, kan de patiënt vaak worden gereanimeerd (op voorwaarde dat de druk op de nervus vagus niet te groot was) en het incident overleeft zonder blijvende schade. In de loop van de eerste behandeling kan de patiënt later ervaren pijn in het strottenhoofd en moeite met slikken. Deze gaan echter binnen enkele uren of dagen voorbij.
het voorkomen
De beste preventie is ontspannen eten en grondig kauwen van al het voedsel. Pas op met dranken met grotere ijsblokjes: geniet het liefst met een rietje. Jonge kinderen stoppen graag voorwerpen in hun mond en lopen het risico deze per ongeluk door te slikken. Aan de leeftijd aangepast speelgoed zonder kleine onderdelen die kunnen worden ingeslikt voor de jongste kinderen, helpt dit te voorkomen. Patiënten met klinische beelden die verband houden met slikstoornissen (dysfagie), zoals Parkinson, MEVROUW (multiple sclerose), ALS (amyotrofische laterale sclerose) Of dementie ziekten moeten zorgvuldig worden geobserveerd en ondersteund tijdens het eten.
Follow-up
In geval van overlijden door een bolus wordt de nazorg geleid door de progressie van de voorwaarde Als bolusdood kan worden voorkomen door onmiddellijke reddingspogingen, is de eerste prioriteit het overwinnen van de daarmee gepaard gaande schokken Elk trauma wordt overwonnen in de loop van traumatherapie en in gesprekken met andere betrokken personen. Verder moet de oorzaak van de kortademigheid worden bepaald. Ouders van wie het kind bijna een bolussterfte heeft gehad, moeten het huishouden op kleine onderdelen inspecteren en veiligheidsmechanismen op laden en kasten installeren. Controles kunnen bloeding in de keel en andere complicaties helpen uitsluiten. In het geval van een fatale bolussterfte hebben familieleden meestal ook therapeutische ondersteuning nodig. Het duurt vaak jaren om het trauma te verwerken. Nazorg kan het afbouwen omvatten antidepressiva De getroffenen moeten ook regelmatig hun huisarts en therapeut raadplegen. Psychische of psychosomatische klachten kunnen jaren na een trauma nog ontstaan. Deze moeten vóór het fysieke of mentale worden herkend en behandeld voorwaarde verslechtert verder. Er is dus geen eenduidige nazorg voor een bolussterfte. De nazorg is gebaseerd op de effecten van de bolussterfte en het beloop van eventuele therapieën en medicatie.
Hier is wat u zelf kunt doen
Bij bolussterfte veroorzaakt een groot vreemd lichaam in de keel een reflexhartstilstand. Daarom moet de eerste maatregel altijd het verwijderen van het vreemde lichaam zijn. Op voorwaarde dat de patiënt bij bewustzijn is, moet hij of zij proberen dit zelf te bereiken door in de keel te reiken. De getroffen patiënten verliezen echter vaak zeer snel het bewustzijn wanneer de bolus op handen is. In dit geval hangt de overleving van de patiënt af van de snelle en efficiënte reactie van de aanwezigen. Bij de eerste indicatie van bolusdood moet de spoedarts onmiddellijk worden gebeld en moet acuut gevaar voor het leven van de patiënt worden gemeld. Omdat slachtoffers van bolusdood niet stikken en als gevolg daarvan niet in paniek naar adem snakken of naar adem worstelen, maar vaak geruisloos instorten, worden de eerste tekenen vaak onderschat en aangezien voor een simpele zwakte van de bloedsomloop Hierdoor gaat kostbare tijd verloren, die kan eindigen in de dood van de getroffen persoon. Als een persoon tijdens het voeden bezwijkt, moet er daarom altijd van worden uitgegaan dat er sprake is van een acute noodsituatie. Eerste hulp maatregelen moeten worden genomen totdat de spoedarts arriveert. Allereerst moet de patiënt meerdere keren met de hiel van de hand hard tegen de schouderbladen worden geslagen. Als dit niet voldoende is om het vreemde lichaam te verwijderen, moet de Heimlich-manoeuvre (compressie van de bovenbuik) worden gebruikt. Krachtig kauwen van voedsel en voldoende bevestiging van derde tanden, die niet zelden verantwoordelijk zijn voor reflexhartstilstand, bieden de beste preventie van bolus dood.
