Bezafibraat behoort tot de groep van fibraten. Bezafibraat is een lipidenverlagend middel en, samen met statines en nicotine zuur, is een belangrijke therapeutische optie voor de behandeling van verhoogde triglyceriden in het bijzonder, maar ook verheven cholesterol in sommige gevallen.
Wat is bezafibraat?
Bezafibraat (chemische naam: 2- (4- {2 - [(4-chloorbenzoyl) amino] ethyl} fenoxy) -2-methylpropionzuur), zoals clofibraat of fenofibraat, is een derivaat van fibraten. Fibraten zijn drugs gebruikt om verhoogde bloed lipiden (hyperlipidemie Bezafibraat wordt voornamelijk gebruikt om hoge niveaus van triglyceriden. Echter, de cholesterol-verlagend effect in de bloed is slechts in geringe mate uitgesproken, daarom cholesterol verlaging wordt voornamelijk verzekerd door de geneesmiddelengroep van statines Het cholesterolverlagende effect van bezafibraat is slechts ongeveer 10 tot 25 procent; dienovereenkomstig is het grootste effect waarschijnlijker in het verlagen van triglyceriden (ongeveer 20 tot 40 procent). Verhoogde triglyceriden vormen een groot probleem omdat ze enerzijds moeilijk te behandelen zijn en anderzijds ernstige hart- en vaatziekten kunnen veroorzaken. De gevolgen van verhoogde plasmaspiegels van de vetten variëren van atherosclerose tot hart- aanval en beroerte. Statines hebben hier de voorkeur omdat ze aanzienlijk kunnen verlagen lipiden en daarmee ook het risico op secundaire ziekten verminderen. Bovendien worden fibraten alleen als tweede keus behandeld en als statine gebruikt therapie is niet effectief als statines niet worden verdragen, of als alleen die triglyceriden verhoogd zijn waarvan de verlaging het belangrijkste effect van bezafibraat is. Bezafibraat wordt gegeven als een tablet of capsule die een witte en onoplosbare kristallijne stof bevat poeder Bezafibraat wordt afgebroken doordat het in de urine wordt uitgescheiden nadat het is afgebroken tot clofibrinezuur. Dienovereenkomstig is het dosis moet worden aangepast bij patiënten met nierinsufficiëntie.
Farmacologische effecten op lichaam en organen
Een vermindering van de concentratie van triglyceriden is het belangrijkste effect van bezafibraat en andere fibraten. Hoe dit precies wordt bereikt, is echter nog niet duidelijk. Desalniettemin is het waarschijnlijk dat bezafibraat een zogenaamde PPARα- of peroxisoomproliferator-geactiveerde receptor aandrijft. Sommige onderzoeken tonen aan dat het ook de PPARγ en PPARδ activeert. De PPARα is een eiwit dat zich bindt aan DNA en daar moleculaire processen verandert die belangrijk zijn voor het vetmetabolisme. Het zorgt bijvoorbeeld voor een verhoogde afname van LDL met 10 tot 25 procent. Dit cholesterol wordt slecht genoemd omdat het wordt afgezet in de wanden van bloed schepen en veroorzaakt daar een ontstekingsreactie. Atherosclerose is het resultaat. Bovendien veroorzaakt bezafibraat een toename van HDL, dat ook wel goede cholesterol wordt genoemd. Het wordt als goed omschreven omdat het helpt om de cholesterol die overal is afgezet te verzamelen en naar de lever, waardoor het vervolgens wordt uitgescheiden. In de lever, veroorzaakt bezafibraat ook een lagere afgifte van VLDL, dat ook cholesterol bevat, maar voornamelijk triglyceriden. Een ander effect is dat bezafibraat lipoproteïne activeert lipase, een triglyceride-afbrekend enzym. Bij de vaatwanden veroorzaakt bezafibraat een ontstekingsremmend proces. Bezafibraat werkt bovendien op de galblaas, waar het de lithogeniciteit van verhoogt gal, wat betekent dat het risico van ontwikkeling galstenen is verhoogd.
Medisch gebruik en gebruik voor behandeling en preventie.
Bezafibraat wordt gebruikt voor verhoogde plasmaspiegels van triglyceriden. Verhoogd bloed lipiden kan enerzijds aangeboren zijn, waarbij er meestal een defect is in een enzym dat nodig is om triglyceriden af te breken. Dit voorwaarde staat ook bekend als primair familiaal hypertriglyceridemie Aan de andere kant kunnen verhoogde bloedlipiden worden verkregen (secundair hypertriglyceridemie Dit laatste heeft verschillende oorzaken. Een verhoogd triglycerideniveau kan bijvoorbeeld worden veroorzaakt door de arts die het voorschrijft drugs die de bloedlipiden verhogen (bijvoorbeeld bètablokkers, glucocorticoïden, hormonen Maar een onjuist, hoog vetgehalte dieet kan ook leiden tot een toename van triglyceriden. De stofwisselingsstoornis suikerziekte kan ook de bloedlipiden negatief beïnvloeden. De metabool syndroom (kwartet van: Glucose onverdraagzaamheid, hypertensie, verminderd vetmetabolisme en zwaarlijvigheid) is ook een mogelijke toepassing van bezafibraat. Bezafibraat heeft een halfwaardetijd van 2 uur en wordt ingenomen in de vorm van tablets or capsules van 200 mg driemaal daags.
Risico's en bijwerkingen
De bijwerkingen van bezafibraat zijn gevarieerd. Niet-specifieke effecten zijn bijvoorbeeld zwelling, problemen met ademhaling, en netelroos, wat kan worden verklaard door een allergische reactie van het lichaam om te bezafibreren. Andere bijwerkingen zijn onder meer koorts, een griep-achtig gevoel, en ook atypische effecten zoals hoofdpijn, duizeligheidbewustzijnsverandering, erectieproblemen en pijnlijke ledematen. Er zijn ook gastro-intestinale effecten zoals misselijkheid, braken en diarree, evenals plotselinge gewichtstoename. Verlies van eetlust wordt ook vaak waargenomen. Bij bezafibraat wordt zelden spierafbraak of rabdomyolyse waargenomen. Patiënten hebben er last van pijn, krampen en spierzwakte. Spierafbraak kan ook worden veroorzaakt door statines, daarom mogen deze niet in combinatie met bezafibraat worden gegeven. Een verandering in de bloedbeeld is ook een vrij zelden waargenomen bijwerking. Bovendien verhoogt bezafibraat de lithogeniciteit van gal, wat het risico op galstenen. Patiënten met lever ziekte of galblaasziekte, evenals nierinsufficiëntie patiënten of zwangere vrouwen en moeders die borstvoeding geven, mogen bezafibraat niet gebruiken.
