Definitie
Een allergische reactie is een reactie van het lichaam op een bepaald niet-infectieus reagens - een allergeen - dat het als lichaamsvreemd herkent en waarop het reageert door bepaalde stoffen af te geven. Deze omvatten stoffen die de immuunsysteem evenals ontstekingsmediatoren die verschillende symptomen bij de getroffen persoon veroorzaken. Allergische reacties kunnen worden onderverdeeld in verschillende subtypes en kunnen een licht tot levensbedreigend verloop hebben.
Oorzaken
Een allergische reactie wordt meestal veroorzaakt door een algemene aanleg om overgevoelig te reageren op vreemde, eigenlijk onschadelijke stoffen. Bij het eerste contact met het allergeen vormt het lichaam zich vervolgens antilichamen tegen deze stof, omdat deze deze als vreemd en gevaarlijk classificeert. Deze fase wordt ook wel sensibilisatie genoemd en veroorzaakt zelf geen symptomen.
Als er echter een volgend hernieuwd contact met het allergeen is, kan een allergische reactie ontstaan met jeuk, striemen, rood worden van de huid, een bloed druk en levensbedreigende cardiovasculaire zwakte. De mate van allergische reactie hangt af van de mate waarin de ontstekingsstof vrijkomt, of de mate van fysieke reactie op cellulair niveau. Deze fundamentele neiging om allergieën te ontwikkelen wordt in de geneeskunde ook wel de atopische neiging genoemd.
Andere factoren die kunnen bijdragen aan het ontstaan van een allergie worden controversieel besproken. De algemene aanleg lijkt echter een essentiële rol te spelen. antibiotica zijn geneesmiddelen tegen bacteriële infecties, die vooral vaak allergische reacties veroorzaken.
Penicilline allergie komt bijzonder vaak voor. Na inname van het antibioticum ontwikkelen getroffen personen meestal een uitgesproken huiduitslag met pijnlijke jeuk en striemen. In het geval van onmiddellijke reacties treden deze symptomen onmiddellijk op na inname van het medicijn, meestal binnen het eerste uur.
Er zijn echter ook late reacties waarbij de eerste symptomen pas na enkele uren of zelfs dagen optreden. Het belangrijkste symptoom is meestal een zogenaamd drug exantheem - een uitgesproken huiduitslag dat geneest vaak enkele dagen niet. Ook dit kan verschillende graden van ernst aannemen, inclusief levensbedreigende vormen.
Zodra een allergische reactie op een antibioticum is vastgesteld, moet deze indien mogelijk worden vermeden. Dit geldt vooral in het geval van ernstige allergische reacties. Getroffenen moeten elke arts die hen behandelt, op de hoogte stellen van hun allergie, zodat hij of zij niet het verkeerde antibioticum voorschrijft.
Bijbehorende symptomen
De bijbehorende symptomen van een allergische reactie zijn legio. Bijzonder kenmerkend zijn jeuk en roodheid, evenals striemen op de huid, waterige en jeukende, rode ogen, een loopneus neus- en vaak niezen. Hoesten kan ook voorkomen.
De slijmvliezen zwellen op bij ernstigere allergische reacties. Dit kan leiden tot ademhaling moeilijkheden en zelfs verstikking. Zeer ernstige allergische reacties gaan gepaard met vochtretentie in alle weefsels en veroorzaken bloedsomloopreacties met een druppel in bloed druk tot falen van de bloedsomloop.
Deze symptomen zijn levensbedreigend en vereisen onmiddellijke medische behandeling. Voedselallergieën kunnen ook diarree veroorzaken en pijn in de buik. Algemene symptomen van een allergische reactie zijn ook algemene vermoeidheid en verminderde prestaties.
Allergische reacties gaan vaak gepaard met striemen op de huid. Zogenaamde mestcellen, die zich in de bovenste huidlagen bevinden en reageren op stoffen waarmee het menselijk lichaam in aanraking komt, spelen een belangrijke rol bij de ontwikkeling van deze kwadraten. Als deze cellen een allergeen identificeren als lichaamsvreemd, geven ze speciale stoffen af, waaronder histamine en leukotriënen.
Deze stoffen zorgen ervoor dat er vloeistof uit de buurt lekt bloed schepen en hopen zich op onder de huid. Deze weefselvloeistof wordt van buitenaf als striemen zichtbaar. In de regel verdwijnen striemen na korte tijd vanzelf weer zonder dat enige behandeling nodig is.
De jeuk die typisch optreedt bij allergische reacties houdt ook verband met de activering van mestcellen in de huid. Mestcellen komen vrij histamine en andere boodschappersubstanties die de zenuwvezels in het weefsel en de omliggende cellen irriteren. Jeuk is het resultaat.
Bovendien stimuleren de vrijgekomen boodschappersubstanties op hun beurt weer andere mestcellen om hun af te geven histamine in het milieu. Deze cascade leidt tot een exponentiële afgifte van signaalstoffen in de celomgeving en veroorzaakt de onaangename symptomen. De jeuk houdt aan totdat alle mestcellen in het getroffen gebied hun boodschappersubstanties hebben afgegeven en deze weer in het weefsel zijn afgebroken.
