Berglaserkruid is ook bekend als bergkomijn en komt voornamelijk voor in Midden- en Zuid-Europese bergen. Het kruid smaakt vergelijkbaar met karwij en venkel en werd in het verleden gebruikt om te behandelen nier aandoeningen, hoest, vergiftiging, oogaandoeningen en maagdarmklachten. Inmiddels wordt bergkomijn nauwelijks meer gebruikt.
Voorkomen en teelt van bergkomijn.
Berglaserkruid is een bladverliezende en meerjarige kruidachtige plant die maatregelen tussen de 30 en 150 centimeter en wordt ook wel bergkomijn genoemd. De schermbloemigen zijn een orde van angiospermous planten die wereldwijd wordt verspreid en zeven families omvat met in totaal bijna 500 geslachten en 5500 individuele soorten. Een van deze geslachten zijn de schermbloemigen, waaronder de laserkruiden. Een plantensoort uit dit geslacht is het berglaserkruid. Alle soorten laserwier groeien als meerjarige kruidachtige planten met sterke holle stengels. Berglaserkruid is een bladverliezende meerjarige kruidachtige plant die maatregelen tussen 30 en 150 centimeter en wordt ook wel bergkomijn genoemd. De kale steel heeft fijne groeven en heeft een ronde doorsnede met vezelig hoofd dat hecht aan de basis. De vegetatieve delen zijn blauwgroen van kleur. De basale bladeren zijn gemiddeld tot 50 centimeter lang. De stengelbladeren worden naar boven toe smaller en hebben een driehoekige omtrek. De rand van de lancetvormige blaadjes op de bloembladen is licht gekleurd tot wit. De bloeiwijze is dubbele tuilen en draagt tussen de 20 en 50 stralen. De plant komt oorspronkelijk uit de Europese bergen, vooral in de bergen van Midden- en Zuid-Europa. De plantensoort wordt als warmteminnend beschouwd en geeft de voorkeur aan zonnige hellingen of bosranden, waar hij vooral op kalkrijke gronden groeit. In Duitsland groeit bergkomijn vooral in de Alpen en in de Eifel.
Effect en toepassing
Bergkomijnkruid werd in het verleden zowel als kruidenplant als medicinale plant gebruikt. De vruchten van het kruid smaak bitter en geur Soortgelijke venkel or karwij In vergelijking met deze planten is het kruid echter veel bitterder en scherper smaak In de 9e eeuw was bergkomijn nog een van de belangrijkste geneeskrachtige planten. Karel de Grote vaardigde destijds een decreet uit, dat is overgeleverd als de "Capitulare de Villis". Het decreet bevat de 89 belangrijkste geneeskrachtige kruiden en bevat ook bergkomijn. Volgens het besluit zou er op de landgoederen bergkomijn worden geplant. Karel de Grote wilde zorgen voor een basisvoorraad medicinale planten en als het ware een natuurlijke apotheek creëren. Het kruid was populair tot in de late middeleeuwen. In de 16e eeuw gebruikten met name artsen de plant, die er op lijkt karwij en venkel in zijn effect. Karwij wordt gebruikt in de vorm van gedroogde en rijpe vruchten en karwijolie en bestaat voornamelijk uit actieve stoffen zoals etherische oliën met karvon, uit limoneen, phellandreen en andere monoterpenen. Karwij bevat ook fenol carbonzuren en flavonoïden Het effect is stimulatie van de spijsverteringsklieren. Krampstillend eigenschappen worden geassocieerd met karwij. Vooral in geval van indigestie, winderigheid or opgeblazen gevoel en krampen van de maag, darmen en gal, wordt karwij nog steeds gebruikt. Karwij zaden worden gedronken als thee of toegepast als etherische olie. Vooral de olie heeft antimicrobiële eigenschappen en wordt gebruikt in mondwater en tandpasta. Bovendien, slechte adem verdwijnt bij het kauwen op rijpe karwijzaad. In elk van de bovenstaande contexten werd tot de middeleeuwen ook berglaserkruid gebruikt. Bovendien werd berglaserkruid in verband gebracht met de effecten van venkel, waarvan het kruid en het fruit stimuleren melk afscheiding en waarvan de bloemstengels als gunstig worden beschouwd voor de blaas en nieren. Venkel werd ook gebruikt om slijm los te maken. Bovendien werd de medicinale plant gebruikt bij oogaandoeningen en bedwelming. Men neemt aan dat de plant de maag en darmen. Het effect zou verlichtend zijn pijn in de buik, koliek, maag krampen, hoesten en borst infecties. Daarnaast heeft de plant een rustgevende werking.
Gezondheidsbelang, behandeling en preventie.
Door deze intense smaak onder de moeilijke teelt, worden ze nu nauwelijks geteeld. Zelfs als ze in het wild groeien, zijn ze momenteel uiterst zeldzaam. Daardoor is het gebruik ervan nu afgenomen. Het feit dat bergkomijn in de huidige geneeskunde in de westerse wereld niet meer een rol speelt in de huidige geneeskunde heeft, naast het geringe voorkomen, te maken met de alternatieven. In de tussentijd is het niet meer nodig om te worstelen met de teelt van de plant om bij gastro-intestinale klachten een beroep te kunnen doen op een geschikte medicinale plant, nier klachten of oogklachten. Omdat het kruid qua werking niet verschilt van echte karwij of venkel, zijn deze twee planten geschikte vervangers. Ze zijn gemakkelijker te hanteren in de teelt en komen ook nog steeds veel voor als wilde groei. Een bijkomend voordeel van deze alternatieven is de smaak Vanwege zijn intense bittere smaak en scherpte is bergkomijn nooit een optimale medicinale plant geweest, vooral niet voor kinderen. Karwij en venkel leveren nagenoeg dezelfde geneeskrachtige stoffen en actieve ingrediënten met een veel aangenamere smaak en zijn daardoor veel geschikter voor consumptie. Om deze reden hebben de twee alternatieven het berglaserkruid bijna volledig vervangen. De afnemende medische relevantie van laserwier in de bergen wordt ook weerspiegeld in moderne boeken over medicinale planten. Bijna geen enkel modern boek met medicinale planten bevat nog bergkomijn. Desalniettemin was bergkomijn vanaf de achtste eeuw, tot in de middeleeuwen, van aantoonbare medicinale relevantie. In feite, zoals het overgebleven decreet van Karel de Grote duidelijk maakt, was de relevantie van de plant zodanig dat de landbouw officieel werd aangemoedigd om het te cultiveren.
