Een goede en zuivere articulatie is essentieel voor het succes van communicatie. Degenen die perfect kunnen verwoorden wat er wordt gezegd, worden beter begrepen door de gesprekspartner. Articulatie hangt voornamelijk af van een goede interactie tussen de spraaktools en het spraakcentrum.
Wat is communicatie?
Een goede en zuivere articulatie is essentieel om communicatie te laten slagen. Met articulatie bedoelen we het vermogen van mensen om de uitspraak van woorden en zinnen op een bewuste en geconcentreerde manier te beheersen. Fonologische, grammaticale en morfologische aspecten spelen een belangrijke rol. Voor een correcte articulatie hebben we intacte spraaktools nodig, zoals mond, tong, tanden, gehemelte, huig, strottehoofd en ademhaling. Er moet een even gezonde neurofysiologische grondslag zijn. Deze fundamenten omvatten een intact spraakcentrum, dat bij rechtshandige mensen bijna altijd gelijktijdig op de temporale en frontale lobben van de linkerhersenhelft van de hersenen Slechts bij 10% van alle mensen bevindt zich het spraakcentrum aan de rechterkant. De articulatie wordt voornamelijk gecontroleerd door het Brocca-centrum op de frontale kwab. Ook het Wernicke-centrum op de slaapkwab oefent invloed uit, maar dit wordt pas duidelijk bij ziekte. Het spraakcentrum articuleert de woorden en zinnen die we spreken terwijl de betrokken spieren de spraaktools in beweging zetten.
Functie en taak
Articulatie zorgt er niet alleen voor dat de spreker klinkers en medeklinkers produceert. Het produceert luchtstromen, gestreste en onbeklemtoonde geluiden, en stemhebbende en stemloze geluiden, die zich onderscheiden door plaats van articulatie en manier van articulatie. Daarom articuleren we zogenaamde tandheelkundige geluiden, nasalen, labialen, plosieven, sluitingsgeluiden en nog veel meer, afhankelijk van de taal en het dialect. Daarnaast zijn er parameters zoals intonatie, ritme en emotie in de stem. Hoe nauwkeuriger de articulatie in een conversatie-act, hoe succesvoller het zal zijn, op voorwaarde dat succesvolle communicatie het doel is. We articuleren duidelijk zodat we beter begrepen kunnen worden. Hoewel gezonde mensen een bijna identiek ontworpen articulatorisch apparaat hebben, kan de uitspraak variëren afhankelijk van afkomst en socialisatie. Daarom moeten gesprekspartners zich aan elkaar aanpassen om elkaar te begrijpen. In termen van evolutionaire geschiedenis onderscheidt articulatie mensen van hun historische voorgangers en dieren. Dit komt omdat nauwkeurige en complexe articulatie een belangrijke prestatie van mensen is. Passende articulatie opent betere ontwikkelingskansen en kansen in de samenleving voor het individu. Het helpt misverstanden te voorkomen en zorgt voor een beter samenleven. Een goede articulatie moet worden geleerd. Baby's en peuters leren het van hun ouders. Kinderen en adolescenten verbeteren het vooral op school. Maar volwassenen moeten ook voortdurend op hun uitspraak letten en zich concentreren als ze goed begrepen willen worden. Degenen die een idee hebben van wat er moet worden gezegd, zijn in staat om woorden en zinnen consequent te formuleren en ze zo onder woorden te brengen. Articuleren hangt dus nauw samen met denken, maar ook met handelen.
Ziekten en klachten
De articulatie van spraak kan echter ook aan een hele reeks problemen onderhevig zijn. Uitglijden van de tong, woordverwarring en uitspraakfouten zijn in deze context iets heel normaals. Ze suggereren onbewuste processen en wekken taalinstincten op bij de zender en ontvanger van de taalboodschap. De kwalen die onze articulatie kunnen beïnvloeden, omvatten niet alleen staten van uitputting, onverschilligheid en oververmoeidheid. Articulatieproblemen in jeugd en adolescentie dienen te worden geholpen door ouders of, in extreme gevallen, door een logopedist of logopedist. Articulatieproblemen, aan de andere kant, die onevenredig vaak voorkomen bij een individu, zijn verschillend. In deze gevallen is er sprake van een communicatiestoornis. Communicatiestoornissen die zich manifesteren in onvoldoende articulatie zijn onder meer stotteren, en onduidelijke spraak. Ze omvatten ook ernstig spraakverlies zoals afasie, evenals Alzheimer ziekte en andere geheugen aandoeningen. Aan de andere kant kan articulatie worden beïnvloed en verzwakt door factoren zoals alcohol, drugs, medicijnen, schokken of trauma. Als op de lange termijn het persoonlijkheidsbeeld van alcohol of drugsverslaafden wordt veranderd, kan dit ook langdurige of onomkeerbare gevolgen hebben voor de articulatienauwkeurigheid van het individu. Deze negatieve gevallen omvatten het Korsakow-syndroom, waarbij specifiek het Wernicke-centrum is aangetast. Dit syndroom kan worden veroorzaakt door overmatig alcohol consumptie. Er zijn spraakachterstanden die onomkeerbaar zijn. De verliezen in articulatie zijn dus ook onomkeerbaar. Dit is vooral duidelijk op fonologisch niveau. Bepaalde combinaties van geluiden kunnen soms alleen met veel moeite worden gevormd. Dit geldt ook voor veel patiënten met het eerder genoemde ziektebeeld Korsakow-syndroom. Ten slotte moeten ook leeftijdsgerelateerde articulatieproblemen worden genoemd, die na een bepaalde leeftijd vrij normaal zijn.
