Tandheelkundige oorzaken
Indien de pijn is meer gelokaliseerd in het gebied van de mond of de mondholte, andere oorzaken zijn waarschijnlijker. In de mondholte zelf kan er bijvoorbeeld een ontsteking van het slijmvlies zijn. Vooral bij jonge volwassenen kan het uitbreken van wittere tanden een optie zijn, of bacteriën or virussen kan zich hebben gevestigd in de tandvlees.
Natuurlijk zijn de tanden zelf ook gevoelig zenuwen, die vooral reageren op temperaturen en chemische stoffen (zuur in voedsel). Normale, gezonde tanden zijn gemakkelijk bestand tegen deze prikkels, maar één keer cariës heeft zich gemanifesteerd en de dentine wordt blootgesteld, heeft de zenuw geen beschermende bedekking meer en geeft de prikkel door aan de hersenen in de vorm van pijn. De meest voorkomende oorzaak van pijn in de mond is pulpitis, een ontsteking van de zenuwen en schepen die in het vruchtvlees van de tand liggen.
De pijn die hierdoor ontstaat is erg heftig en straalt soms ver uit. Zelfs 's nachts branden de tanden, drukken en kloppen pijnlijk. In het begin is het mogelijk dat de pijn niet aan een enkele tand kan worden toegeschreven.
Dit komt door het feit dat de anatomische structuren waarin de ontsteking bij pulpitis plaatsvindt, niet mobiel zijn, dwz vast bot en tand. Als er een ontstekingsreactie optreedt in het weefsel, kan de bloed de doorstroming naar de tand wordt ook reactief verhoogd. Vanwege de strakheid van het weefsel is het echter niet mogelijk dat het weefsel uitzet, en dus is er naast de ontstekingspijn ook pijn van druk en stretching, die zich over de hele kaak kan uitstrekken.
Na behandeling van de preekstoelen, dwz het wegnemen van de oorzaak van de ontsteking, neemt de ontsteking af (reversibele pulpitis) of was deze al te ver gevorderd en gaat door (onomkeerbare preekstoelen), met de dood van de tandzenuw tot gevolg. Als dit proces erg langzaam verloopt, kan het zijn dat het afsterven van de zenuw niet eens door de patiënt wordt opgemerkt, aangezien met het verlies van de zenuw ook het vermogen om pijn waar te nemen verdwijnt. Het komt echter vaak voor dat een nieuw brandpunt van ontsteking, nu gelokaliseerd in het bot aan het uiteinde van de tandwortel, vormt later: apicaal parodontitis.
Om dit te behandelen moet het wortelkanaal worden geopend en moeten de resterende zenuw- en vaatresten volledig worden verwijderd. Nadien wordt de holte meerdere keren gedesinfecteerd en wordt er een vulling geplaatst om te voorkomen bacteriën van zich daar weer te vestigen en een ontsteking te veroorzaken. Zeer vergelijkbaar met het pijnlijke karakter van pulpitis, maar fundamenteel anders in de oorzaak, is de atypische odontalgie, de zogenaamde "fantoomtandpijn".
Het wordt gekenmerkt door een langdurige pijn in een gebied waar eerder een tand is getrokken. Zelfs grondige onderzoeken en beeldvormende procedures laten de arts niet toe de oorzaak van de pijn te achterhalen, dus wordt aangenomen dat de pijn wordt veroorzaakt door beschadiging naar de zenuwvezels in de aangetaste tand of zijn directe omgeving. Patiënten klagen vaak over een verergering van de pijn bij koud weer. Het is niet aan te raden om de tand voortijdig uit te trekken, omdat dit de pijn niet verbetert, maar in het ergste geval zelfs kan verergeren.
Pijn kan ook optreden in het gebied van de tong Een relatief veel voorkomend symptoom, vooral bij oudere vrouwen, is een brandend tong. De oorzaak van het brandend pijn is nog niet duidelijk geïdentificeerd, waarschijnlijk veroorzaakt door beschadiging van de dunne zenuwvezels lopend door de tong en het hele orale gebied.
