Stervormig kraakbeen: structuur, functie en ziekten

Het stervormige kraakbeen (ary kraakbeen) maakt deel uit van de strottehoofd en hebben een aanzienlijke invloed op de vocalisatie. Ze zijn verbonden door spieren, waardoor ze extreem mobiel zijn. Vanwege hun uiterlijke vorm worden ze ook wel gieten genoemd bekken kraakbeen.

Wat zijn de stervormige kraakbeenderen?

De twee stervormige kraakbeenderen bevinden zich op de bovenste posterieure articulaire oppervlakken van de cricoid kraakbeen​ Wanneer de interpositional kraakbeen spieren die ze verbinden, spannen zich aan, de positionele kraakbeenderen komen dichter bij elkaar. Deze bewegingen brengen de stembanden dichter bij elkaar, die zijn bevestigd aan het voorste deel van het positionele kraakbeen. Bovendien wordt op deze manier de kleine glottis die zich tussen de stembanden bevindt, verbreed of versmald. Dit is een cruciale voorwaarde voor spraakproductie (fonatie). Nog een spier lopend lateraal naar de cricoid kraakbeen is verantwoordelijk voor het verplaatsen van de stembanden uit elkaar, wat weer belangrijk is voor inademing.

Anatomie en structuur

Naast de relatief kleine stervormige kraakbeenderen, de mens strottehoofd bestaat uit het veel grotere schildkraakbeen, het cricoid-kraakbeen en het strotklep​ De zogenaamde hoornkraakbeenderen bevinden zich ook op het stervormige kraakbeen. Het schildkraakbeen is van buitenaf goed zichtbaar en voelbaar; het vormt de voorwand van de strottehoofd​ In de volksmond wordt het schildkraakbeen de Adams appel​ Het cricoid-kraakbeen ligt er horizontaal onder, gevolgd door het kraakbeen bretels van de luchtpijp. De strotklep sluit vervolgens het entree naar het strottenhoofd tegen de keelholte en is verbonden met het schildkraakbeen. Naast de spieren worden de verschillende kraakbeenderen bij elkaar gehouden door ligamenten. Het strottenhoofd zelf hangt door middel van een membraan aan het tongbeen en is aan de binnenkant bedekt met een slijmvlies. De stembanden (stembanden) strekken zich uit tussen de twee stervormige kraakbeenderen en de achterwand van het schildkraakbeen. De afstand en spanning van de stemplooien en het werk van de larynxspieren zorgen in wezen voor het basisgeluid van de menselijke stem. Het wordt ook wel primair larynxgeluid (primair geluid) genoemd. Het wordt vervolgens gevormd tot spraakklanken door bewegingen van de tong en mond​ Resonanties in de keel, mond en neus- resulteren uiteindelijk in het volumineuze geluid van de stem.

Functie en taken

Tijdens het slikken wordt het strottenhoofd door zijn spieren naar voren en naar boven getrokken, waardoor het wordt gesloten met de strotklep​ Dit mechanisme voorkomt dat vast of vloeibaar voedsel de luchtpijp binnendringt. Ontstekingen van het strottenhoofd komen relatief vaak voor. Ze komen vaak voort uit luchtwegen infecties. Laryngeaal kankeris op zijn beurt een typische ziekte onder rokers. Specifiek infectieziekten, zoals difterie, verschijnen bij voorkeur als keelontsteking​ In veel gevallen worden ook de stembanden ernstig aangetast. Zodra hun fijn afgestemde spiersysteem beschadigd is, verandert hun grove spanning gemakkelijk. De stemplooien kunnen dan de toonhoogte van de stem niet meer goed regelen, waardoor de stem bijvoorbeeld hees en broos wordt (“robotfenomeen”). Het mannelijke strottenhoofd is meestal veel groter dan het vrouwelijke strottenhoofd. Alle kraakbeenderen van het strottenhoofd behalve de epiglottis ontwikkelen een sterke neiging tot ossificatie, die aanzienlijk versnelt met de leeftijd. Met name de larynxkraakbeenderen lopen een hoog risico op kraakbeendermatitis. Het komt zelden voor, maar is erg gevaarlijk. Ernstige ettering kan vervolgens het stervormige kraakbeen aantasten, wat in het ergste geval tot afstoting van het kraakbeen leidt. In dergelijke gevallen worden ze vervolgens verdreven door hoesten. Vaak worden het kraakbeen en daarmee de stembanden beschadigd door zeer diverse slijmvliesontstekingen (larynx catarre). Inademing of koudstoffige en ruwe lucht is hiervoor vaak voldoende. Bovendien worden slijmvliesaandoeningen veroorzaakt door zeer gespannen spreken of zingen. Ze hebben het effect van verhoogde slijmafscheiding en vaak hoesten. Wanneer de slijmvliezen merkbaar opzwellen, verandert de stem vaak aanzienlijk. Het zwaait plotseling van een vrij laag stembereik naar een ongewoon hoge toon. Tijdelijke stemloosheid door chronisch heesheid is ook mogelijk.

Ziekten

Zweren in het larynxgebied vormen zich meestal ook op de slijmvliezen. Bijvoorbeeld, syphilis kan zeer ernstige misvormingen van het strottenhoofd veroorzaken. Dit worden verduisteringen genoemd. Ze worden vaak gevolgd door littekens. De stem wordt vaak bedreigd met zwijgen omdat de glottis erg smal wordt of zelfs helemaal sluit. Heel vaak, keelontsteking treedt op, waarbij grote tuberculeuze ulcera het slijmvlies aantasten. Deze bedreigen het strottenhoofd zodanig dat individuele kraakbeenderen, zoals de twee stervormige kraakbeenderen, kunnen worden geactiveerd en uitgescheiden. Bovendien kan de epiglottis worden vernietigd en de stemplooien worden vernietigd. Daardoor kunnen de stervormige kraakbeenderen hun functie niet meer vervullen. Anatomisch gezien zijn de achterste uiteinden van de stemplooien verbonden met de twee bekkenkraakbeenderen. Wanneer ademhaling, de stemplooien wijd open; de glottis ertussen krijgt zo zijn typische driehoekige vorm. Als een operazangeres een bijzonder hoge toon moet produceren, gaat haar stemplooien ongeveer duizend keer per seconde open en dicht. Bij dit uiterst gevoelige mechanisme zijn veel verschillende spieren betrokken. De stemplooien hebben een gelaagde structuur. De stemspier vormt de basis. Daarboven liggen elastische vezels (lamina propria). Deze vormen een ligamenteuze ondersteuning die zich uitstrekt van het schildkraakbeen tot de twee stervormige kraakbeenderen. Dit zijn de eigenlijke stembanden (ligamentum vocale). Net als het harde kraakbeen zelf, zijn ze op hun oppervlak bedekt met gevoelige slijmvliezen. Een groot aanbod van pathogenen vestigen zich daar zeer snel en gemakkelijk, wat kan leiden tot ontsteking in de keel gebied en zo de stem aantasten.