Ski duim verwijst naar een scheur van het interne collaterale ligament van de duim. Deze blessure komt meestal voor bij skiërs, maar komt ook vaak voor bij balsporten. EEN ski duim moet worden behandeld, anders verliest de duim zijn vermogen om te functioneren.
Wat is een skiduim?
A ski duim is een informele term voor een scheur van het laterale ligament aan het basisgewricht van de duim. De medische term hiervoor is ulnaire collaterale ligamentruptuur (ruptuur = scheur) of ruptuur van de ulnaire collaterale ligament. Het ulnaire collaterale ligament, samen met andere ligamenten en structuren, stabiliseert het metacarpofalangeale gewricht van de duim en loopt langs de zijde van de duim die naar de rest van de vingers is gericht. Als de duim extreem uit de hand is gespreid, zal dit leiden tot overmatige stretching van dit collaterale ligament. Als het draagvermogen van het ligament wordt overschreden, scheurt het. De naam skiduim komt van het feit dat skiërs deze laterale bandscheur vaak overkomen als ze vallen en zichzelf proberen te vangen met hun hand of als ze met hun duim in de lus van de skistok vast komen te zitten. In beide gevallen is de duim overbelast in de richting van de straal. De scheur kan op drie verschillende plaatsen op het ligament voorkomen; dicht bij de proximale falanx van de duim, in het midden of dicht bij het middenhandsbeentje.
Oorzaken
De oorzaak van de skiduim is het overmatig spreiden van de duim van de hand en de resulterende overstrekking van het laterale ligament bij het basisgewricht van de duim. Dit gebeurt heel vaak tijdens het skiën. Skiduim kan echter ook bij andere sporten voorkomen. Als een met kracht geworpen bal tijdens balsporten wordt opgevangen, kan de duim ook zo ver naar achteren worden gestrekt dat het laterale ligament scheurt. Andere mogelijke oorzaken van de skiduim zijn een val die men reflexmatig onderschept met de gespreide hand, het overstrekken van de duim tijdens grond- of apparaatgymnastiek en vechtsporten.
Symptomen, klachten en tekenen
Verschillende symptomen worden veroorzaakt door een scheur in het collaterale ligament. Tijdens het ongeval is vaak een duidelijk krakend geluid te horen. Dit wordt onmiddellijk gevolgd door een scherpe opname pijn in de duim en het basisgewricht. Sinds een gescheurde ligament beïnvloedt ook het omliggende weefsel en veroorzaakt vaatletsel, bloed lekt in het weefsel en a blauwe plek (hematoom) formulieren. Dit leidt op zijn beurt tot zwelling van de duim en verhoogde drukgevoeligheid, vooral in het metacarpofalangeale gewricht van de duim. Het gewricht lijkt onstabiel, is abnormaal mobiel en kan worden geopend. Als het kan worden uitgevouwen tot meer dan 30 °, is dit een significante indicatie van een scheur in het collaterale ligament. De duim voelt slap aan en vouwt bij bewegingen ook opzij weg, zodat hij niet of slechts beperkt bruikbaar is voor grijpen en drukken. Elke poging tot een grijpbeweging is pijnlijk. Als het ongeval op de piste plaatsvindt, merkt de getroffen persoon direct dat hij of zij de skistok niet meer kan vasthouden. Na een paar dagen is de pijn verdwijnt, maar blijvend ongemak kan optreden als het letsel niet wordt behandeld. Als de instabiliteit van de duim aanhoudt, raakt het metacarpofalangeale gewricht van de duim na verloop van tijd overbelast en versleten op een niet-fysiologische manier, wat kan leiden aan gewrichtsslijtage (osteoartritis Ook verstijving van het gewricht is mogelijk.
Diagnose en progressie
Ski-duim is onmiddellijk merkbaar door een begin van scherp pijn Soms is een ploffend geluid te horen als het ligament scheurt. Na het ongeval is het metacarpofalangeale gewricht van de duim niet meer stabiel. De duim heeft zowel een binnenste als een buitenste collaterale ligament. Als het binnenste collaterale ligament nu is gescheurd, kan de duim naar buiten worden geopend. Sinds de gescheurde ligament en mogelijk andere beschadigde structuren bloeden, a blauwe plek (hematoom) vormt zich na de breuk en het weefsel rond de duim zwelt op. Na de aanvankelijke scherpe schietpijn ontwikkelt zich in het verdere verloop een blijvende pijn. Een grijpbeweging met de duim is niet meer mogelijk en elke beweging doet pijn. De arts vermoedt meestal al een breuk van het laterale ligament door het verloop van het ongeval en het feit dat de duim geopend kan worden. Een mobiliteitstest is altijd moeilijk omdat het pijn veroorzaakt. Een Röntgenstraal kan worden gebruikt om te verduidelijken of er sprake is van extra botletsel. Een MRI (MRI) onderzoek kan zonder enige twijfel worden gebruikt om de skiduim te diagnosticeren, omdat ook hier de structuren van het ligament zichtbaar zijn.
Complicaties
Een skiduim is vooral merkbaar bij hevige pijn. Verdere complicaties kunnen optreden als het letsel niet onmiddellijk wordt behandeld. Dan kunnen permanente bewegingsbeperkingen van de duim optreden. Verlamming en sensorische stoornissen zijn ook typerend. EEN blauwe plek kan veroorzaken huid schade of bevriezing als het niet goed wordt behandeld. Ontsteking kan ook voorkomen, wat in het ergste geval resulteert in een litteken op de bal van de hand. Het scheuren van het collaterale ligament zelf brengt verder geen risico's met zich mee. Het leidt echter altijd tot bewegingsbeperkingen die de getroffen persoon aanzienlijk beperken bij alledaagse taken. Onzorgvuldig gedrag kan dat wel leiden tot het heropenen van de verwonding en opnieuw moet worden behandeld. Bij de chirurgische behandeling van een gescheurd lateraal collateraal ligament bestaan de complicaties en risico's voornamelijk uit mogelijke infecties. Deze manifesteren zich meestal door zwelling en roodheid in het operatiegebied, gepaard gaande met pijn en gevoeligheidsstoornissen. In individuele gevallen kan er sprake zijn van letsel huid zenuwen in het gebied van de operatie. Als gevolg hiervan kunnen nodulaire verdikkingen ontstaan, die gepaard gaan met sensorische stoornissen en ander ongemak. Voorgeschreven pijnstillers veroorzaken af en toe bijwerkingen en interacties.
Wanneer moet je naar een dokter?
Naast muiselleboog, tennis elleboog of snowboarder enkel, skiduim is ook een typische sportblessure. De laterale bandscheur van de duim komt bij voorkeur voor bij skiërs. Het kan echter ook voorkomen bij alle andere sportongevallen waarbij de duim wijd gespreid is. De laterale ligament (ab) ruptuur is te wijten aan ernstige overstrekking. Af en toe wordt ook een stuk van het duimbot aangetast. Hoe dan ook, er moet zo snel mogelijk na het ongeval een bezoek aan de dokter worden gebracht, omdat de duim onmisbaar is in ons leven. Direct na het ongeval wordt immobilisatie van de duim of de hele hand geadviseerd. Koelen is ook handig. Het voorkomt ernstige zwelling. Het snelle bezoek aan de dokter is daarom onmisbaar, omdat bij niet-naleving gevolgschade kan optreden. Onbehandelde verwondingen kunnen leiden naar artrose van het metacarpofalangeale gewricht van de duim, permanente verkeerde plaatsing van de duim of aanhoudende gewrichtsinstabiliteit met permanente pijn en beperkte beweging. In de meeste gevallen is een chirurgische reparatie van de skiduim noodzakelijk. In sommige gevallen kan conservatief spalken en immobiliseren voldoende zijn. Dit is echter alleen mogelijk als er sprake is van overstrekking of scheuring. Als er een scheur in het collaterale ligament is opgetreden, is een operatie aan de aangedane duim onvermijdelijk. Conservatieve behandeling kan zelfs worden gebruikt als er een botavulsie is, op voorwaarde dat het collaterale ligament intact is.
Behandeling en therapie
De skiduim moet eerst worden geïmmobiliseerd, gekoeld en opgetild voor een acute behandeling. Als het ligament niet volledig is gescheurd, kan verdere behandeling conservatief zijn (zonder operatie). In dit geval wordt de duim ongeveer vier tot zes weken geïmmobiliseerd met een spalk. Daarna moeten de spieren langzaam opnieuw worden getraind fysiotherapie-oefeningen om de oorspronkelijke stabiliteit en functionaliteit van de duim te herstellen. In het geval van een volledige scheur van het collaterale ligament of als er extra botdelen zijn afgescheurd, is een operatie onvermijdelijk. De chirurg gebruikt verschillende technieken, afhankelijk van het type traan. Als het ligament in het midden is gescheurd, wordt het meestal weer samengevoegd en vastgemaakt met een hechtdraad. Daarbij wordt het gewricht van de duim tijdelijk vastgezet met een zogenaamde Kirschner-draad om volledige immobilisatie te garanderen. De draad wordt later verwijderd onder plaatselijke verdoving Als het ligament zo gescheurd is dat het niet meer aan elkaar genaaid kan worden, wordt het vervangen door een pees uit het eigen lichaam van de patiënt. Gescheurde botdelen worden weer vastgemaakt met schroeven of draden. Ook na chirurgische behandeling van de skiduim moet een rustperiode in acht worden genomen. Daarna, fysiotherapie-oefeningen kan worden gestart.
het voorkomen
Een skiduim kun je maar in beperkte mate voorkomen. Omdat het vaak voorkomt tijdens bepaalde sporten, is het dragen van een bandage rond de duim is handig om het te stabiliseren en te beschermen tegen overstrekking.
Nazorg
Als de skiduim geopereerd moet worden vanwege een volledige breuk van het ligament, wordt dit gevolgd door een aantal weken immobilisatie. Het duurt twee tot zes weken voordat het gips kan worden verwijderd. De patiënt krijgt dan een speciale orthese. Het maakt de fysiotherapeutische of ergotherapie nazorg maatregelen gemakkelijker. Om de arts in staat te stellen de operatiewond te controleren, moet het gips om de twee tot drie dagen na de operatie worden vervangen. In het verdere verloop vindt het verwijderen van de hechtingen plaats. Om de genezing van de wond te ondersteunen, wordt aanbevolen om de eerste maanden een vette crème op het litteken aan te brengen. Deze procedure kan de groei van overtollig weefsel dat pijn of spanning veroorzaakt, tegengaan. Als de beweging beperkt is na de chirurgische ingreep aan de skiduim, is een fysiotherapeutische vervolgbehandeling noodzakelijk. De patiënt voert onafhankelijke bewegingen uit therapie in warme water voor ongeveer zes weken. Hij doet ook een duimverband om ter ondersteuning. Het is belangrijk om in acht te nemen dat fysiotherapie mag geen pijn of zwelling van de aangedane duim veroorzaken. Overmatige behandeling wordt dus als contraproductief beschouwd. Geduld is vereist totdat de hand en duim weer normaal functioneren. Het duurt meestal enkele weken voordat de gebruikelijke dagelijkse bezigheden weer kunnen worden uitgevoerd. Het duurt meestal drie tot vier maanden voordat weer sportactiviteiten kunnen worden uitgevoerd.
Hier is wat u zelf kunt doen
In de aanwezigheid van volksgezondheid stoornissen, voldoende rust en herstel van zowel de hand als het gewricht is bijzonder belangrijk. De grijpfunctie van de aangedane hand mag tijdens het genezingsproces minder of helemaal niet worden gebruikt. In het dagelijks leven moeten daarom verschillende taken worden geherstructureerd of de uitvoering van activiteiten worden aangepast. Het is raadzaam om meer gebruik te maken van de hand die geen symptomen vertoont om het aangetaste basisgewricht te sparen. Situaties van spanning of spanning moeten volledig worden onthouden. Als de dame niet voldoende gespaard blijft, kunnen de symptomen toenemen en, als de ziekte ongunstig verloopt, kan het gewricht verstijven. Dit betekent dat de grijpfunctie onherstelbaar wordt beschadigd en levenslang beperkt blijft. Het wordt aanbevolen om familieleden of mensen uit de sociale omgeving om hulp te vragen bij een groot aantal van de activiteiten die in het dagelijks leven worden uitgevoerd. Het is niet erg gunstig voor het herstelproces als, ondanks de tegenslagen, tal van activiteiten worden uitgevoerd waarbij de duim wordt belast. Bij het verrichten van beroepsactiviteiten dient tijdig op de lichamelijke beperking gewezen te worden. De omgeving moet worden geïnformeerd over het volksgezondheid beperkingen zodat misverstanden en conflicten tot een minimum kunnen worden beperkt. Skiën of andere sportactiviteiten dienen tijdens de herstelperiode te worden onthouden.
